Çanakkale’den Dolmabahçe’ye: Mustafa Kemal Atatürk’ün Lider İmajının Batı Kamuoyunda Dönüşümü

Year 2016, Volume: 2 Issue: 4, 193 - 220, 01.11.2016

E. Tutku Vardağlı

Abstract

Mustafa Kemal Atatürk’ün lider imajının Batı kamuoyunda dönüşümünü ele alan bu çalışma, aynı zamanda Atatürk’ün kişiliğinde Türk milletinin uluslararası alanda değişen imajını da dolaylı olarak incelemektedir. Başarılı bir asker olarak ilk defa Çanakkale Savaşı’yla Batı kamuoyunda gündeme gelen Mustafa Kemal, takip eden Milli Mücadele ve Cumhuriyet dönemlerinde çeşitli Batılı muhatapları tarafından değişik ve hatta çelişik sıfatlarla değerlendirilmiştir. Şüphesiz ki, Mustafa Kemal’in tüm dünyadaki imajını oluşturan ve yön veren aktörlerin başında siyasi liderler, yüksek rütbeli askerler, diplomatlar ve yabancı gazeteciler geliyordu. Milli Mücadelenin başında bir çete lideri olarak görülen Mustafa Kemal’in dehası, Cumhuriyet döneminin kalkınma hamleleri ve reformları karşısında artık teslim edilmişti. Atatürk’ün cenaze törenine bizzat yahut gönderdikleri taziye mesajlarıyla iştirak eden yabancı siyasiler, diplomatlar ve gazeteciler, onu sadece Türk milletinin kaderini değiştiren bir askeri kahraman olarak değil, aynı zamanda dünya tarihinde iz bırakan bir siyasi lider olarak anıyorlardı

Keywords

Atatürk, Batı, Kamuoyu

From Çanakkale to Dolmabahçe: Transformation of the Leader Image of Atatürk in the Western Public Opinion

Abstract

Scrutinizing on the transformation of the leader image of Mustafa Kemal Atatürk in the Western public opinion, this study delineates also on the evolving image of Turkish nation indirectly in reference to Atatürk. Coming onto the Western public agenda for the first time as a successful soldier at Gallipoli War, Mustafa Kemal was labeled by different and even contradictory epiteths by his Western interlocutors in the following National War and Republican periods. Undoubtfully, political leaders, diplomats and foreign journalists took the lead as the main agents moulding the image of Mustafa Kemal throughout the world. The genius of Mustafa Kemal, who had been evaluated as a bandit group leader at the beginning of the Turkish National War of Independence, was admitted due to the developmental moves and reforms of the Republican era. Foreign politicians, diplomats and journalists who personally attended the funeral ceremony of Atatürk or sent their messages, commemorated him not only as a military leader changing the fate of Turkish nation, but also as a political leader who made his mark in the world history

Keywords

Atatürk, West, Public Opinion

References

• Akyüz, Erdem. (2017). Atatürk ve Ülke Dışında Adını Taşıyan Yerler, Bütün Dünya (8): 29-33.
• Arsan, N. (1997). Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri, Cilt III, Ankara: AKDTYK Atatürk Araştırma Merkezi.
• Çulfalı, M. (1999). Çanakkale Krizi ve Lord George’un İktidardan Düşmesi: Eylül-Ekim 1922, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, (44): 15-45.
• Del Testa, D. W. (2014). Government Leaders, Military Rulers and Political Activists, Londra: Routledge.
• Dumont, Paul. (1993). Mustafa Kemal, çev: Zeki Çelikkol, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Erickson, E. J. (2013). Mustafa Kemal Atatürk, Oxford: Osprey Publishing.
• Gawrych, W.G. (2013). The Young Atatürk: From Ottoman Soldier to Statesman of Turkey, Londra: IB Tauris.
• Glasneck, J. (1976). Kemal Atatürk ve Çağdaş Türkiye, çev: Arif Gelen, Ankara: Onur Yayınları.
• Görgülü, İ. (2000). Çanakkale Bir Günde Biterdi, Ankara: Bilgi Yayınevi.
• İnan, M. R. (1983). Atatürk›ün Evrenselliği, Önder Kişiliği, Eğitimci Kişiliği ve Amaçları, Ankara: UNESCO, 1983.
• Kinross, L. (1964). Atatürk: Rebirth of a Nation, Londra: K.R.and Brothers.
• Maurice, D. (1961). Le Kémalisme, le pays d’Ataturk, Le Monde (27): 6-8.
• Melzig, H. (2011). Kemal Atatürk: Osmanlı’nın çöküşü Türkiye’nin dirilişi, çev: Ahmet Arpad, İstanbul: Alfa Yayınları.
• Moorehead, A. (2015). Gallipoli, Londra: Aurum Press.
• Newyork Times. (26 Haziran 2016)
• Özçelik, M.H. ve Güneş, M. (2017). Türklerin Atasından Fazlası, Saarbrücken: Lambert.
• Toynbee, A. (2009 Birinci basım 1922). The Western Question in Greece and Turkey: A Study in the Contact of Civilizations, Eastford: Martino Fine Books.
• Tunaya, T.Z. (1997). Devrim Hareketleri içinde Atatürk ve Atatürkçülük, İstanbul: Yenigün Haber Ajansı.
• Tuygun, M. (ed.) (1983). Ben diktatör değilim çünkü... İstanbul: y.y.
• Türkmen, Z. (1999). Hareket Ordusu ve Kurmay Yüzbaşı Mustafa Kemal, Ankara: Genelkurmay Basım Evi.
• Uğurlu, Ö. A. (ed.) (2003 Birinci basım 1938).Yabancı Gözüyle Cumhuriyet Türkiyesi, İstanbul: Örgün Yayınevi.
• Villalta, J. G. B. (1999). Kemal Ataturk, çev: William Campbell, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Von Mikusch, D. (2000). Avrupa ile Asya Arasındaki Adam: Gazi Mustafa Kemal I, İstanbul: Yenigün Haber Ajansı.
• Von Mikusch, D. (2000). Avrupa ile Asya Arasındaki Adam: Gazi Mustafa Kemal III, İstanbul: Yenigün Haber Ajansı. Von Mikusch, D. (2000). Avrupa ile Asya Ara