Ankara ve Antaya'da Yetiştirilen Bazı Aspir (Carthamus tinctorius L.) Çeşitlerinde Farkli Ekim Zamanlarının Verim ve Verimle İlgili Özellikler Üzerine Etkileri

Year 2001, Volume: 14 Issue: 1, 29 - 32, 01.06.2001

Bülent Samancı Ercan Özkaynak Dilek Başalma Serkan Uranbey

Abstract

Bu araştırma üç aspir çeşidinde (Yenice 5-38, Dinçer 5-118 ve 5-154) iki lokasyonda ki üç farklı ekim zamanının (Ankara: 25 Mart, 10 Nisan ve 25 Nisan 1998; Antalya: 25 Nisan, 5 Mayıs ve 15 Mayıs 1998) verim ve verimle ilgili bazı özellikler üzerine etkilerini belirlemek amacıyla yürütülmüştür. Ekimde gecikildikçe bitki boyu, yan dal sayısı, bitkide tabla sayısı, 1000 tohum ağırlığı ve tohum verimi gibi özelliklerde önemli azalmalar olduğu saptanmış, bitki boyu, tabladaki tohum sayısı ve 1000 tohum ağırlığının Ankara koşullarında; yandal sayısının ise Antalya koşullarında daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Tohum verimleri 120-220 kg/da, yağ oranları ise % 39-44 arasında değişim göstermiş, her iki lokasyonda da en yüksek tohum verimi birinci (214 kg/da) ve ikinci (189 kg/da) ekim zamanından elde edilmiştir.

Keywords

Aspir, Ekim Zamanı, Tohum Verimi, Yağ Oranı

The Effects of Different Sowing Dates on The Yield and Related Traits of Some Safflower (Carthhamus tinctorius L.) Cultivars Grown in Ankara and Antalya

Abstract

This study was conducted to determine the effects of three different sowing dates of three safflower cultivars (Yenice 5-38, Dinçer 5-118 and 5-154) at two locations (Ankara: 25 March, 10 April and 25 April 1998; Antalya: 25 April, 5 May and 15 May 1998) on the yield and yield related traits. The traits such as plant height, the number of lateral branch, number of heads per plant, 1000 seeds weight and seed yield were significantly decreased when the sowings were delayed. Higher values of plant height, the number of seed per head and 1000 seed weight were obtained in Ankara; however, branch numbers were high in Antalya. The highest seed yields were obtained from the first (214 kg./da) and second (189 kg/da) sowing dates in each location. In this study, it was found that seed yield and oil content were 120-220 kg/da and 39-44 % respectively.

Keywords

Safflower, Sowing Dates, Seed Yield, Oil Content

References

• Arslan, B., Eryiğit, T. ve Ekin, Z., 1997. Farklı Hasat Zamanlarının Aspir (Carthamus tinctorius L.)'in Verim ve Kalite Özelliklerine Etkileri. Türkiye II. Tarla Bitkileri Kongresi, 22-25 Eylül, Samsun. s: 352-357.
• Başalma, D., Uranbey, S., 1998. Aspir'de (Carthamus tinctorius L.) Değişik Bitki Sıklıklarının Verim ve Verim Kriterleri ile Kalitesine Etkileri. Ege I. Tarım Kong., 7-11 Eylül, Aydın, s: 359-366.
• Baydar, H., Turgut, İ., 1993. Aspir (Carthamus tinctorius L.)'in Antalya Koşullarında Kışlık Olarak Yetiştirme Olanakları Üzerine Araştırmalar. Akdeniz Üniv. Zir. Fak. Dergisi, Cilt 4-5(1-2): 75-93.
• Bayraktar, N., 1984. Aspir (Carthamus tinctorius L.)'de Tabii Melezlemenin Tohum Verimi ve Bazı Özelliklere Etkisi Üzerinde Araştırmalar. Ankara Üniv. Zir. Fak. Tarla Bitkileri Bölümü, Doktora Tezi, Ankara.
• Bayraktar, N., Ülker, M., 1990. Dört Aspir (Carthamus tinctorius L.) Çeşit Adayında Verim ve Verimi Etkileyen Öğeler. Ankara Üniv. Zir. Fak. Yıllığı, s: 129-140.
• Freed, R., Einensmith, S. P., Guetz, S., Reicosky, D., Smail, V. W., and Wolberg, P., 1989. User’ s Guide to MSTAT–C Analysis of Agronomic Research Experiments. Michigan State Univ., USA.
• Gencer, O., Sinan, N. S. ve Gülyaşar, F., 1987. Çukurova'da Sulanmayan Alanlarda Yetiştirilecek Aspirde Uygun Sıra Aralığının Saptanması Üzerine Bir Araştırma. Çukurova Üniv. Ziraat Fak. Dergisi, cilt 2, sayı 2.
• Gürbüz, B., Ekiz, E., 1990. Bazı Aspir (Carthamus tinctorius L.) Çeşitlerinde Melez ve Yabani Döllenme Oranının Belirlenmesi. Ankara Üniv. Zir. Fak.Yıllığı, cilt 41, fasikül 1-2, s: 121-27.
• Knowles, P. F., 1980. Safflower. In: W. R. Fehr and H. H. Hadley (Editors), Hybridization of Crop Plants. American Society of Agronomy and Crop Science of America, Madison, Wisconsin, USA, 535-548.
• Koç, H., Altınel, A., 1997. Aspir'de (Carthamus tinctorius L.) Farklı Ekim Sıklığı ve Azot Dozlarının Verim ve Verim Öğelerine Etkisi. Türkiye II. Tarla Bitkileri Kongresi, 22-25 Eylül, Samsun, s: 251-253.
• Mündel, H. H., Morrison, R. J., Blackshaw, R. E., Entz, T., Roth, B. T., Gaudiel, R. and Kiehn, F., 1994. Seeding-Date Effects on Yield, Quality and Maturity of Safflower. Canadian J. of Plant Science, 261-266.
• Öztürk, Ö., Akınerdem, F., Gönülal, E., 1999. Konya Ekolojik Şartlarında Farklı Ekim Zamanı ve Sıra Aralıklarının Tohum ve Yağ Verimine Etkisi. Türkiye III. Tarla Bitkileri Kongresi, 15-18 Kasım, Adana, s: 368-371.
• Yurtsever, N., 1984. Deneysel İstatistik Metotları. Toprak ve Gübre Araştırma Enstitüsü Yayınları, Genel Yayın No:101, Teknik Yayın No:56, Ankara.