Oymapınar Baraj Gölü’ndeki (Antalya) Aynalı Sazan (Cyprinus carpio Linnaeus, 1758) Popülasyonunun Bazı Biyolojik Özelliklerinin İncelenmesi

Yıl 2024, Cilt: 20 Sayı: 4, 326 - 342, 01.12.2024

İsmail Abdullah Vural , Zehra Arzu Becer

https://doi.org/10.22392/actaquatr.1434430

Öz

Bu çalışmanın yapıldığı Oymapınar Baraj Gölü, hidroelektrik enerji üretimi amacıyla kurulan baraj göllerinden biridir. Su ürünleri yetiştiriciliği ve avcılığına izin verilmeyen baraj gölünde Nisan 2017 ile Mart 2018 tarihleri arasında ekonomik yönden önemli bir yere sahip olan aynalı sazan (Cyprinus carpio Linnaeus, 1758)’ın yaş, boy ve ağırlık dağılımları ile büyüme ve kondisyonu araştırılmıştır. Örneklenen 128 aynalı sazanın yaşları 0 - IX arasında bulunmuştur. Örneklerin % 50,8’ini dişiler, % 49,2’ sini erkekler oluşturmuştur. Dişilerin çatal boyları 14,5 – 66,6 cm, ağırlıkları 73,87 g ile 7089,5 g arasında; erkeklerin çatal boyları 11,2 – 57,7 cm ve ağırlıkları ise 41,73 g ile 5243,31 g arasında değişmiştir. 1. yaştaki örnekler % 26,6’lık bir oranla en baskın yaş grubunu oluşturmuştur. Popülasyonda boy-ağırlık ilişkisi tüm bireyler için W = 0,0356 FL2,8995 şeklinde tespit edilmiştir. Von Bertalanffy büyüme değerleri ise L∞= 90,15; W∞= 27841,57; k = 0,076; t0 =-1,403 olarak bulunmuştur. Kondisyon faktörünün 2,33 (Eylül) ile 3,55 (Mart) arasında değiştiği saptanmıştır. İncelemede IV yaş üzerinde örnek sayısının azlığı gölde kaçak avcılığa bağlı av baskısı olduğunu göstermektedir. C. carpio populasyonunun korunabilmesi için denetimin artırılması ve kaçak avcılığın önüne geçilmesi gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Türkiye, Baraj Gölü, Cyprinus carpio, Büyüme özellikleri, Kondisyon Faktörü

Investigation of Some Biological Properties of The Mirror Carp (Cyprinus carpio Linnaeus, 1758) in Oymapınar Dam Lake (Antalya)

Öz

This study was conducted in Oymapınar Dam Lake which is one of the dam lakes established for hydroelectric energy production and irrigation. Aquaculture and fishing are not allowed in this Dam Lake. Age, length and weight distributions, growth, and condition of the mirror carp (Cyprinus carpio Linnaeus, 1758), which has an economic importance in this Dam Lake, were investigated between April 2017 and March 2018. The age range of the 128 sampled mirror carp was 0 - IX. 50.8% of the samples were females and 49.2% were males. Fork lengths of females ranged from 14.5 to 66.6 cm, and weights ranged from 73.87 g to 7089.5 g; Fork lengths of males ranged from 11.2 to 57.7 cm, and weights ranged from 41.73 g to 5243.31 g. The I year age group was the most dominant age group, with a rate of 26.6%. The length-weight relationship in the population was determined as W = 0.0356 FL2.8995 for all individuals. Von Bertalanffy growth parameters are L∞= 90.15; W∞= 27841.57; k = 0.076; t0 = -1.403. The condition factor was determined to be between 3.55 in March and 2.33 in September. The low number of samples over the age of IV throughout the investigation indicates fishing pressure and poaching in this Dam Lake. In order to protect the C. carpio population, it is necessary to increase control and prevent poaching.

Anahtar Kelimeler

Türkiye, Reservoir, Cyprinus carpio, Growth characteristics, Condition factor

Kaynakça

• Anonim 2021. Oymapınar Barajı. http://www.akseki.gov.tr/oymapinarbaraji
• Apaydın Yağcı, M., Alp, A. Yeğen, V., Uysal, R., Yağcı, A., & Ceylan, M. (2008a). Işıklı Gölü'ndeki (Çivril-Denizli) sazan populasyonu (Cyprinus carpio L., 1758)’nun büyüme özellikleri. Ege Üniversitesi Su Ürün Dergisi, 25(4), 337-341.
• Apaydın Yağcı, M., Uysal, R., Yeğen, V., Çetinkaya, S., Cesur, M., Bostan, H., & Yağcı, A. (2008b). İznik Gölü (Bursa) sazan (Cyprinus carpio L., 1758) populasyonunun bazı biyolojik özelliklerinin belirlenmesi. Ege Üniversitesi Su Ürün Dergisi, 25(1), 19-25.
• Akyurt, H., & Altınok, Y. (2009). Oymapınar barajı tetiklenmiş depremselliği ve deprem karakteristiklerinin incelenmesi. İstanbul Yerbilimleri Dergisi, 22(1), 49-66.
• Baluyut, E. A. (1989). Aquaculture Systems and Practices: A selected review, FAO corporate Documented Respository, http://www.fao.org/docrep/T8598E/t8598e00
• Beverton, R. J., & Holt, S. J. (1957). On the dynamics of exploited fish populations. UK
• Chugunova, N. I. (1963). Age and Growth Studies in Fish (p. 132). Nat. Sci. Found. Washington, D.C.
• Çalta, M., Düşükcan, M., & Sayın, B. (2018). Some Population Parameters of Mirror Carp (Cyprinus carpio L., 1758) Living in Keban Dam Lake, Elazığ, TURKEY. Turkish Journal of Science and Technology, 13(2), 23-28.
• Çetinkaya, O. (1989). Akşehir Gölü Sazan balıklarımın (Cyprinus carpio L., 1758) Popülasyon yapısı üzerine bir araştırma. [Doktora Tezi, Akdeniz Üniversitesi].
• Çetinkaya, S., Çınar, Ş. Özkök, R., & Erol, K. G. (2006). Beyşehir Gölü’ndeki sazan popülasyonu (Cyprinus carpio L., 1758)’nun büyüme özellikleri. I. Uluslar Arası Beyşehir ve Yöresi Sempozyumu; Konya, Türkiye.
• Çetinkaya, O., Şen, F., & Elp M. (2010). Balıklarda büyüme ve büyüme analizleri: Karataş M, editör. Balık biyolojisi araştırma yöntemleri. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. s. 93-120.
• Çolakoğlu, S., & Akyurt, İ. (2011). Bayramiç Baraj Gölü'ndeki (Çanakkale) aynalı sazan (Cyprinus carpio L., 1758) balıklarının populasyon yapısı ve büyüme özellikleri. İstanbul Üniversitesi Su Ürünleri Dergisi, 26(2), 27-46.
• Düşükcan, M., & Çalta, M. (2012). Capoeta trutta (Heckel, 1843)’nın Keban, Karakaya ve Atatürk Baraj Göllerindeki populasyonlarının üreme dönemlerinin karşılaştırılması. Fırat Üniv. Fen Bilimleri Dergisi, 24(1), 57-61
• Düzgüneş, O., Kesici, T., Kavuncu, O., & Gürbüz, F. (1987). Araştırma ve Deneme Metodları (İstatistik Metodları-II). A. Ü. Ziraat Fakültesi Yayınları, No 1021, Ankara, 381 s.
• Erkoyuncu, İ. (1995). Balıkçılık Biyolojisi ve Populasyon Dinamiği. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Yayınları, Yayın No: 95, Sinop, 265 s.
• Erol, H. D. (2018). Oymapınar Baraj Gölü'ndeki (Antalya) Eğrez (Vimba vimba (Linnacus, 1758))'in populasyon yapısı, büyüme ve üreme biyolojisi. [Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi].
• Geldiay, R., & Balık, S. (1999). Türkiye Tatlısu Balıkları. E.Ü. Fen Fak. Kitaplar Serisi No: 97. İzmir. 519s.
• Güç, G. (2006). Keban Baraj Gölü (Elazığ)’nde yaşayan aynalı sazan (Cyprinus carpio Linnaeus, 1758)’ın üreme biyolojisi. [Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi].
• Holcik, J. (1989). “The Freshwater fishes of Europe”, Weisbaden. Aula-Verlag, 83-87.
• Kaptan, S. (1995). Bilimsel Araştırma ve İstatistik Teknikleri. Bilim Yayınları, Ankara, 290 s.
• Kara, F. (1992). Balıkçılık Biyolojisi ve Populasyon Dinamiği. Ders Kitabı Su Ürünleri Y.O. Kit. Ser No: 27, İzmir, 168 s.
• Karataş, M., Başusta, N., & Gökçe, M. A. (2005). Balıklarda Üreme, Bölüm 3. Balık Biyolojisi Araştırma Yöntemleri, M. Karataş (Ed.), Nobel Yayın Dağıtım, Yayın No: 772, Ankara, 61-69 s.
• Kılıç, S. (2003). Yeniçağa Gölü’ndeki sazan (Cyprinus carpio L., 1758) populasyonu ve avcılığı. [Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi].
• Kırankaya, Ş. G. (2001). Gelingüllü Baraj Gölü’ne aşılanan aynalı sazanın (Cyprinus carpio L., 1758) büyüme ve üreme özellikleri. [Bilim Uzmanlığı Tezi, Hacettepe Üniversitesi].
• Kırankaya, Ş. G. (2007). Gelingüllü Baraj Gölü’ndeki (Yozgat) Aynalı Sazan, Pullu Sazan (Cyprinus carpio, L., 1758) ve Gümüşi Havuz Balığı (Carassius gibelio (Bloch, 1782))’nın Büyüme, Üreme ve Beslenme Biyolojisinin Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi. [Doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi].
• Kırankaya, Ş. G., & Ekmekçi, F.G. (2004). Gelingüllü Baraj Gölü'nde yaşayan aynalı sazan (Cyprinus carpio L., 1758)'ın büyüme özellikleri. Turkish Journal of Veterinary & Animal Sciences, 28(6), 1057-1064.
• Küçük, F., Güçlü, S. S., & Gülle, İ. (2020). Manavgat Irmağı (Antalya) Balık Faunasının Çeyrek Asırlık Değişimi. Acta Aquatica Turcica, 16(4), 433-446. https://doi.org/10.22392/actaquatr.693792
• Lagler, K. F. (1966). Freshwater Fishery Biology (p. 421). W. M. C. Brown Company, Iowa.
• Mert, R. (2002). Apa Baraj Gölü (Çumra/Konya)’nde yaşayan Cyprinus carpio, (Lin., 1758) ve Leuciscus cephalus (Lin., 1758)’un bazı biyolojik özellikleri üzerine bir araştırma. [Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi].
• Munro, J. L., & Pauly, D. (1983). A simple method for comparing growth of fishes and invertebrates. ICLARM Fishbyte, 1(1), 5-6.
• Özyurt, C. E., & Avşar, D. (2001). Seyhan Baraj Gölü sazan (Cyprinus carpio Linnaeus, 1758)’ların bazı biyolojik özelliklerinin belirlenmesi. Ege Üniversitesi Su Ürünleri Dergisi 18(3-4), 333-342.
• Pauly, D. (1980). A selection of simple methods for the assesment of tropical fish stocks. FOA Fish Circular, 729, 54, Rome.
• Ricker, W. E. (1971). Computation and Interpretation of Biological Statistic of Fish Pupulations. Bull. Fish. Res. Can., 191-382.
• Sarı, E., & Becer, Z. A. (2021a). Some Reproductive Characteristics of the Beysehir Dace (Squalius anatolicus Bogutskaya, 1997) in Oymapınar Dam Lake Antalya, Turkey. Journal of Anatolian Environmental and Animal Sciences, 6(4), 560-566. https://doi.org/10.35229/jaes.934318
• Sarı, E., & Becer, Z.A. (2021b). Age, Growth, Length-Weight Relationship and Condition Factor of Beysehir Dace (Squalius anatolicus Bogutskaya, 1997) in Oymapınar Dam Lake (Antalya), Turkey. Journal of Anatolian Environmental and Animal Sciences, 6(3), 364-371. https://doi.org/10.35229/jaes.934445
• Silliman, R. P. (1969). Comparison Between Gompertz and von Bertalanffy Curves for Expressing Growth in Weight of Fishes. Journal of the Fisheries Research Board of Canada, 26(1), 161-16. https://doi.org/10.1139/f69-017
• Şen, F. (2001). Nazik Gölü (Ahlat-Bitlis) sazan (Cyprinus carpio L., 1758) populasyonu üzerinde bir araştırma. [Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi].
• Ünver, B., & Tanyolaç, J. (1999). Tödürge Gölündeki (Zara/Sivas) tatlı su kefali (Leuciscus cephalus L., 1758)’nin büyüme özellikleri. Turkish Journal of Zoology, 23(1), 257-270.
• Welcomme, R. L. (1988). International Introductions of Inland Aquatic Species. FAO Fisheries Technical Paper, 294, 318.
• Wright, R. M. (1990). The population biology of pike, Esox lucius L., in two gravel pit lakes, with special reference to early life history. Journal of Fish Biology, 36, 21219. https://doi.org/10.1111/j.1095-8649.1990.tb05597.x
• Yağcı, A. (2014). Eğirdir Gölü Sazan balıklarında (Cyprinus carpio L., 1758) yaş tayini üzerine karşılaştırmalı bir araştırma. [Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi].
• Yılmaz, M., & Gül, A. (2002). Hirfanlı Baraj Gölü (Kırşehir)’nde yasayan Cyprinus carpio L. 1758’nun üreme özellikleri. G. Ü. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(1), 25-39.
• Yılmaz, S., Yazıcıoğlu, O., & Polat, N. (2012). Bafra Balık Gölleri (Samsun, Türkiye)’ndeki sazan (Cyprinus carpio L.,1758)’ın yaş ve büyüme özellikleri. Karadeniz Fen Bil. Dergisi, 2(7), 1-12.
• Yüce, S., Gündüz, F., Demirol, F., Çelik, B., Alpaslan, K., Çoban Z.M., Aydın, R., & Şen, D. (2016). Atatürk Baraj Gölü’nde yaşayan aynalı sazanın (Cyprinus carpio L., 1758) bazı populasyon parametreleri. Limnofish-Journal of Limnology and Freshwater Fisheries Research, 2(1), 31-42.