Development and Psychometric Evaluation of First Aid Knowledge Scale in Teacher Candidates

Year 2025, Volume: 13 Issue: 1, 18 - 33, 30.06.2025

Fatma İlker Kerkez , Seray Can , Zeynep Aydoğan , Durmuşali Karadag , Sümeyye Savci

Abstract

Since teachers are the closest and most accessible people to students in the school environment, they should be able to apply first aid (FA) intervention correctly and entirely to students who encounter accidents or health problems. In this context, developing valid and reliable tools to measure the FA knowledge of teacher candidates who will be future teachers is of great importance in determining the current situation and shedding light on solutions. This study aims to develop a valid and reliable scale prepared by the content of the three-year certified FA education of the Ministry of Health to measure the FA knowledge of teacher candidates. The population of the study consisted of active students (N=3200) in a total of 16 Teaching Programmes in Muğla Sıtkı Koçman University Faculty of Education and Faculty of Sport Sciences. In this context, 646 teacher candidates who volunteered and completed the data collection tool in the spring semester of the 2023-2024 academic year were reached using the one-stage cluster sampling method (n=646). The study used the FA Knowledge Scale developed by the researchers as a data collection tool. The scale passed through content validity, pilot application, exploratory factor analysis (EFA), confirmatory factor analysis (CFA), and reliability analysis, reaching its final form of 19 items. SPSS 27.0.1 and AMOS 25.0 programs were used for data analysis. To test the construct validity of the draft scale obtained from the pilot study, EFA was applied to the first half of the sample group and CFA to the other half. As a result of EFA, it was determined that the scale consisted of 4 factors, which explained 48.75% of the total variance. As a result of the CFA, it was confirmed that the 4-factor structure of the scale was compatible. The scale's internal consistency was calculated with Cronbach Alpha's (KR-20) coefficient and found to be 86. The sub-dimensions of the scale are "basic life support," "FA in serious trauma types," "common FA situations," and "patient-injured transport techniques." The maximum score that can be obtained from the scale is 19, and the minimum score is 0. The third quartile value (Q3) estimation of the sample group's score obtained from the scale of knowledge of first aid was determined. A score of 11 and above on the scale was accepted as a sufficient level of CLT knowledge. In this context, it was determined that a scale is a measurement tool with proven validity and reliability, consisting of four sub-dimensions and 19 items that can measure prospective teachers' basic first aid knowledge.

Keywords

Teacher training, teaching programmes, first aid

Öğretmen Adaylarında Temel İlk Yardım Bilgisi Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Psikometrik Açıdan Değerlendirilmesi

Abstract

Öğretmenlerin, okul ortamında öğrencilere en yakın ve ulaşabilir kişiler olduğu düşünüldüğünde, kazalarla veya sağlık sorunlarıyla karşılaşan öğrencilere temel ilk yardım (TİY) müdahalesini doğru ve eksiksiz bir şekilde uygulayabilmeleri gerekmektedir. Bu kapsamda geleceğin öğretmeni olacak öğretmen adaylarının TİY bilgisini ölçmeye yönelik geçerli ve güvenilir araçların geliştirilmesi mevcut durumun saptanması ve çözüm yollarına ışık tutması açısından büyük önem arz etmektedir. Bu araştırmanın amacı, öğretmen adaylarının TİY bilgisini ölçmek için Sağlık Bakanlığının üç yıl sertifikalı TİY eğitimi içeriğine uygun olarak hazırlanmış geçerli ve güvenilir bir ölçek geliştirmektir. Araştırmanın evrenini 2023-2024 eğitim-öğretim bahar yarıyılında Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi ve Spor Bilimleri Fakültesi’nde bulunan toplam 16 Öğretmenlik Programı’ndaki aktif öğrenciler (N=3200) oluşturmaktadır. Bu kapsamda, tek aşamalı küme örnekleme yöntemi kullanılarak gönüllü ve veri toplama aracını eksiksiz tamamlayan 646 öğretmen adayına ulaşılmıştır (n=646). Çalışmada araştırmacılar tarafından geliştirilen Öğretmen Adaylarında TİY Bilgisi Ölçeği kullanılmıştır. Ölçek; kapsam geçerliği, pilot uygulama, açıklayıcı faktör analizi (AFA), doğrulayıcı faktör analizi (DFA) ve güvenilirlik analizi adımlarından geçerek 19 maddelik nihai formuna ulaşmıştır. Verilerin analizinde SPSS 27.0.1 ve AMOS 25.0 programları kullanılmıştır. Pilot çalışma sonucunda elde edilen taslak ölçeğin yapı geçerliğini test etmek için örneklem grubunun verilerinin ilk yarısına AFA, diğer yarısına ise DFA uygulanmıştır. AFA sonucunda ölçeğin 4 alt boyuttan oluştuğu ve bu alt boyutların toplam varyansın %48,75’ini açıkladığı belirlenmiştir. DFA sonucunda ise ölçeğin 4 alt boyutlu yapısının uyumlu olduğu doğrulanmıştır. Ölçeğin iç tutarlılığı Cronbach’s Alpha (KR-20) katsayısı ile hesaplanmış ve ,86 olduğu tespit edilmiştir. Ölçeğin alt boyutları; “temel yaşam desteği”, “ciddi travma çeşitlerinde ilk yardım”, “sık karşılaşılan durumlarda ilk yardım” ve “hasta-yaralı taşıma teknikleri”dir. Ölçekten alınabilecek puan en fazla 19, en az 0’dır. Örneklem grubunun ÖA-TİY Bilgisi Ölçeği’nden elde ettiği puanının üçüncü çeyreklik değeri kestirimi (Q3) belirlenmiştir. Ölçekten 11 ve üzerinde puan almak yeterli TİY bilgi düzeyi olarak kabul edilmiştir. Bu doğrultuda ölçeğin öğretmen adaylarının TİY bilgisini ölçebilecek dört alt boyuttan ve toplam 19 maddeden oluşan geçerliliği ve güvenilirliği kanıtlanmış bir ölçme aracı olduğu belirlenmiştir.

Keywords

Öğretmenlik programları, öğretim programı, ilk yardım

References

• Akşit, S. (2019). Almanya Üniversitelerinde Beden Eğitimi ve Spor Öğretmen Adaylarının Yetiştirme Ders Programlarının İncelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Pamukkale Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye.
• Aypay, A. (2015). Araştırma Yöntemleri Desen ve Analiz. Ankara: Nobel.
• Batista, J. W. D. N., Helegda, L. C. & Vasconcelos, D. A. A. D. (2019). The Physical Education Teacher's Under First Aid: A Review. FIEP BULLETIN, 89 (Special Issue), 72-75. doi:10.16887/89.a1.14
• Bielec, G., Klajman, P. & Pęczak Graczyk, A. (2014). Effectiveness of Basic Life Support Instruction in Physical Education Students: A Pilot Study. Teaching and Learning in Medicine, 26(3), 252-257. https://doi.org/10.1080/10401334.2014.910459
• Bozkurt, A., Özbar, N., Çekiç, S. & Yetgin, M. K. (2015). Sınıf Öğretmenleri ve Branş Öğretmenlerinin İlkyardım Bilgi Düzeylerinin Tespit Edilmesi. Uluslararası Hakemli Ortopedi Travmatoloji ve Spor Hekimliği Dergisi, 2(3), 1-10.
• Cohen, J. (1992). Statistical Power Analysis. Current Directions in Psychological Science. 1(3), 98-101. https://doi.org/10.1111/1467-8721.ep10768783
• Çalışkan Pala, S., Metintaş, S., Güneş, D., İnci, E., Sakarya, A. O., Taşkıran, U. C. & Yılmaz, E. (2023). Üniversite Öğrencilerinde İlk Yardım Bilgi Düzeyi Ölçeği Geçerlilik ve Güvenilirliğinin Değerlendirilmesi. Paramedik ve Acil Sağlık Hizmetleri Dergisi, 4(1), 14- 25. https://doi.org/10.54862/pashid.1145010
• Deniz Öztürk, Y. (2018). Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Sınıf Öğretmenliği Bölümü Öğrencileri ve Niğde Merkez Okullarındaki Sınıf Öğretmenlerinin İlk Yardım Konusundaki Bilgi Düzeylerinin Karşılaştırılması (Yüksek Lisans Tezi). Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye.
• Demirci Güler, M. P. & Alptekin, İ. (2021). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Temel İlkyardım Bilgi Düzeylerinin Belirlenmesi. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(1), 299- 331. https://doi.org/10.29299/kefad.762751
• DeVellis, R. F. & Thorpe, C. T. (2021). Scale Development: Theory and Applications. Fifth Edition, Sage publications, USA.
• Erdoğan, Ö., Yıldız, M. & Dündar, Ü. (2020). Afyon Kocatepe Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Bölümü Öğrencilerinin İlk Yardım Bilgi Düzeylerinin Belirlenmesi. Kocatepe Tıp Dergisi, 21(1), 76-81. https://doi.org/10.18229/kocatepetip.595220
• Erkan, M. & Göz, F. (2006). Öğretmenlerin İlk Yardım Konusundaki Bilgi Düzeylerinin Belirlenmesi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 9(4), 63-68.
• Esin, N. M. (2015). Veri toplama yöntem ve araçları & veri toplama araçlarının güvenilirlik ve geçerliliği. Nobel Tıp Kitabevi, İstanbul.
• Günata, G. P. & Güllü, M. (2021). Investigation of Accidents and First Aid Incidents In-Class and Out-Of-Class Activities of Physical Education and Sport Lessons. P J M H S, 15(2), 630-632.
• Gürbüz, S. & Şahin, F. (2017). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri Felsefe-Yöntem-Analiz. 4. Basım. Seçkin Yayıncılık. Ankara.
• Joseph, F., Hair, J. R., William, C., Black, J. & Rolph, E. (2019). Multivariate Data Analysis. Eighth Edition. Hampshire.
• Karakoç, F. Y. & Dönmez, L. (2014). Ölçek Geliştirme Çalışmalarında Temel İlkeler. Tıp Eğitimi Dünyası, 13(40), 39-49. https://doi.org/10.25282/ted.228738
• Kline, R. B. (2011). Principles and Practice of Structural Equation Modeling. Third Edition. Guilford Press. NewYork.
• Lubis, A. E. & Nugroho, A. (2020). First Aid Training Model for Physical Education Teachers. TEGAR: Journal of Teaching Physical Education in Elementary School, 4(2), 73-80. http://dx.doi.org/10.17509/tegar.v4i2.33614
• Molcho, M., Harel, Y., Pickett, W., Scheidt, P. C., Mazur, J., Overpeck, M. D. & On Behalf of The Hbsc Violence and Injury Writing Group. (2006). The epidemiology of non-fatal injuries among 11-, 13- and 15-year-old youth in 11 countries: Findings from the 1998 WHO-HBSC cross national survey. International Journal of Injury Control and Safety Promotion, 13(4), 205-211. https://doi.org/10.1080/17457300600864421
• Nekada, C. D. Y. & Wiyani, C. (2020). Pelatihan Pertolongan Pertama Pada Kecelakaan Untuk Guru Sekolah Dasar Se-Kecamatan Depok, Sleman, Diy. Jurnal Pengabdian Dharma Bakti, 3(2), 55-65. https://doi.org/10.35842/jpdb.v3i2.124
• Orhan, S. İ. & Aydın, A. (2020). Öğretmen Adaylarının İlk Yardım Bilgi Düzeyleri: Kastamonu Üniversitesi Örneği. Kastamonu Education Journal, 28(4), 1657-1667. https://doi.org/10.24106/kefdergi.3798
• Osborne, J. W. (2014). Best Practices in Exploratory Factor Analysis. CA: CreateSpace Independent Publishing. Scotts Valley.
• Parlak Rakap, A., Erkoç, F. & Çakar, Ö. (2021). Eğitim Fakültesi Temel Eğitim Bölümü Öğretmen Adaylarının İlk Yardım Bilgi Düzeylerinin İncelenmesi. Üniversite Araştırmaları Dergisi, 4(3), 228-235. https://doi.org/10.32329/uad.891305
• Patel, S. A., Vaccaro, A. R. & Rihn, J. A. (2013). Epidemiology of Spinal Injuries in Sports. Operative Techniques in Sports Medicine, 21(3), 146-151. https://doi.org/10.1053/j.otsm.2013.10.003
• Polit, D. F. & Beck, C. T. (2006). The Content Validity Index: Are You Sure You Know What's Being Reported? Critique and Recommendations. Research in Nursing & Health. 29(5), 489-497. https://doi.org/10.1002/nur.20147
• Pysny, L., Pysna, J., Petru, D. & Gorner, K. (2017). University Education for Physical Education Students at Pedagogical Faculties in The Czech Republic-New Findings About First Aid for Spinal Injury. Asian Journal of Education and Training, 3(2), 131-134. https://10.20448/journal.522.2017.32.131.134
• Sağlık Bakanlığı, (2024). 2024-2028 Stratejik Planı. https://dosyamerkez.saglik.gov.tr/Eklenti/47452/0/saglik-bakanligi-stratejik-plan-2024-2028pdf.pdf?_tag1=7B2A9834832BF7DCF36F2C7E5607D8543752A372 [Erişim Tarihi: 31.07.2024]
• Sidani, S., Guruge, S., Miranda, J., Ford-Gilboe, M. & Varcoe, C. (2010). Cultural Adaptation and Translation of Measures: An Integrated Method. Research in Nursing & Health. 33, 133–143. https://doi.org/10.1002/nur.20364
• Tabachnick, B. G. & Fidell, L. S. (2013). Using Multivariate Statistics. Sixth Edition. Pearson. Boston.
• Tavşancıl, E. (2006). Tutumların Ölçülmesi ve SPSS ile Veri Analizi. Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
• Toklu, D. A. & Hursen, C. (2021). Assessment of the Educational Needs of Preschool Teacher Candidates as regards Teaching Practice. Revista Romaneasca pentru Educatie Multidimensionala, 13(2), 356-381. https://doi.org/10.18662/rrem/13.2/426
• Yaşlıoğlu, M. M. (2017). Sosyal Bilimlerde Faktör Analizi ve Geçerlilik: Keşfedici ve Doğrulayıcı Faktör Analizlerinin Kullanılması. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi. 46, 74-85.
• Yüksel, N., Aydemir, A. & Ayyıldız, M. (2022). Evaluation of Knowledge Levels of Sports Science Students on First Aid and Basic Life Support. Eurasian Research in Sport Science, 7(1), 21-34. http://doi.org/10.29228/eriss.19
• Yürümez, Y., Derinöz Güleryüz, O., Çiğşar, G. (2024). İl Yardım Eğitimi Kitabı, Sağlık Bakanlığı Acil Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Bakanlık Yayın No: 1293, ISBN: 978-975-590-913-4.
• Zayapragassarazan, Z. (2016). Urgent Need to Train Teachers and Students in First Aid and CPR. Online Submission, 8(2), 89-92. http://dx.doi.org/10.5959/eimj.v8i2.435
• World Health Organization-WHO (2021). Injuries and Violence. Erişim adresi: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/injuries-and-violence [Erişim Tarihi: 29.10.2023].