Abstract
The purpose of this study is to detect the morals included in Primary School 5th grade Social Sciences textbook. The method of the research is based on qualitative research methodology. The data source of the study is composed of a 5th grade Social Sciences textbook which was distributed to Primary schools for free by the Ministry of Education in 2010-2011 education year. The sample of the study consists of 3 texts randomly chosen out of each unit, which are 24 in total. Morals were detected by examining and analyzing the texts. Among the text examined in the study, the most common morals were found to be peace, succeeding, cooperation, love, responsibility and charity. The least common morals were found to be open-mindedness, caring family unity, reliability, being idealist, belief of national unity, kindness, freedom, self-confidence, patience, cleanness and being open to innovation. The top 5 morals which also take place in Social Sciences curriculum was responsibility, charity, cooperation and peace. Caring family unity, being fair, freedom, cleanness and patriotism, which are also in Social Sciences curriculum, were found to be the least common ones. Morals such as independence, sensitivity, honesty, tolerance, hospitality and caring about being healthy, which can be seen in Social Sciences curriculum, were found not to have been included in the texts. In the end, the importance of choosing the right texts to teach morals to children and representing the morals included in the curriculum was emphasized
References
- Akarsu, B. (1994).Felsefe Terimleri Sözlüğü. (5. Baskı). İstanbul: İnkılâp Kitabevi.
- Akbaş, O. (2004). Türk Milli Eğitim Sisteminin Duyuşsal Amaçlarının İlköğretim II. Kademedeki Gerçekleşme Derecesinin Değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi, Ankara.
- Aral, D. (2008). Milli Eğitim Bakanlığı’nın Hazırladığı 6. Sınıf Türkçe Ders Kitabında Yer Alan Değerler Üzerine Bir Araştırma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
- Aslan, R. (2007). Öğretmen Görüşlerine Göre İlköğretim Birinci Basamaktaki Öğrencilerin Temel Bilgi, Beceri ve Değerler Kazanma Düzeyleri. Yüksek Lisans Tezi. Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
- Belet, Ş. D. & Deveci, H. (2008). Türkçe Ders Kitaplarının Değerler Bakımından İncelenmesi. VII. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Sempozyumu. Çanakkale: 2-4 Mayıs 2008.
- Bolay, S.H. (1996). Felsefi Doktrinler ve Terimler Sözlüğü. (Gözden Geçirilmiş ve Genişletilmiş 6. Baskı). Ankara: Akçağ Yayınları.
- Büyüköztürk, Ş vd. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. (3.Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
- Dilmaç, B., Bozgeyikli, H. & Çıkılı, Y. (2008). Öğretmen Adaylarının Değer Algılarının Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Değerler Eğitimi Dergisi. 6 (16): 69-91.
- Ercan, İ. (2001). İlköğretim Sosyal Bilgiler Programlarında Ulusal ve Evrensel Değerler. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. On Sekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.
- Gibbs, L. & Earley, E. (1994). Using Children's Literature to Develop Core Values. Phi Delta Kappa Fastback (Whole No. 362).
- İmamoğlu, E., O. Karakitapoğlu & Aygün, Z. (1999). 1970’lerden 1990’1ara değerler: Üniversite düzeyinde gözlenen zaman, kuşak ve cinsiyet farklılıkları. Türk Psikoloji Dergisi, 14 (44): 1-22
- Kahle, Lynn R. (1985). Social Values in the Eighties: A Special Issue. Psychology and Marketing, 2: 231-237.
- Karasar, N. (2008). Bilimsel Araştırma Yöntemi: Kavramlar, İkeler, Teknikler. (18. Basım) Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
- Keskin, Y. (2008). Türkiye’de Sosyal Bilgiler Öğretim Programlarında Değerler Eğitimi: Tarihsel Gelişim, 1998 ve 2004 Programlarının Etkililiğinin Araştırılması. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Kılıç, A. & Seven, S. (2002). Konu alanı ders kitabı incelemesi. Ankara: Pegema Yayıncılık.
- Kinnier, R.T., Kernes, J.L. & Dautheribes, T.M. (2000). A short list of universal moral values. Counseling and Values. October 1, 1-20. CK American Counseling Association. http://highbeam.com adresinden 05/09/2010 tarihinde elde edilmiştir.
- Martorella, P. (1998). Social Studies for Elemantary School Children: Developing Young Citizens. (Second edition). Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall
- MEB, (2006). Ekim 2589 Sayılı Tebliğler Dergisi. Ankara: MEB Yayınları.
- MEB, (2009). İlköğretim Sosyal Bilgiler 4.-5. Sınıf Programı Öğretim Programı Ve Kılavuzu. Ankara: MEB Yayınları.
- Ohio State Department of Education. (1990). Character education in Ohio: Sample strategies, (Guides-Non Classroom Use 055- Test Evaluation Instruments). ERIC Document Reproduction Service No. ED350: 196.
- Patton, M.Q. (1997). How to use qualitative methods in evaluation. Newbury park, CA:
- SAGE Publications.
- Ravlin, E.C. & Meglino, B.M. (1987). Effects of values on perception and decision making: A study of alternative work values measures. Journal of Applied Psychology, 72: 666-673.
- Rokeach, M. (1973). The Nature of Human Values. New York: Free Press.
- Schwartz, S. (1992). Universals in the content and structure of values: Theoretical advances and empirical tests in 20 countries. In Advances In Experimental Social Psychology. San Diego: Academic Press. M. P. Zanna, Ed. 25: 1-65.
- -
- Sezer, Ö. (2005). İlköğretim 1. Kademe Türkçe Ders Kitaplarında Yer Alan Metinlerdeki Değerlerin İncelenmesi. II.Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu, 4-6 Ekim 2006, Ankara.
- Şen, Ü. (2008). 6.Sınıf Türkçe Ders Kitaplarındaki Metinlerin İlettiği Değerler Açısından İncelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1 (5): 763-779.
- Özden, Y. (2008). Eğitimde Dönüşüm Yeni Değer ve Oluşumlar. Ankara: Pegem Yayıncılık.
- Tezcan, M. (1974). Türklerle İlgili Sterotipler (Kalıp Yargılar) ve Türk Değerleri Üzerine Bir Deneme. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayımları.
- Tezcan, M. (1997). Eğitim Sosyolojisi. Ankara: Bilim Yayıncılık
- Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2008). Nitel Araştırma Yöntemleri. (6.Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Yıldırım, K. (2009). Values education experiences of Turkish class teachers: A phenomenological approach. Eurasian Journal of Educational Research, 35: 165-184.
Abstract
Bu araştırmanın amacı, İlköğretim 5.sınıf Sosyal Bilgiler ders kitabında yer alan metinlerin içerdikleri değerleri belirlemektir. Araştırmada nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma evrenini, Millî Eğitim Bakanlığı tarafından 2010–2011 eğitim-öğretim yılında İlköğretim okullarına ücretsiz dağıtılan bir adet 5.Sınıf Sosyal Bilgiler ders kitabı, araştırmanın örneklemini ise 5.Sınıf Sosyal Bilgiler ders kitabından her üniteden random olarak seçilen 3 metin olmak üzere toplam 24 metin oluşturmaktadır. Örneklemi oluşturan metinler incelenerek, yapılan analizler sonucunda, metinlerde yer alan değerler tespit edilmiştir. İncelenen metinlerde en fazla bulunan değerler, barış, başarılı olmak, dayanışma, sevgi, sorumluluk ve yardımseverlik, değerleri, en az bulunan değerler ise açık fikirli olmak, aile birliğine önem vermek, güvenirlik, idealist olma, milli birlik şuuru, nezaket, özgürlük, özgüven, sabırlı olmak, temizlik ve yeniliklere açık olmak değerleridir. Metinlerde sosyal bilgiler öğretim programında yer alan değerlerden, sırasıyla sorumluluk, yardımseverlik, dayanışma, barış en fazla yer alan değerler olmuştur. Metinlerde sosyal bilgiler öğretim programında yer alan değerlerden aile birliğine önem vermek, adil olma, özgürlük, temizlik ve vatanseverlik değerleri en az yer alan değerler olmuştur. Sosyal Bilgiler Öğretim Programı’nda (4-5.Sınıf) yer alan değerlerden bağımsızlık, duyarlılık, dürüstlük, hoşgörü, misafirperverlik ve sağlıklı olmaya önem verme değerlerine metinlerde yer verilmemiştir. Araştırma sonucunda sosyal bilgiler ders kitabına seçilecek metinlerin çocuklara değer kazandıracak nitelikte olmasına ve programda yer alan değerleri de temsil etmesinin önemi vurgulanmıştır.
Anahtar kelimler: Değerler, değerler eğitimi, okuma metni, Sosyal Bilgiler Öğretim Programı.
References
- Akarsu, B. (1994).Felsefe Terimleri Sözlüğü. (5. Baskı). İstanbul: İnkılâp Kitabevi.
- Akbaş, O. (2004). Türk Milli Eğitim Sisteminin Duyuşsal Amaçlarının İlköğretim II. Kademedeki Gerçekleşme Derecesinin Değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi, Ankara.
- Aral, D. (2008). Milli Eğitim Bakanlığı’nın Hazırladığı 6. Sınıf Türkçe Ders Kitabında Yer Alan Değerler Üzerine Bir Araştırma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
- Aslan, R. (2007). Öğretmen Görüşlerine Göre İlköğretim Birinci Basamaktaki Öğrencilerin Temel Bilgi, Beceri ve Değerler Kazanma Düzeyleri. Yüksek Lisans Tezi. Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
- Belet, Ş. D. & Deveci, H. (2008). Türkçe Ders Kitaplarının Değerler Bakımından İncelenmesi. VII. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Sempozyumu. Çanakkale: 2-4 Mayıs 2008.
- Bolay, S.H. (1996). Felsefi Doktrinler ve Terimler Sözlüğü. (Gözden Geçirilmiş ve Genişletilmiş 6. Baskı). Ankara: Akçağ Yayınları.
- Büyüköztürk, Ş vd. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. (3.Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
- Dilmaç, B., Bozgeyikli, H. & Çıkılı, Y. (2008). Öğretmen Adaylarının Değer Algılarının Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Değerler Eğitimi Dergisi. 6 (16): 69-91.
- Ercan, İ. (2001). İlköğretim Sosyal Bilgiler Programlarında Ulusal ve Evrensel Değerler. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. On Sekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.
- Gibbs, L. & Earley, E. (1994). Using Children's Literature to Develop Core Values. Phi Delta Kappa Fastback (Whole No. 362).
- İmamoğlu, E., O. Karakitapoğlu & Aygün, Z. (1999). 1970’lerden 1990’1ara değerler: Üniversite düzeyinde gözlenen zaman, kuşak ve cinsiyet farklılıkları. Türk Psikoloji Dergisi, 14 (44): 1-22
- Kahle, Lynn R. (1985). Social Values in the Eighties: A Special Issue. Psychology and Marketing, 2: 231-237.
- Karasar, N. (2008). Bilimsel Araştırma Yöntemi: Kavramlar, İkeler, Teknikler. (18. Basım) Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
- Keskin, Y. (2008). Türkiye’de Sosyal Bilgiler Öğretim Programlarında Değerler Eğitimi: Tarihsel Gelişim, 1998 ve 2004 Programlarının Etkililiğinin Araştırılması. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Kılıç, A. & Seven, S. (2002). Konu alanı ders kitabı incelemesi. Ankara: Pegema Yayıncılık.
- Kinnier, R.T., Kernes, J.L. & Dautheribes, T.M. (2000). A short list of universal moral values. Counseling and Values. October 1, 1-20. CK American Counseling Association. http://highbeam.com adresinden 05/09/2010 tarihinde elde edilmiştir.
- Martorella, P. (1998). Social Studies for Elemantary School Children: Developing Young Citizens. (Second edition). Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall
- MEB, (2006). Ekim 2589 Sayılı Tebliğler Dergisi. Ankara: MEB Yayınları.
- MEB, (2009). İlköğretim Sosyal Bilgiler 4.-5. Sınıf Programı Öğretim Programı Ve Kılavuzu. Ankara: MEB Yayınları.
- Ohio State Department of Education. (1990). Character education in Ohio: Sample strategies, (Guides-Non Classroom Use 055- Test Evaluation Instruments). ERIC Document Reproduction Service No. ED350: 196.
- Patton, M.Q. (1997). How to use qualitative methods in evaluation. Newbury park, CA:
- SAGE Publications.
- Ravlin, E.C. & Meglino, B.M. (1987). Effects of values on perception and decision making: A study of alternative work values measures. Journal of Applied Psychology, 72: 666-673.
- Rokeach, M. (1973). The Nature of Human Values. New York: Free Press.
- Schwartz, S. (1992). Universals in the content and structure of values: Theoretical advances and empirical tests in 20 countries. In Advances In Experimental Social Psychology. San Diego: Academic Press. M. P. Zanna, Ed. 25: 1-65.
- -
- Sezer, Ö. (2005). İlköğretim 1. Kademe Türkçe Ders Kitaplarında Yer Alan Metinlerdeki Değerlerin İncelenmesi. II.Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu, 4-6 Ekim 2006, Ankara.
- Şen, Ü. (2008). 6.Sınıf Türkçe Ders Kitaplarındaki Metinlerin İlettiği Değerler Açısından İncelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1 (5): 763-779.
- Özden, Y. (2008). Eğitimde Dönüşüm Yeni Değer ve Oluşumlar. Ankara: Pegem Yayıncılık.
- Tezcan, M. (1974). Türklerle İlgili Sterotipler (Kalıp Yargılar) ve Türk Değerleri Üzerine Bir Deneme. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayımları.
- Tezcan, M. (1997). Eğitim Sosyolojisi. Ankara: Bilim Yayıncılık
- Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2008). Nitel Araştırma Yöntemleri. (6.Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Yıldırım, K. (2009). Values education experiences of Turkish class teachers: A phenomenological approach. Eurasian Journal of Educational Research, 35: 165-184.
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Journal Section | Makaleler |
| Authors | |
| Publication Date | December 31, 2013 |
| Published in Issue | Year 2013 Volume: 1 Issue: 2 |
ASIAN JOURNAL OF INSTRUCTION
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.