TOPRAK UYANIRSA ADLI ESERDE EĞİTİM VE ÖĞRETMEN İDEALİZMİ

Year 2018, Issue: 66, 282 - 296, 15.05.2018

Erol Ogur

Abstract

Cumhuriyet döneminde eğitimin başlıca amacı, okullarda Cumhuriyet rejiminin gerektirdiği ve yeni Türkiye’nin ihtiyaç duyduğu nesiller yetiştirmek olmuştur. Bunun yanında, öğretmen yetiştirme ve öğretmenlerin belirlenen eğitim ilkelerini gerçekleştirecek nitelikte yetiştirilmelerine yönelik çalışmalara önem verilmiştir. Mustafa Kemal, milletin kalkınmasının çağın gereklerine uygun millî ve çağdaş bir eğitim programıyla mümkün olabileceğine inanmaktadır. Bu sebeple, uygulanacak millî eğitim politikalarının temel amacının halkı, köylüyü eğitmek ve ülkenin ihtiyaç duyabileceğini insan gücünü yetiştirmek olduğunu vurgulamıştır. Çünkü ülkedeki nüfusun önemli bir kısmı köylerde yaşamaktadır. Ülke ekonomisinin de büyük ölçüde tarıma bağlı olduğu ülkemizde, köylünün modern düşünceyi benimseyecek, ekonomik hayata katkı verecek tarzda, köyünde eğitilmesi hedeflenmiştir. Bu amaçla, köye eğitimi götürmek ve köy öğretmeni yetiştirmek eğitimin önemli bir amacı olmuştur. Ülkenin kalkınması ve ileri gitmesinin eğitim ve öğretmen aracılığıyla gerçekleşeceği düşüncesi Türk romanında da konu olarak işlenmiştir. Çalıkuşu, Yakılacak Kitap, Acımak, Yeşil Gece, Vurun Kahpeye gibi romanlarda, öğretmen kahramanlar aracılığıyla bu yönde bir eğitim ve öğretmen idealizmi dile getirilmiştir. Şevket Süreyya Aydemir, köyü ve köylüyü merkeze aldığı Toprak Uyanırsa romanında, eğitim ve öğretmen aracılığıyla bir toplum kalkındırma projesi ortaya koymuştur. Bu çalışmada, Toprak Uyanırsa adlı eserde, kahramanı köy öğretmeni olan eğitimcinin gözünden köyün, köylünün nasıl görüldüğünü; köye ve köylüye yönelik eğitim ve öğretmen idealizminin nasıl yansıtıldığını belirlemek amaçlanmaktadır.

Keywords

Toprak Uyanırsa, Köy Eğitimi, Eğitim İdealizmi

References

• Alan, Cumhur-Bilir, Olgun (2014). Gerçek İle Ütopya Arasında Şevket Süreyya Aydemir, Humanitas, Sayı-Number: 3, s. 15-26. Arıkan, Saffet (1935). Cumhuriyet Ayın Tarihi, Ankara, Nr: 22. Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri II (1906-1938), Cilt II, Ankara, Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü Yayınları: I, 5. Baskı. Aydemir, Ş. S. (1990). Toprak Uyanırsa, İstanbul: Remzi Kitabevi. Cenan, Özlem (2015). İsmet İnönü Dönemi Öğretmen Yetiştirme Politikaları (1938-1950), Yüksek Lisans Tezi, İzmir, Dokuz Eylül Üniversitesi Atatürk İlkeleri Ve İnkılap Tarihi Enstitüsü Atatürk İlkeleri Ve İnkılap Tarihi Anabilim Dalı. Çankaya, Erol (2013). Köy Edebiyatı Ve Türk Edebiyatında Köye “İçerden” Bakış Doğuşu, Etkileri, Sonuçları, Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 8/4 Spring, s. 473-488. Çankaya, Erol (2013a). Türk Köyü Köy Edebiyatına Nasıl Yansıdı? Köy Enstitülü Yazarlarda Tematik Eğilimler, Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 8/7, s. 49-64. Dewey, John (1939). Türkiye Maarifi Hakkında Rapor, İstanbul, Devlet Basımevi. Engin, Ertan (2015). Didaktik Ve Ütopik Bir Roman: Toprak Uyanırsa, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 25, Sayı: 1, s. 23-30. Kalafat, Sezai (2012). Ortaöğretim Öğretmenlerinin Kişilik Özellikleri Açısından İncelenmesi (Doktora Tezi), İstanbul, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı. Karaömerlioğlu, M. Asım (2003). “Erken Dönem Türk Edebiyatında Köylüler”, Doğu-Batı Dergisi-Edebiyat Üstüne-, Sayı: 22, s. 105.193. Ogur, Erol (2008). Ali Canip Yöntem ve Eğitim (Doktora Tezi), Bursa, U.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Öztürk, Cemil (1996). Atatürk Devri Öğretmen Yetiştirme Politikası, Ankara, Türk Tarih Kurumu Basımevi. Sevinç, Canan (2012). Aydının Halkla İmtihanı: Ziya Gökalp’in “Halka Doğru” Düsturu Bağlamında Cumhuriyet’in İlk Çeyreğinde Türk Romanında İdealist Öğretmen Tipleri, Gazi Türkiyat, S: 10, s.127-163. Yılman, Mustafa (1987). Türkiye’de Orta Öğretime Öğretmen Yetiştirmenin Pedagojik Temelleri (Doktora Tezi, İzmir, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yüksel Gürbüz, Hayriye (2016). Cumhuriyet Aydını Olarak Şevket Süreyya Aydemir’in Düşünce Dünyası (1923-1976) (Doktora Tezi), Ankara, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.