Türkiye'de Büyükşehir Belediyelerinin Yapısı ve Geleceği

Yıl 2020, Sayı: 1, 4 - 16, 26.03.2020

Ozan Yetkin

Öz

Türkiye'de büyükşehir belediye sistemi 1984 yılından bu yana uygulanmaktadır. İlk olarak 195 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ve daha sonra bu kanun hükmünde kararnameyi düzenleyen 3030 sayılı Kanun ile İstanbul, İzmir ve Ankara illerinde uygulanan sistem, zamanla siyasi propaganda haline getirilmiş ve büyükşehir/metropoliten kent niteliği taşımayan illere doğru genişlemiştir. Sayısal artışın yanı sıra belirli dönemlerde yapısal değişiklikler de olmuştur. Büyükşehir belediye sisteminin güncel yapısı 2012 yılında yürürlüğe giren 6360 sayılı Kanun ile düzenlenmiş halidir.
Bu çalışmada Türkiye'de büyükşehir belediyelerin tarihsel gelişimi, bu süreçte şekillenen yapısı incelenmiştir. İkinci olarak 6360 sayılı Kanun ile getirilen büyükşehir belediye sisteminin aksayan yönleri ifade edilmeye çalışılmış ve güncel gelişmeler ekseninde büyükşehir belediyelerinin geleceğine yönelik öneriler getirilmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Büyükşehir Belediyesi, 3030 Sayılı Kanun, 5216 Sayılı Kanun, 6360 Sayılı Kanun

Kaynakça

• Apan, A. (2016). Bütün Şehir Modeli ve Taşra Yönetimine Etkileri, Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, 25(1), s. 1-24. Arıkboğa, E. (2007). Büyükşehirlerde Kararları Kim Alıyor? Büyükşehir Belediye Meclislerinde Temsil Sorunu ve Çözüm Önerileri, Çağdaş Yerel Yönetimler, 16(1), s. 31-54. Arıkboğa, E. (2013). Geçmişten Geleceğe Büyükşehir Belediye Modeli, Yerel Politikalar Dergisi, 1 (3), s. 48-95. Eke, A. (1985). Anakent Yönetimi ve Yönetimler arası İlişkiler: Batı Deneyimi ve Türkiye, Amme İdaresi Dergisi, 18 (4), Aralık, s. 41-62. Görmez, K. (1997). Yerel Demokrasi ve Türkiye, Ankara: Vadi Yayınları. Güleç, H. B. (2016). 6360 Sayılı Kanun'un Büyükşehir Belediyelerine Tarımsal ve Kırsal Hizmetler Konusunda Verdiği Görevler: Büyükşehir Belediyeleri Tarımsal ve Kırsal Hizmetlere Hazır Mı? Eskişehir BŞB Örneği, 10. Kamu Yönetimi Sempozyumu (KAYSEM) Bildiriler Kitabı, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir, s. 27-55 Güler, B. A. (2012). Hükümetin 8 Ekim 2012 Günlü Büyükşehir Yasa Tasarısı Üzerine, YAYED Araştırma Raporu, www.yayed.org.tr (Erişim Tarihi: 02.07.2017). Günal, A.; Atvur, S. ve Dernek, K. O. (2014). 6360 Sayılı Yasanın Yerelleşme Bağlamında Değerlendirilmesi, Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF Dergisi, 19(3), s. 55-70 İsbir, E. G. (1991). Şehirleşme ve Meseleleri, Genişletilmiş 2. Baskı, Ankara: Gazi Büro Yayınları, Keleş, R. (2014). Yerinden Yönetim ve Siyaset, İstanbul: Cem Yayınevi. Öner, Ş. (2006). Yeni Mevzuat Çerçevesinde Türkiye'de Belediye Yönetimi, Ankara: Nobel Yayınları, Polatoğlu, A. (2015). Büyükşehir Belediye Modeli ve Türkiye'de Uygulanması Üzerine Düşünceler, Sosyal Bilimler Dergisi, 8(1), Nisan, s. 43-63 Tortop, N. (1994). Mahalli İdareler, Ankara: Yargı Kitap ve Yayınevi. Yetkin, O. (2017). 6360 Sayılı Yasa İle Büyükşehir Olan Muğla İlinde Yerel Kamu Hizmetlerinin Dönüşümünün Marmaris İlçesi Özelinde İncelenmesi, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kütahya. Yetkin, O. (2019). Yerel Kamu Hizmetleri Bağlamında 6360 Sayılı Yasanın Değerlendirilmesi: Marmaris Belediyesi Örneği. Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, 2(1), s. 158-191 195 Sayılı Büyük Şehir Belediyelerinin Yönetimi Hakkında Kanun Hükmünde Kararname, (1984). T.C. Resmi Gazete, Sayı: 18350, Tarih: 23.03.1984. 3030 Sayılı Büyük Şehir Belediyelerinin Yönetimi Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanun, (1984). T.C. Resmi Gazete, Sayı: 18453, Tarih: 09.07.1984. 5216 Sayılı Büyükşehir Belediye Kanunu, (2004). T.C. Resmi Gazete, Sayı:25531, Tarih: 23.07.2004. 5747 Sayılı Büyükşehir Belediyesi Sınırları İçerisinde İlçe Kurulması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun, T.C. Resmi Gazete, Sayı: 26824, Tarih: 22.03.2008. 6360 Sayılı On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, (2012), T.C. Resmi Gazete, Sayı: 28489, Tarih: 06.12.2012. Çevrimiçi Bağlantı: Memurlar.net, “Büyükşehir Sayısı 30’dan 51’e Çıkacak”, Çevrimiçi Bağlantı: http://www.memurlar.net/haber/644507/, Erişim Tarihi: 25.07.2017.