YOKSULLUK PERSPEKTİFİNDEN SOSYAL YARDIMLAŞMA VE DAYANIŞMA VAKFI FAALİYETLERİNİN İNCELENMESİ: ÇANKIRI İLİ KIZILIRMAK İLÇESİ ÖRNEĞİ

Year 2019, Issue: 73, 97 - 118, 13.08.2019

Selma Karabaş

Abstract

Sosyal yardım, sosyal devlet anlayışının bir parçasıdır. Sosyal devlet olmanın bir gereği ve aracı olan sosyal yardımlar; devletin çeşitli kurumları, yerel yönetimler ve gönüllü kuruluşlar vasıtasıyla ihtiyaç sahiplerine ulaştırılır. Yoksulluk, yalnızca az gelişmiş ülkelerin sorunu değil, kapitalist sistemde en gelişmiş ülkelerin de çözüm bulmaya çalıştığı bir sorun olarak karşımıza çıkar. Bu araştırmanın amacı; yoksulluğun giderilmesinde önemli görevler yüklenen Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı faaliyetlerinin, Vakfın müşterisi konumunda olan muhtaç kişi ve ailelerin bakış açılarıyla değerlendirilmesi, yoksulluğa sebep olan faktörlerin ve yoksullukla mücadelede sosyal yardımların rolünün tespiti, sosyal ve proje destekli yardımların hangilerinden yoğunlukla faydalanıldığı ve yoksulluğun giderilmesinde Vakıf faaliyetlerinin etkisinin olup olmadığının belirlenmesidir. Araştırma, Çankırı İli Kızılırmak İlçesinde Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfına kayıtlı ve aktif olarak yardım alan toplam 147 aileden yüz yüze görüşme yoluyla elde edilen bulguların analiz ve yorumuna dayanmaktadır. Araştırmanın bu ilçede yapılmasının nedeni; 7000 nüfuslu İlçede Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfına kayıtlı yaklaşık 1000 kişinin aktif olarak yardım alıyor olmasıdır. Araştırma ile, SYDV yardımları arasında en çok; aile yardımları ve sağlık yardımlarından yararlanıldığı belirlenmiştir. Alınan yardımların yoksulluğu gidermeden ziyade, ailelerin yaşamının devamlılığını sağlama konusunda destek niteliğinde olduğu tespit edilmiştir. Yoksulluğun sebebinin bir meslek sahibi olmama ve kaderci anlayıştan kaynaklandığı da diğer önemli bulgular arasında yer almaktadır.

Keywords

Yoksulluk, Yoksullukla Mücadele, Sosyal Yardım

References

• ADAMAN, F. ve KEYDER, Ç. (2007). Türkiye’de Büyük Kentlerin Gecekondu ve Çöküntü Mahallelerinde Yaşanan Yoksulluk ve Sosyal Dışlanma.http://ec.europa.eu/employment_social/social_inclusion/docs/;Erişim Tarihi:31.12.2018.
• AHLUWALİA, M., CARTER, G.N. ve CHENERY, B.H. (1979). “GrowthandPoverty in DevelopingCountries”. Journal of Development andEconomics. Vol.6, pp.299-341.
• ARPACIOĞLU, Ö. ve YILDIRIM, M. (2011). “Dünyada ve Türkiye’de Yoksulluğun Analizi”, Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, 2011, Cilt: 4, Sayı: 2, s. 60-76.
• BUĞRA, A. (2016). Kapitalizm, Yoksulluk ve Türkiye’de Sosyal Politika. İletişim Yayınları 1299, Araştırma İnceleme Dizisi 223. ISBN: 978-975-05-1308-4. 1. Basım, 7. Baskı, İstanbul.
• BURKET, P. (1990).’’PovertyCrisis in the Third World: TheContradictions of World Bank Policy’’, MonthlyRewiev,V.42, N.7.
• ÇOBAN, İ.A., ŞAHİN, F., ULUOCAK, G.P. ve BÜYÜKÖZTÜRK, Ş. (2010). ‘Turkish Adaptation of theChinesePerceivedCauses of PovertyScale’, EuropeanJournal of Social Sciences,15(4).
• DAVİDS, Y.D. ve GOUWS, A. (2011) “MonitoringPerceptions of theCauses of Poverty in South Africa”, SocIndicRes DOI 10.1007/s11205-011-9980-9.
• DE, J. ve HANSWIJEK, P.V. (1998).Yoksulluğu Önleme Stratejileri, İstanbul: TESEV Yayınları.
• DREWNOWSKI, J. (1977). “Poverty: It’sMeaningandMeasurement”. Development andChange. Vol.8 , No.2, pp.183-208.
• ENSARİ, S. (2010). “TUİK’in Yoksulluk Analizleri Üzerine”. Güncel, Yıl: 24, Sayı: 87, s.9-15, Nisan 2010.
• GÜLER, B.A. (2006). “Sosyal Devlet ve Yerelleşme”. Memleket Siyaset Yönetim, C.1, S.2, Eylül, 2006, s.29-42.
• GÜNEŞ, S. (2010). Yoksullukla Mücadelede Mikro Kredi uygulamaları ve Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Genel Müdürlüğü Proje Destekleri. Ankara: T.C. Başbakanlık Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Genel Müdürlüğü İstatistik Araştırma ve Tanıtım Dairesi Başkanlığı.
• GÜNEŞ, M. (2012). “Yoksullukla Mücadelede Sosyal Yardımların Bir Kamu Yönetimi Politikası Olarak Sürdürülebilirliği”. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, Cilt: 12, Sayı: 24, s. 149-184.
• IŞIK, O. ve PINARCIOĞLU, M.M. (2012). Nöbetleşe Yoksulluk: Gecekondulaşma ve Kent Yoksulları: Sultanbeyli Örneği. İletişim Yayınları 736, Araştırma İnceleme Dizisi 114, Dijital Kitap, ss.368, ISBN: 978-975-05-1217-9.
• İNCEDAL, S. (2013). Türkiye’de Yoksulluğun Boyutları Mücadele Politikaları ve Mücadele Araçları. Ankara: T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı.
• KARABAŞ, S. ve KARKACIER, O. (2018). Türkiye’de Sosyal Hizmetler Modelinde Uygulanan Yardım Programları. 1. Anadolu Uluslararası Multidisipliner Çalışmalar Kongresi. Diyarbakır 28-29 Aralık 2018, s.679-686.ISBN : 978-605-69046-1-5.
• KIZILIRMAK SOSYAL YARDIMLAŞMA VE DAYANIŞMA VAKFI (2012-2018) Faaliyet Raporu.
• MORCOL,G. (1997).“Layexplanationsforpovertyin Turkeyandtheirdeterminants”,Journal of SocialPsychology, 137(6), 728–38.
• OKTİK, N. (2008). Yoksulluk Olgusuna Kavramsal ve Kuramsal Bir Bakış: Türkiye’de Yoksulluk Çalışmaları, Yakın Yayınları, İzmir.
• ÖNDER, H. ve ŞENSES, F. (2006). “Türkiye’de Yoksulluk ve Yoksulluk Düşüncesi”, İktisat, Siyaset, Devlet Üzerine Yazılar-Prof. Dr. Kemali Saybaşılı’ya Armağan içinde, İstanbul: Bağlam, 199-221.
• RESMÎ GAZETE [RG] (1986). Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Kanunu. Kanun Numarası: 3294, Kabul Tarihi: 29/05/1986, Yayımlandığı Resmi Gazete: 14/06/1986. Sayı: 19134. Tertip: 5, Cilt: 25, Sayfa: 264. http://www.resmigazete.gov.tr/main.aspx?, home=http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/19167.pdf&main=http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/19167.pdf; Erişim Tarihi: 11 Ocak 2019.
• SOSYAL YARDIMLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ [SYGM] (2018). T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı. http://sosyalyardimlar.aile.gov.tr; Erişim Tarihi: 14 Ocak 2019
• ŞENER, Ü. (2010). Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV), Yoksullukla Mücadelede Sosyal Güvenlik, Sosyal Yardım Mekanizmaları ve İş Gücü Politikaları.
• ŞENSES, F. (2013). Küreselleşmenin Öteki Yüzü Yoksulluk.İstanbul: İletişim Yayınları. 59-89.
• TUİK (2017a). Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması Bölgesel Sonuçları, 2017. Haber Bülteni Sayı: 27824, 24 Eylül 2018.
• TUİK (2017b). Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması, 2017. Haber BülteniSayı: 27823, 18 Eylül 2018.
• TUİK, (2017c). Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması, 2017. http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1013; Erişim Tarihi: 03.01.2019.
• TUİK, 2018. Nüfus ve Demografi, Nüfus İstatistikleri. http://www.tuik.gov.tr/UstMenu.do?metod=temelist; Erişim Tarihi: 19.01.2019.