KAMU SAĞLIK ÖRGÜTLERİNİN ALIM İHALELERİNE İLİŞKİN GENEL BİR DEĞERLENDİRME YAZISI

Year 2020, Issue: 64, 401 - 430, 16.07.2020

Murat Atan Bülent Büber

Abstract

Kamu alımları, kamu örgütünün ihtiyaçlarını kendi örgütü dışındaki aktörlerden sağlamasıdır. Bu ihtiyaçlar, bir ihale usulüyle temin edilebileceği gibi bir ihale usulüne tâbi olmadan da sağlanabilir. Modern devletin ortaya çıkmasıyla birlikte kamu alımlarına konu ihtiyaçların çeşitleri ve bu alımların harcama tutarı artmıştır. Kamu alımlarıyla temin edilen ihtiyaçların sayısı attıkça alımlar karmaşıklaşmakta ve alımlarla birlikte ortaya çıkan sorunlar daha da çetrefilleşmektedir.
Kamu sağlık kuruluşları önemli bir kamu alım aktörüdür. Bu kuruluşların alım kararları, bu alımların çeşitlilik göstermesi ve alım miktarlarının büyük ölçekli olması sebebiyle gerek kamu maliyesi gerekse de özel sektör için hayatî öneme sahiptir.
Sağlık kuruluşlarının alımları, basit bir sarf malzemesi alımından tıbbi cihaz ya da görüntüleme hizmet alımına kadar geniş bir yelpazede pek çok alımı kapsamaktadır. Bu kuruluşlar tarafından sürekli olarak alımı gerçekleştirilen ihtiyaçların yanında belirli aralıklarla ya da bir kez alımı gerçekleştirilen ihtiyaçlar da söz konusu olabilir. Ayrıca alımları yalnızca sağlık sektörüyle ilgili ürünlerle sınırlı değildir.
Kamu alım düzenlemeleri ve uygulamaları, sağlık hizmetlerinin sürekliliği ve kalitesini etkilemektedir. Kamu alım sürecinin farklı disiplinleri ilgilendiren aşamaları sebebiyle farklı alanlarda uzman olan personelin istihdamını ve farklı birimlerin işbirliğini gerektirir.
Türkiye’de kamu alım düzenlemelerine ve uygulamalarına yönelik eleştiriler benzer şekilde kamu sağlık alımlarında da kendini göstermektedir. Kamu alımlarına ilişkin düzenlemelerin esneklikten uzak, katı kuralları da içermesi nedeniyle sağlık sektörüne yönelik alımlarda güçlükler ortaya çıkarması; ihale sürecinin uzunluğu sebebiyle ihtiyaçların zamanında sağlanamaması idareler tarafından kamu alım düzenlemelerine yöneltilen eleştirilerin başlıcalarıdır.
Bu makale ülkemizdeki kamu sağlık kuruluşlarının gerçekleştirdikleri alımların genel çerçevesini okuyucuya aktarmayı amaçlamaktadır. Bu çerçevede kamu alımlarının kavramsal ve kuramsal çerçevesi ile kamu sağlık örgütlenmesi hakkında kısa bir değerlendirme okuyucuyla paylaşılmaktadır. Ülkemizde sağlık kuruluşlarının gerçekleştirdikleri mal ve hizmet alımlarının neler olduğu aktarılmaktadır.

Keywords

Kamu Alımları, Sağlık Bakanlığı, Kamu Sağlık kuruluşları, Kamu İhale Kanunu

References

• Bös, Dieter, Bureaucrats and Public Procurement, CESifo Working Paper, Munich, 2001. (et: 1/5/2020)
• Büber, Bülent, Yeni Bir Çatışma Alanı: Kamu Alımları, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Yönetimi ve Siyaset Bilimi Anabilim Dalı, Ankara, 2008.
• Büber, Bülent, Sağlık Sektörü İhale Rehberi, TÜMDEF Yayınları, Ankara, 2013.
• Büber, Bülent, “Sağlık Hizmeti Sunan İdarelerin Teşhis ve Tedaviye Yönelik Olarak Birbirlerinden Yapacakları Mal ve Hizmet Alımları”, İdari ve Mali Mevzuat Dergisi, S. 157, Ekim 2013, ss. 13-16.
• “Gülhane Askeri Tıp Akademisi (GATA)”, Türkiye Mühendislik Haberleri, S. 442-443, 2006, ss.46- 47.
• On Birinci Kalkınma Planı (2019-2023), Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı, Ankara, 2019.
• Kamu Alımları İzleme Raporu – 2018, Kamu İhale Kurumu Kurumsal Gelişim ve Araştırma Dairesi Başkanlığı, Ankara, 2019.
• Kamu Alımları İzleme Raporu-2019, Kamu İhale Kurumu Kurumsal Gelişim ve Araştırma Dairesi Başkanlığı, Ankara, 2020.
• Sağlık Bakanlığı 2019-2023 Stratejik Planı, Sağlık Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı, Ankara, 2019.
• Sağlık İstatistikleri Yıllığı – 2018, Editörler: Basara, Berrak B. / Çağlar, İrem S. / Aygün, Asiye vd, Sağlık Bakanlığı Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğü, Ankara, 2019.
• Sarı, Nil, “Tıp – Osmanlı Dönemi”, TDV İslâm Ansiklopedisi, TDV Yayınları, C. 41, İstanbul, 2012, ss. 101-111.
• Tekeli, Doğan, “Cumhuriyetin Binaları”, Türkiye Mühendislik Haberleri, S. 442-443, 2006, ss.30-63.
• Terzioğlu, Arslan, “Bîmâristan”, TDV İslâm Ansiklopedisi, C. 6, TDV Yayınları, İstanbul, 1992, ss. 163-178.
• Thai, Khi V., “Public Procurement Re-Examined”, Journal Of Public Procurement, C. 1, S. 1, 2001, ss. 9-50.