AUTEUR HAYAO MİYAZAKİ VE İNSANBİÇİMCİ YAKLAŞIM: KÜÇÜK DENİZ KIZI PONYO ANİMASYON FİLMİ

Year 2021, Issue: 14, 91 - 102, 28.12.2021

Rabia Alabay

Abstract

Günümüzde animasyon filmler, teknolojinin değişmesi ve gelişmesiyle birlikte geleneksel tekniklerin yanı sıra bilgisayar destekli programlar kullanılarak dijital ortamlarda üretilmektedir. Animasyon filmlerin, çoğunlukla çocuklar için üretildiği algısı hakim olsa da günümüzde her yaştan bireye hitap eden animasyon filmler üretilmektedir. Bir görsel iletişim alanı olarak animasyon filmler, üretildiği kültürün öğelerini sıklıkla yansıtmakta ve bu kültür öğelerini belirli ideolojiler aracılığıyla görseller, karakterler, kuramlar kullanarak alt metinlerle aktarmaktadır. Animasyon filmlerde bu aktarımı sağlamak için en çok kullanılan yaklaşımlardan birisi insanbiçimci yaklaşımdır. İletilmek istenilen alt metinler, insanbiçimci özelliklerle tasarlanmış karakterler aracılığıyla izleyiciyle özdeşlik kurarak aktarılmaktadır. Animasyon filmlerde iyi bir hikayenin önemi büyük olsa da hikayeyi asıl taşıyan ve ileten unsurlar insanbiçimci karakter tasarımları gibi görsel, sanatsal unsurlardır. Auteur yönetmen kavramı, kendi özgün anlatım dilini oluşturan yaratıcı yönetmenleri tanımlayan bir kavram olmakla birlikte animasyon film alanında uluslararası alanda tanınmış, başarılı auteur yönetmenlerden biri Hayao Miyazaki’dir. Animasyon filmlerinde kendi özgün film dilini genellikle insanbiçimci karakterler kullanarak oluşturan Miyazaki, ‘Küçük Deniz Kızı Ponyo’ animasyon filminde de bir insanbiçimci deniz kızı karakteri oluşturmuştur. Miyazaki, bu animasyon filminde insanbiçimci yaklaşımı kullanarak metinler ve karakterler arası ilişkilerle önceden bilinen deniz kızı hikayelerinden ve animasyonlarından farklı olarak özgün, yeni bir deniz kızı hikayesi aktarmıştır. Bu çalışmada animasyon filmlerde insanbiçimci yaklaşım auteur kuramla birlikte ele alınarak Hayao Miyazaki’nin ‘Küçük Deniz Kızı Ponyo’ animasyon filminin görselleri üzerinden gösterge-bilimsel analizi sunulmuştur.

Keywords

Animasyon film, insanbiçimcilik, auteur yönetmen, hayao miyazaki

References

• Referans1 Akmeşe, E. (2020). Mizantrop Bir Auteur: Zeki Demirkubuz. SineFilozofi, 1(1), 570-588.
• Referans2 Ang, B. Y. (2013). Hayao Miyazaki as Auteur: Techniques, Technology and Aesthetics in Animation.
• Referans3 Burke, C. L., & Copenhaver, J. G. (2004). Animals as people in children's literature. Language Arts, 81(3), 205-213.
• Referans4 Büker, S. (1996). Film dili: Kuramsal ve eleştirel eğilimler. İstanbul: Kavram Yayınları.
• Referans5 Ertaş, R. M. (2016) Auteur Bir Yönetmen Olarak Çağan Irmak. Yayınlanmamış̧ Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü̈, Erzurum.
• Referans6 Gökmen, E. (2018). Auteur Kuramı Ve Bir Auteur Yönetmen Olarak Ömer Kavur Auteur Theory And Ömer Kavur As An Auteur Dırector. The Journal, 11(58).
• Referans7 Güler, D.A. (1989). Çocuk, Televizyon ve Çizgi Film. A.Ö.F. İletişim Bilimleri Dergisi. Sayı: 5.
• Referans8 Hastings, A. W. (1993). Moral Simplification in Disney's The Little Mermaid. The Lion and the Unicorn, 17(1), 83-92.
• Referans9 Kamacıoğlu, B.(2017). Çizgi Filmlerin Kültür Aktarımındaki Rolü ve Hayao Miyazaki Çizgi Filmleri. Anadolu Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, 7(13), 1-18.
• Referans10 Kırık, A. M., & Kozan, E. (2015). Üç Boyutlu (3d) Dijital Animasyon Teknolojisinin Tv Yayıncılığında Kullanımı. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(13), 292-311.
• Referans11 Kuyucak Esen, Ş. (2013). ‘’Sinemada Auteur Kuramı’’, Editör: Zeynep Özarslan, Sinema Kuramları 2, İstanbul: Su Yayınevi
• Referans12 Medin, B. (2017) İnsanbiçimci Kahramanların Dünyasında Sinema Okuryazarı Olmak. TRT Akademi, 2(4), 466-485.
• Referans13 NHK World Japan (Yapımcı), Kaku Arakawa (Yönetmen). (2019). Hayao Miyazaki ile 10 Yıl (10 Years with Hayao Miyazaki). [Belgesel Film]. Japonya: NHK World Japan. Erişim Adresi 26 Mayıs: https://www3.nhk.or.jp/nhkworld/tr/ondemand/video/3004569/
• Referans14 Norman, S. Ç. (2008). Miyazaki Ve Batı: Çocuklar İçin Yapılan Animasyon Filmlerindeki Anlatım Yapısının Karşılaştırmalı Bir Analizi. Galatasaray Üniversitesi İletişim Dergisi, (9), 11-30.
• Referans15 Sarı, E. (2016). Ülke ve Şehirlere Göre Efsane ve Destanlar. Antalya: Nokta E-Kitap.
• Referans16 Suzuki, T. (Yapımcı), ve Miyazaki H. (Yönetmen). (2008). Küçük Deniz Kızı Ponyo (Ponyo On Tthe Cliff). [Film]. Japonya: Stüdyo Ghibli.
• Referans17 Şenler, F. (2005). Animasyon Tarihi, Teknikleri Ve Türkiye'deki Yansımaları. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları (Hütad), (3), 99-114.
• Referans18 Taş, Ç. (2012). Japon Çizgi Film (Anime) Sanatı Hayao Miyazaki Çözümlemesi ve Türkiye Örneği. Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
• Referans19 Türkkaya, A., & Tunç, Ö. A. (2018). Kültürel Mirasının Gelecek Nesillere Aktarımında Canlandırma Sanatının (Animasyon) Kullanımı. In Uluslararası Sosyal & Hukuk Çalışmaları Kongresi International Congress On Social & Legal Studies (P. 53).
• Referans20 Uludoğan, R. H. (2016) Miyazaki Sineması'nın Şintoizm Ve Değerler Eğitimi Açısından Değerlendirilmesi.
• Referans21 URL 1: https://en.wikipedia.org/wiki/Ningyo, Erişim Tarihi: 10.07.2021
• Referans22 URL 2: https://sanatkaravani.com/sintoizm-ve-japon-mitolojisinin-kahramanlari/, Erişim Tarihi: 03.06.2020
• Referans23 URL 3: https://sozluk.gov.tr, Erişim Tarihi: 10.06.2020
• Referans24 URL 4: https://tr.wikipedia.org/wiki/Japonya, Erişim Tarihi: 02.06.2021
• Referans25 URL 5: https://www.waltdisney.org, Erişim Tarihi: 25.05.2020
• Referans26 Wells, P. (1998). Understanding Animation. New York: Routledge Pres.
• Referans27 Yaşar, E. F. (2015). Çizgi filmlerin çocuklar üzerindeki etkilerine ilişkin çok boyutlu bir değerlendirme. Türk ve İslam Dünyası Sosyal Araştırmalar Dergisi. 2. (5), 70-84.
• Referans28 Yıldızhan, Y. (2004). Moderniteden Postmoderniteye Geçiş ve David Lynch Filmlerinde Postmodern Öğeler, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Radyo, Televizyon ve Sinema Anabilim Dalı, İstanbul.