AYDEDE 1922-1

Yıl 2022, , 74 - 78, 29.12.2022

Yenal Ünal

https://doi.org/10.53507/akademikdusunce.1088755

Öz

Refik Halit’in üzerine bazı değerlendirmeler yaptığımız “Aydede” adlı dergi yine onun mütareke döneminde bizzat yayımlayıp, makale ve fıkralar kaleme almış olduğu bir yayın organıdır. Bir bütün hâlinde değerlendirildiğinde “Aydede” aslında iki farklı yayın döneminde okuyucu ile buluşmuştur. Derginin birinci yayın dönemi 1922 yılında toplam 90 sayı yayımlanmak suretiyle gerçekleşmiştir. İkinci yayın devresi ise Refik Halit’in, ikinci sürgün döneminin bitişinden 10 yıl sonra 1948 yılında başlamış ve 1949’da son bulmuştur. Yani dergi farklı tarihlerde toplam 3 yıllık bir dönemde yayımlanmıştır. Türkolog Prof. Dr. Mustafa Apaydın tarafından Refik Halit’in bu dergide kaleme almış olduğu makale ve fıkralar toplam üç farklı kitapta “Aydede 1922-1”, “Aydede 1948-2”, “Aydede 1949-3” adlarıyla bir araya getirilerek neşredilmiştir.
Bu incelemede Apaydın tarafından yayına hazırlanmış olan “Aydede 1922-1” adlı çalışma hakkında çeşitli değerlendirmelerde bulunulmuştur. Bilindiği üzere içinde bulunduğumuz yıl Büyük Taarruz’un 100. Yıl Dönümü’dür. Büyük Taaruz’la ilgili etkinlik ve yayınların sayısında gözle görülür bir artış beklenmektedir. Bu nedenle Millî Mücadele’nin askerî aşamasının kesin bir zaferle taçlandırıldığı 1922 yılının birçok cepheden yorumlanması gerekmektedir. Bu noktada Refik Halit’in neşrettiği ve ilk yayın devresinde toplam 90 sayı çıkmış olan “Aydede” dergisinin yeniden gündeme gelmesinin son derece faydalı olacağı kanaatindeyiz. Tam 100 yıl önceki dönemde İstanbul münevverlerinin Millî Mücadele’ye bakışı, bu yıl boyunca Anadolu’da ve İstanbul’da yaşanan siyasi ve askerî gelişmelerin anlaşılmasında “Aydede”nin mükemmel bir örnek oluşturacağı aşikârdır. “Aydede” bu yayın döneminde hem Anadolu’da hem de İstanbul’da saray çevresinde sıkı bir biçimde takip edilen bir neşriyattır. Bu da derginin birçok muhit tarafından önemsendiğini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Refik Halit Karay, Aydede, 1922, Mustafa Kemal Atatürk, Milli Mücadele

AYDEDE 1922-1

Öz

The magazine called "Aydede", on which we made some evaluations, is a publication that he personally published and wrote articles and anecdotes during the armistice period. When evaluated as a whole, “Aydede” actually met with the reader in two different publication periods. The first publication period of the journal was realized in 1922 by publishing a total of 90 issues. The second broadcasting period started in 1948, 10 years after the end of Refik Halit's second exile, and ended in 1949. In other words, the journal was published on different dates in a total of 3 years. Turkologist Prof. Dr. Articles and anecdotes written by Refik Halit in this journal by Mustafa Apaydın were published in three different books, under the names "Aydede 1922-1", "Aydede 1948-2", "Aydede 1949-3".
In this review, various evaluations were made about the work named “Aydede 1922-1” prepared for publication by Apaydın. As it is known, the year we are in is the 100th Anniversary of the Great Offensive. A noticeable increase in the number of events and publications related to the Great Offensive is expected. For this reason, 1922, when the military phase of the National Struggle was crowned with a decisive victory, needs to be interpreted from many fronts. At this point, we believe that it would be extremely beneficial to bring the magazine "Aydede", which was published by Refik Halit and had a total of 90 issues in its first publication period, to the agenda again. It is obvious that "Aydede" will set an excellent example in understanding the view of the intellectuals of Istanbul on the National Struggle in the period exactly 100 years ago, and the political and military developments experienced in Anatolia and Istanbul throughout this year. “Aydede” is a publication that was followed closely both in Anatolia and in Istanbul around the palace during this publication period. This shows that the magazine is given importance by many neighborhoods.

Anahtar Kelimeler

Refik Halit Karay, Aydede, 1922, Mustafa Kemal Atatürk, National Struggle

Kaynakça

• Mustafa Apaydın (Haz.), Aydede 1922-1, İnkılap Yayınevi, İstanbul 2020, 534 Sayfa, ISBN 978-975-10-3305-5.