EK TASFİYE AMACIYLA ŞİRKETİN YENİDEN TESCİLİNİN TALEP EDİLDİĞİ YARGILAMADA UYGULANACAK OLAN YARGILAMA USULÜNÜN DEĞERLENDİRİLMESİ

Year 2022, Issue: 69, 491 - 512, 12.12.2022

Merve Hayran Polat

https://doi.org/10.57083/adaletdergisi.1217844

Abstract

Türk hukukunda tüzel kişiliği haiz ticaret şirketleri ticaret siciline tescil edilmekle beraber tüzel kişilik kazanırlar. Faaliyetlerine devam eden şirketler kanunda veya sözleşmede belirtilen sebeplerden birinin gerçekleşmesiyle sona erer ve tasfiye aşamasına girer. Tasfiye aşamasının tamamlanmasından sonra şirket unvanı ticaret sicilinden silinir. Ancak tasfiyenin tamamlanmasından sonra ek tasfiye işlemlerinin yapılmasının zorunlu olduğu anlaşılırsa, son tasfiye memurları, yönetim kurulu üyeleri, pay sahipleri veya alacaklılar, şirket merkezinin bulunduğu yerdeki asliye ticaret mahkemesinden, bu ek işlemler sonuçlandırılıncaya kadar, şirketin yeniden tescilini isteyebilecekleri Türk Ticaret Kanunu’nda düzenlenmiştir. Ek tasfiye amacıyla şirketin yeniden tescilinin mahkemeden istenecek olması, medeni usul hukukuna özgü sorunları da beraberinde getirir. Bu nedenle ek tasfiye talebi amacıyla şirketin yeniden tescili talebinin veya uygulamadaki adıyla “ihya davası”nın hukuki niteliği değerlendirilmeye çalışılacaktır. Bu değerlendirmeler sonucu ek tasfiye amacıyla şirketin sicile tekrar tecili talebinin çekişmesiz yargı işi niteliğinde oluğu sonucuna varılmaktadır. Bu nedenle uygulamada yeknesaklığın sağlanması ve daha basit ve kolay yolla şirketin tesciline hükmedilmesi adına çekişmesiz yargı işi niteliğinde olduğuna ilişkin ifadenin Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda yer alması gerekmektedir. Ayrıca çekişmesiz yargı işi niteliğinde olması dolayısıyla ek tasfiye amacıyla şirketin yeniden tescilinin talep edildiği yargılamada basit yargılama usulü uygulanır ve resen araştırma ilkesi geçerli olacaktır.

Keywords

Ek tasfiye, ihya davası, çekişmesiz yargı, basit yargılama usulü.

Evaluation Of The Judicial Procedure To Be Applied In The Trial Where The Re-Registration Of The Company Is Requested For The Purpose Of Additional Liquidation

Abstract

According to Turkish law, commercial companies gain legal personality when they are registered with the trade registry in Turkish law. Companies that continue their activities are terminated by the realization of one of the reasons specified in the law or the contract and enter the liquidation phase. After the completion of the liquidation phase, the company title is deleted from the trade registry. However, if it is understood that it is compulsory to carry out additional liquidation transactions after its closure, it is under adjustment that the last liquidators, members of the board of directors, shareholders or creditors may request the re-registration of the company from the commercial court of first instance in the place where the company's head office is located, until these additional transactions are concluded. For this reason, the legal nature of the request for the re-registration of the company for the purpose of an additional liquidation request, or the “ihya davası” as it is called in practice, has been tried to be evaluated. As a result of these evaluations, it has been concluded that the request for re-deferment of the company to the registry for the purpose of additional liquidation is in the nature of an Non-contentious proceeding act. In addition, since it is an ex parte proceeding, the simple trial procedure will be applied and the ex officio investigation principle is valid.

Keywords

Ek tasfiye, ihya davası, çekişmesiz yargı, basit yargılama usulü.

References

• Aksoy M A, Sermaye Şirketlerinde ve Kooperatiflerde Ek Tasfiye, Gazi Kitabevi, Ankara, 2019.
• Bilge, M E, “Anonim Şirketin Sona Ermesi ve Tasfiyesi”, C. 16, S. 3-4, 2012, Erciyes Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, ss. 261-294.
• Bilgili F/ Demirkapı E, Şirketler Hukuku Dersleri, 4. Basım, Dora Yayınevi, Bursa, Şubat 2015.
• Demirsatan B, “Hukuka Aykırı Tasfiyenin Tüzel Kişiliğe Etkisi”, C. LXXIV, S. 2, 2016, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, ss. 685–703.
• Erdoğan R, “Anonim Şirketlerde Ek Tasfiye”, S. 43, Temmuz 2020, Türkiye Adalet Akademisi, ss. 115-143.
• Eriş G, Ticari İşletme ve Şirketler, C. III, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2014.
• Eriş G, Uygulamalı Kooperatifler Hukuku, 3. Baskı, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2001.
• Goette W/ Habersack M/ Kalss S, Münchener Kommentar zum Aktiengesetz, Band 1 §§ 1-75, 5. Auflage, 2019.
• Karaman Coşgun Ö, Anonim Şirketin Tasfiyesi, Adalet Yayınevi, Ankara, 2015.
• Kendigelen A/ Soykan İ C/ Aydınalp Y vd., Yargıtay Hukuk ve Ceza Dairelerinin Türk Ticaret Kanununa İlişkin Kararları, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, Eylül 2019.
• Kervankıran E, Anonim Şirketlerin Tasfiyesi, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2015, s. 295.
• Kurt Konca N, “Yeni Türk Ticaret Kanunu’na Göre Asliye Ticaret Mahkemeleri, S. 15, Ekim 2013, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, ss. 79-125.
• Kuru B, Nizasız Kaza, Ajans Türk Matbaası, Ankara, 1961.
• Pekanıtez H/ Özekes M/ Akkan M vd., Pekcanıtez Medeni Usul Hukuku, 15. Bası, İstanbul, 2017.
• Postacıoğlu İ E/ Altay S, Medeni Usul Hukuku Dersleri, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2015.
• Pulaşlı H, Şirketler Hukuku Şerhi, C. II, 3. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2018.
• Rosenberg L, Lehrbuch des Deutschen Zivilprozessrechts, Münih ve Bertin, 1960.
• Schmidt K, Aktiengesetz, Grosskommentar, Band 7/II, 4. Auflage, Berlin, 2012.
• Songur D, “Türk Hukukunda Şirketlerin İhyası -Yargıtay Kararları Işığında TTK Geçici 7. Madde Üzerine Değerlendirmeler”, Prof. Dr. Sabih Arkan’a Armağan, Ocak 2019, ss. 995-1023.
• Spindler G/ Stilz E, Kommentar zur Aktiengesetz, Band 1 §§ 150-410, 4. Auflage 2019.
• Steiger F V, İsviçre’de Anonim Şirketler Hukuku, Çev. Tahir Çağa, Fakülteler Matbaası, İstanbul, 1968.
• Şener O H, Anonim Ortaklıkta Ek Tasfiye (İhya), Adalet Yayınevi, Ankara, 2015.
• Yılmaz E, Hukuk Muhakemeleri Kanunu Şerhi, Yetkin Yayınları, Ankara, 2013.
• Yılmaz A, “Türk Ticaret Kanunu’na Göre Anonim ve Limited Şirketlerde Ek Tasfiye”, C. 32, S. 2, 2016, Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi, ss. 149-173.