ÖĞRETMEN ADAYLARININ GİRİŞİMCİLİK DÜZEYLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ / AN EVALUATION OF ENTREPRENEURSHIP LEVELS OF PROSPECTIVE TEACHERS

Year 2016, Volume: 4 Issue: 1, 1 - 16, 30.06.2016

Gürbüz Ocak , Ahmet Su

Abstract

Girişimcilik her zaman ekonomik ve toplumsal gelişme üzerinde önemli bir etkiye sahip olmuştur. Eğitim alanında da hem üniversite düzeyinde girişimcilik eğitimi verilmesi aynı zamanda da mezunların girişimci kişiliklere sahip olmasının gelişmiş ve gelişmekte olan toplumlara önemli katkıları olmaktadır. Bu bağlamda eğitim çevreleri tarafından olumsuz karşılansa da eğitimde ticarileşme sürecine pek çok ülke gibi dershaneler ve özel okullar vasıtasıyla Türkiye’de girmiştir. Dolayısıyla Eğitim Fakültesi öğrencilerinin girişimcilik düzeylerinin araştırılmasının literatüre katkı sağlayacağı açıktır. Bu çalışmada eğitim fakültesi öğrencilerinin girişimcilik düzeyleri incelenmektedir. Araştırma verileri ve bulguları Afyon Kocatepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi öğrencileri ile sınırlıdır. Araştırmada öğretmen adaylarının girişimciliğe dair tutum ve davranışları betimsel olarak incelenmiştir. Çalışma nicel yaklaşımla yürütülmüş, tarama modeli kullanılmıştır. Öğrencilerin girişimcilik düzeylerine dair veriler Ercan ve Sünbül (2009) tarafından geliştirilmiş olan girişimcilik ölçeği ile toplanmıştır.Araştırmada eğitim fakültesi öğrencilerinin girişimcilik düzeyleri ile “cinsiyet, aile gelir durumu, öğrencilerin yaşadıkları yerleşim birimi, öğrencilerin yakın çevrelerinden girişimci bulunması, anne veya babalarının kendi işletmesinin sahip olup olmaması, sınıf düzeyi ve gelecekte yapmayı planladıkları iş” değişkenleri arasındaki ilişki betimsel olarak incelenmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu Afyon Kocatepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesinin farklı bölümlerinde, 1. ve 2. sınıflarda öğrenim görmekte olan 1220 öğrenciden tabakalı örnekleme yöntemi ile seçilmiş olan 294 öğrenci oluşturmuştur. Kullanılan ölçeğin güvenirliğine yönelik yapılan analizde Cronbach Alfa (ά) değeri.93 olarak bulunmuştur. Araştırmada öğrencilerin ölçek maddelerinde belirtilen davranışların büyük kısmını “sık sık” ve “çok sık” gösterdiklerini ifade etmişlerdir. Katılımcılar 5., 11. ve 25. maddelerdeki   davranışları diğerlerine oranla daha az gösterdiklerini belirtmişlerdir. Ayrıca araştırmaya katılan öğrencilerden % 2’si düşük düzey, % 15’i orta düzey, % 53’ü ise yüksek düzey girişimcilik davranışları sergilediklerini ifade etmişlerdir. Araştırmada öğrencilerin girişimcilik toplam puanları ile “cinsiyet, aile gelir durumu, öğrencilerin yaşadıkları yerleşim birimi, öğrencilerin yakın çevrelerinden girişimci bulunması, anne veya babalarının kendi işletmesinin sahip olup olmaması, sınıf düzeyi” değişkenleri arasında anlamlı bir ilişki bulunamamıştır (p<.05). Toplam puanlar ile “öğrencilerin gelecekte yapmayı planladıkları iş” değişkenleri arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur (p<.05).

Keywords

Eğitim, girişimcilik, öğretmen adayları

References

• Arslan, K. (2002). Üniversiteli gençlerde mesleki tercihler ve girişimcilik eğilimleri. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 2002/6, 1-11.
• Aytaç, Ö. (2006). Girişimcilik: Sosyo-Kültürel Bir Perspektif. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15, 139-160.
• Balcı, A. (2011). Sosyal Bilimlerde Araştırma. Ankara: Pegem Akademi.
• Baumol, W. J. (1986). Entrepreneurship and a century of growth. Journal of Business Venturing, 1(2), 141-145.
• Bilge, H., & Bal, V. (2012). Girişimcilik Eğilimi: Celal Bayar Üniversitesi Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma. Journal of Süleyman Demirel University Institute of Social Sciences, 2(16).
• Brancu, L., Munteanu, V. ve Gligor, D. (2012). Study on student’s motivations for entrepreurship in Romania. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 62: 223 – 231.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak,E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2013). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Cansız, E. (2007). Üniversite öğrencilerinin girişimcilik özelliklerinin belirlenmesi: Süleyman Demirel üniversitesi öğrencileri üzerine bir çalışma.(Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi: Isparta.
• Cheung, C., K. (2008) An overview of entrepreneurship education programmes in Hong Kong. Journal of Vocational Education & Training, 60 (3), 241-255.
• Çetinkaya – Bozkurt, Ö. ve Alparslan, A. M. (2013). Girişimcilerde bulunması gereken özellikler ile girişimcilik eğitimi: girişimci ve öğrenci görüşleri. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 8 (1).
• Ekiz, D. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Ghasemi, F., Rastegar, A., Jahromi, R. G. veMarvdashti, R. R. (2011). The relationship between creativity and achievement motivation with high school students’ entrepreneurship.Procedia - Social and Behavioral Sciences, 30: 1291-1296.
• Graevenitz, G. V., Harhoff, D. ve Weber, R. (2010). The effects of entrepreneurship education. Journal of Economic Behavior & Organization, 76, 90–112. doi:10.1016/j.jebo.2010.02.015.
• Gürol, Y. ve Atsan N. (2006). Entrepreneurial characteristics amongst university students.Education& Training, Vol. 48, 1: 25-38. doi: 10.1108/0040091061064571.
• Hattab, H. W. (2014). Impact of entrepreneurship education on entrepreneurial intentions of university students in Egypt.The Journal of Entrepreneurship, 23(1): 1–18.
• Hatcher, R. (2006). Privatization and sponsorship: the re‐agenting of the school system in England.Journal of Education Policy, 21(5), 599-619.
• Ilayaraja, S. (2015). Indian educational system and its impact in" entrepreneurship as a career". International Journal of Entrepreneurship, 19-29.
• İşcan, Ö. F., ve Kaygın, E (2011). Potansiyel girişimciler olarak üniversite öğrencilerinin girişimcilik eğilimlerini belirlemeye yönelik bir araştırma. Organizasyon ve yönetim bilimleri dergisi, 3 (2), (Online).
• İrmiş, A ve Barutçu, E. (2012). Öğrencilerin kendilerini girişimci bir kişiliğe sahip görmelerini ve iş kurma niyetlerini etkileyen faktörler: bir alan araştırması. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 26(2).
• Jiménez, A., Palmero-Cámara, C., González-Santos, M. J., González-Bernal, J., & Jiménez-Eguizábal, J. A. (2015). The impact of educational levels on formal and informal entrepreneurship. BRQ Business Research Quarterly, 18, 204-212.
• Karabulut, A. T. (2009). Üniversite öğrencilerinin girişimcilik özelliklerin ve eğilimlerini belirlemeye yönelik bir araştırma. Marmara Üniversitesi, İ.İ.B.F. Dergisi, 26 (1).
• Karasar, N. (2012). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Keleş, H. N., Özkan, T. K., Doğaner, M., & Altunoğlu, A. E. (2015). Önlisans öğrencilerinin girişimcilik düzeylerini belirlemeye yönelik bir araştirma. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, (9).
• Khayri, S., Yaghoubi, J. veYazdanpanah, M. (2011).Investigating barriers to enhance entrepreneurship in agricultural higher education from the perspective of graduate students.Procedia Social and Behavioral Sciences, 15: 2818–2822.
• Kılıç, R., Keklik, B. ve Çalış, N. (2012). Üniversite öğrencilerinin girişimcilik eğilimleri üzerine bir araştırma: Bandırma İ.İ.B.F. işletme bölümü örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(2): 423-435.
• Korkmaz, O. (2012) . Üniversite öğrencilerinin girişimcilik eğilimlerini belirlemeye yönelik bir araştırma: Bülent Ecevit üniversitesi örneği. Afyon Kocatepe Üniversitesi İİBF Dergisi, 16 (2).
• Küttim, M., Kallaste, M., Venesaar, U. veKiis, A. (2014).Entrepreneurship education at university level and students’ entrepreneurial intentions.Procedia - Social and Behavioral Sciences, 110: 658 – 668.
• Landström, H., Harirchi, G. veAström, F. (2012). Entrepreneurship: Exploring the knowledge base. Research Policy, 41: 1154–1181.
• Luca, M. R., Cazan, A. M. veTomulescu, D. (2012). To be or not to be an entrepreneur…Procedia - Social and Behavioral Sciences, 33: 173 – 177
• Moberg, K. (2014). Two approaches to entrepreneurship education: The different effects of education for and through entrepreneurship at the lower secondary level. The International Journal of Management Education, 12: 512-528.
• Obembe, E., Otesile, O. veUkpong, I. (2014). Understanding the students’ perspectives towards entrepreneurship.Procedia - Social and Behavioral Sciences, 145: 5 – 11.
• Ocak, G. (2010). Yapılandırmacı Öğrenme Uygulamalarına Yönelik Öğretmen Tutumları. Gazi ÜniversitesiEğitim Fakültesi Dergisi, 30 (3): 835-857.
• Ocak, G. ve Yamaç, A. (2011). Öğretmen ve velilerin kayıt bölgeleri uygulamasına yönelik tutumlarının incelenmesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3: 357-374.
• Ocak, G. ve Eğmir, E. (2014). Öğretmen adaylarının problem çözme becerilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Asya Öğretim Dergisi, 27 (1): 27-45.
• Oosterbeek, H., van Praag, M., Ijsselstein, A. (2010). The impact of entrepreneurship education on entrepreneurship skills and motivation.European Economic Review, 54: 442–454. Doi:10.1016/j.euroecorev.2009.08.002.
• Özdamar, K. (2003). Modern bilimselaraştırmayöntemleri.Eskişehir: KaanKitabevi.
• Pan, S. Y., & Law, W. W. (2006). Legalizing education: the role of law in the regulation and deregulation of China's private education. Education and the Law, 18(4), 267-282.
• Robinson, S. ve Shumar, W. (2014). Ethnographic evaluation of entrepreneurship education in higher education; a methodological conceptualization. The International Journal of Management Education, 12: 422-432.
• Ruskovaara, E. ve Pihkala, T. (2015) Entrepreneurship Education in Schools: Empirical Evidence on the Teacher's Role. The Journal of Educational Research, 108 (3), 236-249.
• Tezbaşaran, A. (2008). Likert Tipi Ölçek Hazırlama Kılavuzu. Mersin: e – Kitap.
• Veciana, J. M., Aponte, M. veUrbano, D. (2005). University students’ attitudes towards entrepreneurship: a two countries comparison. International Entrepreneurship and Management Journal, 1, 165–182.
• Wang, C. K. ve Wong, P. (2004). Entrepreneurial interest of university students in Singapore.Technovation, 24, 163–172. Doi:10.1016/S0166-4972(02)00016-0.
• Yetim, N. (2002). Sosyal sermaye olarak kadin girisimciler: Mersin örnegi. Ege Academic Review, 2(2), 79-92.
• Yıldırım, N. veAşkun, O. B. (2012).Entrepreneurship intentions of public universities in Turkey: Going beyond education and research?Procedia - Social and Behavioral Sciences 58: 953 – 963
• Yılmaz, E. ve Sünbül, A. M. (2009). Üniversite Öğrencilerine Yönelik Girişimcilik Ölçeğinin Geliştirilmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21.
• Seçer, İ. (2013). SPSS ve Lisrel ile Pratik Veri Analizi: Analiz ve Raporlaştırma. Ankara: Anı Yayıncılık.