BOZKIR TÜRK KÜLTÜRÜNDE GÜMÜŞ’ÜN ORTAYA ÇIKIŞI VE İŞLENİP YAYILMASI

Year 2017, Issue: 64, 150 - 157, 31.12.2017

Kürşat Koçak

Abstract

Bozkır kültürü, hayvancılık ekonomisine dayalı olarak otlak ve su boylarını takip etmek suretiyle konargöçer bir hayat meydana getirmiştir. Bu yeni hayat biçimine bozkır atlı kültürü adı verilmiştir. Bozkır kültüründe büyük koyun sürüleri atlar çobanlar vasıtasıyla idare edilmiş ve daima yeni bol sulu ve otlu araziler aranmıştır. Konargöçer kültürün üç temel unsuru at, koyun ve metaldir. Bu kültürün mensupları yerleşik kavimlerden metalin nasıl eritilip döküldüğünü öğrenmişlerdir. Bozkır kültürü mensupları otlak ararken metal cevher yataklarının bulunduğu yerleri de öğrenmişlerdir. Bozkır kültüründe taş ve çamurdan yapılan fırınlarda metaller eritilmiştir. Malzemenin işlenmesi için balyoz, örs ve manda derisinden körük yapılmıştır. Metalin keşfedilip işlenmesi Bozkır kültürünün gelişmesinde etkili olmuştur. Çünkü metal, topraktan ve ahşaptan mamul nesnelere göre daha dayanıklıdır ve kırılgan malzeme yerine kullanılmıştır. İlk defa Afanesyevo Kültüründe (M.Ö. 3000-1700) süs eşyalar yapmada, gümüş, altın ve meteor kökenli demir kullanılmıştır. Karasuk devrinde metal işleyicilerinin ürünleri yüksek düzeyde teknik ustalık gösterdiği gibi, metal araç ve gerecin geniş bir alanda kullanılması metalurjik üretimin çapını göstermesi bakımından dikkate değerdir. Orta Asya‟da Kazakistan ve Altay dağlarında dikkate değer miktarda gümüş madenleri vardır. Gümüş madeni bozkır kültüründe bronzun kullanıldığı kadar büyüklükte kullanılmamıştır. Gümüş daha çok kıymetli süs eşyası ve diğer külçe olarak kullanılmıştır.

Keywords

Bozkır, Gümüş

References

• Arsal, S. M. (2014). Türk Tarihi Ve Hukuk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları. Bakır, A. (2002). Madencilik ve Maden Sanayi. Ankara: Bizim Büro Basımevi. Baumer, C. (2012). The Hıstory Of Central Asia (The Age of the Steppe Warriors). Newyork: I. B. Taurıs. Chavannes, E. (2007). Batı Türkleri(Çin Kaynaklarına Göre). İstanbul: Selenge Yayınları. Çoruhlu, Y. (2016). Eski Türklerin Kutsal Mezarları Kurganlar. İstanbul: Ötüken Neşriyat Diyarbekirli, N. (1972). Hun Sanatı. İstanbul: MEB Yayınları. Esin, E. (2001). Türk Kozmolojisine Giriş. İstanbul: Kabalcı Yayınevi. Esin, E. (2006). Türklerde Maddi Kültürün Oluşumu. İstanbul: Kabalcı Yayınevi. Grakov, B. (2006). İskitler. (Çev. D.Ahsen Batur). İstanbul: Selenge Yayınları. gumushouse.wordpress.com. (adresinden 18/04/2017 tarihinde alınmıştır.). Laypanov, K. T., & Miziyev, İ. M. (2008). Türk Halklarının Kökeni. İstanbul: Selenge Yayınları. Ligeti, L. (1997). Bilinmeyen İç Asya. İstanbul: MEB Yayınları. Mahmûd, K. (1996). Divanül Lugati’t- Türk I- II- III. (Ter. Besim Atalay). Ankara: TDK Yayınları. Melyukova, A. I. (1995). Scythıans Of Southeastern Europe. J. D. Kımball, L. T. Bashılov, L. T. Yablonsky, & (Ed.) içinde, Nomads Of The Eurasıan Steppes In The Early Iron Age (s. 27-61). Berkeley: Zınat Press. Melyukova, A. I. (2000). İskitler ve Sarmatlar. D. Sinor içinde, Erken İç Asya Tarihi (s. 141-166). İstanbul: İletişim Yayınları. Okladnikov, A. (2000). Tarihin Şafağında İç Asya. D. Sinor içinde, Erken İç Asya Tarihi (s. 61-140). İstanbul: İletişim Yayıncılık. Oktay, J. Ö. (2013). Orta Ve İç Asya'da VI-IX Yüzyıllar Arasında Maden Sanatı: Göktürk Devri. İstanbul: Basılmamış Doktora Tezi. Olkhovsky, V. S. (1995). Scythıan Culture ın the Crımea. J. D. Kımball, V. A. Bashılov, L. T. Yablonsky, & (Ed.) içinde, Nomads Of The Eurasıan Steppes In The Early Iron Age (s. 62-81). Berkeley: Zınat Press. Özdek, R. (1990). Türklerin Altın Kitabı. İstanbul: Tercüman Yayınları. Petrenko, V. G. (1995). Scythıan Culture ın the North Caucasus. J. D. Kımball, V. A. Bashılov, L. T. Yablonsky, & (Ed.) içinde, Nomads Of The Eurasıan Steppes In The Early Iron Age (s. 5-22). Berkeley: Zınat Press. Rahmeti, W. B. (1970). Oğuz Kağan Destanı. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi. Rudenko, S. I. (1970). Frozen Tombs Of Sıberıa (the Pazyrk Burials of Iron Age Horsemen). Berkeley and Los Angeles: Unıversıty of Calıfornıa Press. www. unverdokum.com. tr. Sitesinden 15 Nisan 2015 tarihinde saat 17:30 da alınmıştır.