SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMEN ADAYLARININ EPİSTEMOLOJİK İNANÇLARININ ANALİZİ

Year 2013, Volume: 1 Issue: 2, 2 - 11, 30.12.2013

Mustafa İçen Abdurrahman İlğan Havva Göker

Abstract

Bu araştırmada Celal Bayar Üniversitesi Eğitim Fakültesi ve Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Sosyal Bilgiler Öğretmenliği bölümü öğrencilerinin epistemolojik inançları belirlenmeye çalışılmıştır. Epistemoloji eğitim alanını hem etkileyebilen hem de eğitim sürecinden etkilenebilen dinamik bir alandır. Bir bireyin epistemolojik inanışlarını belirleyen birçok etmen vardır. Bu etmenlerin belirlenmesi gerek eğitim öğretim ortamlarının, gerekse öğretim sürecinin geliştirilmesinde önemlidir. Epistemolojik inançlar, öğretmenlerin sınıf içindeki eğitim ve öğretim etkinliklerini büyük oranda etkilemektedir. Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının epistemolojik inançlarının belirlenmesi eğitim öğretim ortamında rol alan sosyal bilgiler öğretmenlerinin epistemolojik inançlarının yordanmasına ve daha sofistike inançlara sahip olmalarına katkı sağlayacaktır. Sosyal Bilgiler Öğretmen adaylarının epistemolojik inançlarını ölçmek amacıyla araştırma verileri Schommer’in Epistemolojik İnanç Ölçeği ve kişisel bilgilerin sorulduğu bir form yardımı ile toplanmıştır. Epistemolojik İnanç Ölçeğine yönelik yapılan faktör analizinde ölçek üç boyuttan oluşmuştur. Boyutların açıkladığı toplam varyans: %23; % 29,44 ve % 27,5 güvenirlik katsayıları ise; ,74; ,64 ve ,70’tir. Bu araştırma kapsamında 2011 – 2012 eğitim öğretim yılında Celal Bayar ve Erzincan Üniversiteleri Eğitim Fakültesi Sosyal Bilgiler Öğretmenliği programlarında öğrenim gören toplam 338 öğrenci araştırmanın çalışma grubunu oluşturmaktadır. Sosyal Bilgiler Öğretmen adaylarının epistemolojik inançları t-testi, F-testi ve Mann Whitney U testi kullanılarak analiz edilmiştir. Öğretmen adaylarının “bilginin kaynağı uzmandır ve öğretme yetenek işidir” boyutuna büyük ölçüde; “öğrenme çabaya bağlı değildir” boyutuna az katılıyorum ve "bilgi tek ve kesindir boyutuna” ise az katılıyorum düzeyinde görüş belirtmişlerdir.

Keywords

Epistemoloji, epistemolojik inanç, sosyal bilgiler, öğretmen adayları

References

• KAYNAKÇA
• Acar, M. Demir, Ö. (2005). Sosyal bilimler sözlüğü, (6. Baskı). Ankara: Adres Yayınları.
• Bacanlı Kurt, C. (2010). Öğretmenlerin epistemolojik inançları ve değişime direnme tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Baxter-Magolda, M. B. (1992). Knowing and reasoning in college: gender-related patterns in students’ ıntellectual development. San Francisco: Jossey Bass.
• Cano, F. (2005). Epistemological beliefs and approaches to learning: their change through secondary school and their ınfluence on academic performance. British Journal of Educational Psychology, 75, 203-221.
• Chan, C. K. K. ve Sachs, J. (2001). Beliefs about learning in children’s understanding of science texts. Contemporary Educational Psychology, 26, 192- 210.
• Deryakulu, D. (2004), Üniversite öğrencilerinin öğrenme ve ders çalışma stratejileri ile epistemolojik inançları arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 10(2), 230-249.
• Deryakulu, D. (2006), Epistemolojik inançlar. (Edt. Kuzgun, Y. ve Deryakulu, D.) Eğitimde bireysel farklılıklar içinde. (1-11). Ankara: Nobel Yayınları.
• Deryakulu, D., Büyüköztürk, Ş. (2005). Epistemolojik inanç ölçeğinin faktör yapısının yeniden incelenmesi: cinsiyet ve öğrenim görülen program türüne göre epistemolojik inançların karşılaştırılması. Eğitim Araştırmaları Dergisi, 18, 57-70.
• Doyle, M. (1997). Beyond life history as a student: preservice teachers’ beliefs about teaching and learning. College Student Journal, 31, 519-532.
• İçen, M. (2011). Eğitimde epistemolojik inançlar ve öğretmenlerin epistemolojik inançlarının eğitim öğretim sürecindeki rolü. II. İlköğretim Bölümleri Öğrenci Kongresi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Karasar, N. (2009). Araştırmalarda rapor hazırlama. İstanbul: Nobel Yayınevi.
• Karhan, İ. (2007). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin epistemolojik inançlarının demografik özelliklerine ve bilgi teknolojilerini kullanma durumlarına göre incelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
• Öngen, D. (2003). Epistemolojik inançlar ile problem çözme stratejileri arasındaki iliskiler: eğitim fakülteleri öğrencileri üzerinde bir çalışma. Eğitim Araştırmaları Dergisi, 13, 155-162.
• Rakıcıoğlu, A. (2005). The relationship between epistemological beliefs and teacher efficacy beliefs of english language teaching trainees, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
• Schommer-Aikins, M., Brookhart, S., Hutter, R., Mau, W. C. (2000) Understanding middle student beliefs about knowledge and learning using a multidimensional paradigm. The Journal of Educational Research, 94(2), 120-128.
• Shommer, M. (1990). Effects of beliefs abouth the nature of knowledge on comprehension. Journal of Education Psychology, 82 (3), 498-504.
• Tezci, E. Uysal, A. (2004). Eğitim teknolojisinin gelişmesine epistemolojik yaklaşımların etkisi. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 3(2),158-164.