ÇEVRE BİLİNCİ BAĞLAMINDA SÜRDÜRÜLEBİLİR SANATSAL DİL

Yıl 2021, Sayı: 14, 1 - 11, 28.12.2021

Zeliha Kayahan , Naile Çevik

Öz

Sanat, yaşamın kendisine sebep-sonuç ilişkisinden bağımsız bakmamızı sağlayan bir yoldur. Alımlamanın sınırlandırılmadığı bir ortamda “şeylerin” algılanması duyular aracılığı ile gerçekleşir. Sanatın izleyici tarafından şaşırtıcı, sarsıcı, etkileyici ya da rahatsız edici biçiminde tanımlanmasının sebebi de bir anlamda bu öznellik durumudur. İçinde bulunduğumuz çağ, hızlı değişim ve dönüşümlerin her alanda kendisini gösterdiği ve bu hızdan kaçabilmenin artık pek de mümkün olmadığı bir ortamı bize sunmaktadır. Teknolojik olarak birçok açıdan avantajlı durumlar yaşanırken bunun karşıtı olarak doğa ve çevre bağlamında dezavantajlı olduğumuz konular çözülmesi gereken büyük problemler olarak karşımızda durmaktadır. Savaşlar, bilinçsiz tüketim, atık sorunu, küresel ısınma, yeşil alanların azalması sorunları, soyu tükenmekte olan hayvanlar, plastik kullanımı, GDO’lu ürünler, asosyalleşme bu sorunlardan yalnızca bir kaçı olarak değerlendirilebilinir. Günümüzde bazı devletlerde ulusal ve uluslararası boyutlarda bu sorunların çözümüne yönelik politikalar geliştirildiği bilinmektedir. Yerel gruplar ya da uluslararası boyutta bazı büyük şirketlerin de yine aynı desteği projeler üzerinden verdiği bilinmektedir. Çevre bilinci/korunması ve sürdürülebilirlik ana temalarında bu desteklerde en büyük ortaklıklar sanat aracılığıyla kurulmaktadır. Sanatçıların güncel sorunlara karşı ortaya koyduğu yaratıcı çözümler geleceğe ışık tutmakta ve daha güvenli bir geleceğin inşasında etkin rol oynamaktadır. Katrin Thorvaldsdottir, Julia Lohmann, Scarlett Yang, Nader Khalili ve Sayaka Ganz gibi çağdaş sanatçılar dünya genelinde küresel ölçekte şahit oldukları problemlerin çözümüne ilişkin seslerini sanat aracılığı ile duyuran/duyurmaya çalışan ve günümüz sanatçılarından yalnızca bir kaçıdır. Bu çalışma, çevre bilincini odağına alan bireysel ölçekte yapılan tüm iyileştirme çalışmalarının küresel ölçekte de ses getireceği umudunu sanatsal üretimlerinde paylaşan bu sanatçıların güncel çevre sorunlarının çözüm biçimlerine karşı geliştirdikleri sanatsal bakış açısına odaklanmaktadır. Gerek malzeme seçimleri gerekse üretim yöntemleri bakımından çağdaş sanatın en etkileyici sanatsal pratiklerini sunan bu çalışmalar aynı zamanda çevre bilincinin yeniden düşünülmesi ve korunması adına da insanlığın kollektif geleceği için de kararlı adımlar olarak okunması mümkündür.

Anahtar Kelimeler

Çağdaş Sanat, Çevre, Doğa, Çevre Bilinci, Sürdürülebilirlik

Kaynakça

• Berberoğlu, E. O. (2015). Öğretmenlerin Bütünsel Bakış Açısına Dayalı Ekopedagoji Temelli Çevre Eğitimine İlişkin Görüşleri. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(3), 732-751.
• Duran, E. (2011). Turizm, Kültür Ve Kimlik İlişkisi; Turizmde Toplumsal Ve Kültürel Kimliğin Sürdürülebilirliği. Istanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 10 (19). 291-313.
• Mamur, N. (2017). Ekolojik Sanat: Çevre Eğitimi İle Sanatın Kesişme Noktası. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(3), 1000-1016.
• Poyraz, M. (2015). Sürdürülebilir Tasarım Ve Seramik Kaplama Sektöründe Sürdürülebilirlik. Sanatta Yeterlik Tezi. Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
• Salur, N. (2014). Sürdürülebilirlik Ve Geri Dönüşüm Açısından Grafik Tasarım. Sanatta Yeterlik Çalışması. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Kocaeli.
• Saygı, S . (2016). Çağdaş Sanatta Doğa Algısı ve Ekolojik Farkındalık . Sanat - Tasarım Dergisi , (7) , 7-13.
• Selamet, S. (2012). Sürdürülebilirlik Ve Grafik Tasarım. ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 8 (15), 125-148.
• URL 1: Angelopoulou, S. L. (2021). Katrín Thorvaldsdottir Sculpts İntricate Masks Using Raw Organic Kelp From The İcelandic Ocean. https://www.designboom.com/art/katrin-thorvaldsdottir-sculpts-masks-raw-organic-kelp-icelandic-ocean-02-07-2021/, Erişim Tarihi: 12.02.2021.
• URL 2: Katrinthorvaldsdottir.com (2021). About. https://katrinthorvaldsdottir.com/about/ Erişim Tarihi: 12.02.2021.
• URL 3: Mert, T. (2020), Yosundan Tasarıma: Department of Seaweed. https://www.studiomer cado.com/post/yosundan-tasarima-department-of-seaweed Erişim Tarihi: 12.02.2021.
• URL 4: Mert, T. (2021 a). Geleceğin Suda Çözünebilen Kıyafetleriyle Tanışın https://www. studiomercado.com/post/gelecegin-suda-ayrisabilen-kiyafetleri Erişim Tarihi: 12.02.2021.
• URL 5: Sayakaganz.com. (2021). https://sayakaganz.com/ Erişim Tarihi: 12.02.2021.
• URL 6: Mert, T. (2021 b). Muhammet Taşlı'nın Seçtiği 3 Doğal Malzeme Odaklı Proje. https://www.studiomercado.com/post/muhammet-tasli-hamm-dogal-malzemeproje?postId=6032305 eacd30c002db298c4 Erişim Tarihi: 12.02.2021.
• URL 7: Calearth.org (2021). Our Founder. https://www.calearth.org/our-founder. Erişim Tarihi: 12.02.2021.