Ergenlerde Somatik Belirtilerin Gözlerden Zihin Okuma Becerisi ve Ruhsal ve Davranışsal Sorunlar ile İlişkisinin İncelenmesi

Year 2019, Volume: 5 Issue: 2, 157 - 186, 01.12.2019

Halit Atalay Yıldız Aslı Çolak Mesut Yavuz

Abstract

Araştırmanın amacı, 14-17 yaşlarındaki lise öğrencilerinde görülen somatik belirtilerin, gözlerden zihin okuma becerisi ve ruhsal ve davranışsal sorunlar ile ilişkisinin incelenmesidir. Araştırmanın örneklemini, İstanbul’da bulunan 5 ortaöğretim kurumunda tüm kademelerde eğitim alan 561 öğrenci (324 kız, 237 erkek) oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri, sosyo-demografik bilgi formu, Güçler ve Güçlükler Anketi Çocuk Formu (GGA-ÇF), DSM-V Düzey II Bedensel Belirtiler Ölçeği Çocuk Formu ve Gözlerden Zihin Okuma Testi Çocuk Formu (GZOT-ÇF) kullanılarak toplanmıştır. GGA-ÇF ile somatik belirti ölçeği puanları arasında güçlü bir pozitif korelasyon ilişkisi bulunmuştur. GZOT-ÇF ile somatik belirti ölçek puanları arasında ise anlamlı bir ilişki saptanmamıştır. Duygusal sorun puanlarındaki artış ile birlikte somatik belirti puanı da artmaktadır. Bununla birlikte, davranım sorunları puanlarındaki artış ile somatik semptom puanlarının da arttığı görülmektedir. Somatik semptom puanlarına cinsiyet açısından bakıldığında, kızların aldığı toplam puanlar, erkeklere oranla daha yüksek bulunmuştur. Yaş faktörü incelendiğinde ise, öğrencilerin yaşlarındaki bir yıllık artış ile somatik belirti düzeyinin de artış gösterdiği saptanmıştır. Zihin kuramı puanlarına bakıldığında, kız ve erkek katılımcılar arasında anlamlı bir fark bulunamamıştır. Ergenlerde
görülen duygusal ve davranışsal sorunların somatik semptom düzeylerini
öngördüğü anlaşılmıştır. Somatizasyon bozukluğu tedavisinde duygusal
ve davranışsal sorunlara odaklı psikoterapötik müdahaleler başarıyı
arttırabilir. Somatizasyon ile gözlerden zihin okuma becerileri arasındaki
ilişkinin daha detaylı anlaşılması için ileri araştırmalar yapılması gerektiği
düşünülmektedir.

Keywords

Somatizasyon, Gözlerden zihin okuma, Zihin kuramı, Ruhsal sorunlar, Ergenlik

References

• Avcı, Ö, & Yıldırım, İ. (2014). Ergenlerde Şiddet Eğilimi, Yalnızlık ve Sosyal Destek. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(1): 157-168. Baron-Cohen, S., Wheelwright, S., Hill, J., Raste, Y. & Plumb, I. (2001). The “Reading the Mind in the Eyes” Test Revised Version: A Study With Normal Adults, And Adults With Asperger Syndrome Or High-Functioning Autism. J Child Psychol Psychiatry. 42:241-251. Baron-Cohen, S., Ring, H., Wheelwright, S., Bullmore, E., Brammer, M., Simmons, A. & Williams, S. (1999). Social Intelligence in the Normal and Autistic Brain: An Fmrı Study. European J. of Neurosci., 11: 1891-1898. Beck, J. E. (2007). A Developmental Perspective on Functional Somatic Symptoms. Journal of Pediatric Psychology, 33(5): p. 547-562. Bora, E., Yucel, M., Pantelis, C. (2009). Theory of Mind Impairment in Schizophrenia: Meta-Analysis. Schizophr Res. 109:1-9. Braquehais, M. D., ve ark. (2012). Hypothalamic-Pituitaryt-Adrenal Axis Dysfunction as a Neurobiological Correlate of Emotion Dysregulation in Adolescent Suicide. World Journal of Pediatrics. 8(3): p. 197-206. Brose, W. (2001). Somatization and Symptom Magnification. The Functional Restoration and Chronic Pain Program. Brune, M. (2005). “Theory Of Mind” in Schizophrenia: A Review of the Literature. Schizophr Bull. 31:21-42. Bujoreanu, S., Randall, E., Thomson, K., Ibeziako, P. (2014). Characteristics of Medically Hospitalized Pediatric Patients with Somatoform Diagnoses. Hospital Pediatrics. 4:283-290. Campo, J. V., ve ark. (2001). Recurrent Pain, Emotional Distress, and Health Service use in Childhood. The Journal Of Pediatrics. 141(1): p. 76-83. Clarke, D. M, & Smith, G. C. (2000). Somatisation. What is it? Aust Fam Physician, 29:109-113. Goodman, R. (1997). The Strengths and Diffuculties Questionnarie: A Research Note. Journal of Child Psychology and Psychiatry. 38(5):581- 586. Graber, J. A., & Sontag, L. M. (2009). Internalizing Problems During Adolescence. In R. M. Lerner & L. Steinberg (Eds.), Handbook of Adolescent Psychology: Individual Bases of Adolescent Development (pp. 642-682). Gür, K., Ergün, A., Yıldız, A., Kadıoğlu, H. ve ark. (2008). Bir İlköğretim Okulunda Omaha Problem Sınıflandırma Listesine Göre Öğrencilerin Sağlık Problemleri, Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi. 3: 1-14. Güvenir, T., Özbek, A., Baykara, B., Arkar, H., Şentürk, B. & İncekaş, S. (2008). Güç ler ve Güç lükler Anketinin (GGA) Türkçe Uyarlamasının Psikometrik Özellikleri, Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 15(2): 65- 74. Happe, F. (1994). An Advanced Test of Theory of Mind: Understanding of Story Characters’ Thoughts and Feelings by Able Autistic, Mentally Handicapped, and Normal Children and Adults; Apr.24(2):129-54. Harpaz-Rotem, I. & Rosenheck R. (2004). Changes in Outpatient Psychiatric Diagnosis in Privately Insured Children and Adolescents from 1995 to 2000. Child Psychiatry Hum Dev. 34(4): 329- 340. Hollifield, M. (2005). Somatoform Disorders. In: Kaplan HI, Sadock BJ. (Editors). Comprehensive Textbook of Psychiatry (8th ed.) Lippincott Williams & Wilkins; 1800-1828. Interian, A., Allen, L. ve ark. (2006). Somatic Complaints in Primary Care: Further Examining the Validity of the Patient Health Questionnaire (PHQ- 15) Psychosomatics. 47(5):392-398. Karasar, N.(2005). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayınları. Kellner, R. (1990). Somatization; Theories and Research. The Journal of Nervous and Mental. 178(3):150-160. Kesebir S. (2004). Depresyon ve Somatizasyon. Klinik Psikiyatri; Ek 1.14- 19. Köroğlu, E. & Güleç, C. (2007). Psikiyatri Temel Kitabı. (2. Baskı) Hekimler Yayın Birliği, Ankara:369-376. Langdon, R. & Coltheart, M. (2001). Visual Perspective-Taking and Schizotypy: Evidence for a Simulation-Based Account of Mentalizing in Normal Adults. Cognition. 82: 1-26. Lerner, R. M., & Steinberg, L. (2004). Hand Book of Adolescent Psychology. Second Edition. John Wiley&Sons.,263-270. Leslie, A. M. (1998). ToMM, ToBy and Agency: Core Architecture And Domain Specificityt. L. A. Hirschfield ve S.A. Gelman (Eds.), Mapping The Mind: Domain Specificity in Cognition And Culture (pp.119- 148). Cambridge, UK: Cambridge University Press. Levin, A. (2004). A Content Analysis of Recent Literature on Somatization Disorder. A Master Thesis. Presented to the Department of Social Work. California State University, Long Beach. Lieb, R., ve ark. (2000). Somatoform Syndromes and Disordersin a Representative Population Sample of Adolescents and Young Adults: Prevalence, Comorbidityt and Impairments. Acta Psychiatrica Scandinavica, 101(3): 194-208. Lipowski, Z. J. (1986). Somatization: A Borderland Between Medicine Psychiatry. CMAJ. 135:609-614. Marin, C. & Carron, R. (2002). The Origin of the Concept of Somatization. Psychosomatics. 43:249-250. Mian, R. H., Grossman, L. S., & Mian, R. H. M. D. (1998). The Somatization of Depression in Native Pakistani Women Recommended Citation The Somatization of Depression in Native Pakistani Women. Jefferson J Psychiatry;14(1). Muus, R. (1982). Theories of Adolescence (4th ed.) New York: Random House. Offord, D. (1987) Chronic Illness, Disability, and Mental and Social Well- Being: Findings of the Ontario Child Health Study. Pediatrics. 79(5):805- 13. Öner, Ö., Öncü. B., Sağduyu, G. ve ark. (2002). Dikkatsizlik Yakınmasıyla Başvuran Ergenlerin Aldıkları Tanılar. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi. 9: 167-171. Özen, K. (2015). Özel Öğrenim Güçlüğü Tanısı Almış 7-9 Yaş Çocukların Geliştirdikleri Zihin Kuramı Yeteneklerini Sağlıklı Gelişim Gösteren Çocuklar ile Karşılaştırılması. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2: 558-576. Özen, M. (2007). Şizofreni Hastalarında Somatizasyon. Bakırköy Prof. Dr. Mazhar Osman Ruh Sağlığı Ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi 6. Psikiyatri Birimi Tıpta Uzmanlık Tezi, İstanbul. Premack, D. & Woodruff, G. (1978). Does The Chimpanzee Have A Theory of Mind? Behavioral and Brain Sciences. 1(4), 515-526. Recart, C., Castro, P., Alvarez, H. ve ark. (2002). Characteristics of Children and Adolescents Attended in a Private Psychiatric Outpatient Clinic. Rev Med Chil. 130: 295-303. Sapmaz, Y. ve ark. (2016). Bedensel Belirtiler Ölçeği Formu’nun Türkçe Uyarlaması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması; Anadolu Psikiyatri Dergisi, 18(Ek sayı.2):114-12. Sever, S. (2002). Çocuk Kitaplarına Yansıtılan Şiddet: Milli Eğitim Temel Yasası ve Çocuk Haklarına Dair Sözleşme Bağlamında Bir Değerlendirme. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi. 35 (1-2):25-37. Shannon, R. A., Bergren, M. D. & Matthews, A. (2010). Frequent Visitors: Somatization in School-Age Children and Implications for School Nurses. J Sch Nur. 26:169-82. Silverstein, B. & Blumenthal, E. (1997). Depression Mixed with Anxiety, Somatization, and Disordered Eating: Relationship with Gender-Role- Related Limitations Experienced By Females. Sex Roles. 36(11): 709-724. Şişman, F. N., (2013). Okul Çocuklarında Somatizasyon ve Somatik Belirtiler Nedeniyle Okul Revirine Başvuru Durumu. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi. 4(3):131-136. Verhulst, F. C., Achenbach, T. M., van der Ende, J. ve ark. (2003). Comparison Of Problems Reported By Youths From Seven Countries. Am J Psychiatry. 160:1479-1485. Wimmer, H. & Perner, J. (1983). Beliefs About Beliefs: Representation and Constraining Function of Wrong Beliefs in Young Children’s Understanding of Deception. Cognition. 13,103-l 28. Yalın, Ş. (2008). Türkçe Güç ler ve Güç lükler Anketi’nin (GGA) İleri Psikometrik Özellikleri. Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Uzmanlık Tezi, s. 36. Yıldırım, E. A., Kaşar, M., Güdük, M., Ateş, E., Küçü kparlak, İ. & Özalmete, E. O. (2011). Gözlerden Zihin Okuma Testinin Geçerlilik ve Güvenirlik Çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi. 22(3): 177-86.