Adana İlinin Sosyo-Ekonomik Özellikleri Farklı iki Köyünde Kadınların Tarımsal Faaliyetlere Katılımı ve Yayımdan Yararlanma Olanakları

Year 2001, Volume: 14 Issue: 1, 79 - 88, 01.06.2001

Orhan Özçatalbaş

Abstract

Türkiye gibi nüfusun önemli bir bölümünün tarım sektöründe istihdam edildiği ve yaşadığı gelişmekte olan ülkelerde, kırsal alandaki kadınlar önemli ölçüde tarımsal üretim faaliyetine katılmakta ve aile gelirinin oluşmasına katkıda bulunmaktadırlar. Kadınlar bu önemli katkılarına rağmen, eğitim olanaklarından ve yayım hizmetlerinden yeterince yararlanamamaktadırlar. Türkiye’de genel olarak kırsal kadınlara yönelik tarımsal yayım hizmeti sunulmamaktadır. Bu hizmet bazı özel projeler şeklinde seçilmiş pilot bölgelerde, sınırlı sayıda kadını kapsayacak şekilde yürütülmektedir. Bu araştırmada birbirinden farklı özelliklere sahip iki köydeki kadınların tarımsal üretim faaliyetine katılımları incelenmiştir. Köyler arasındaki temel farklılık, Yemişli köyünü bölgedeki yerel toplulukların, Yeni Yayla köyünü ise Balkanlardan göçle gelen toplulukların oluşturmasıdır. Yemişli köyü 19.yüzyılın ikinci yarısında Karakayalı konar-göçer aşiret üyelerince, Yeni Yayla köyü ise 1952 yılında Balkan Türkleri tarafından kurulmuştur. Araştırma sonuçlarına göre Yemişli ve Yeni Yayla köylerinin her ikisinde de kadınlara yönelik tarımsal yayım hizmeti sunulmamaktadır. Yemişli köyünde kadınların tarımsal üretim faaliyetine fiilen katılım oranı %17,3 olup karar sürecine katılım oranı %44,2’dir. Yeni Yayla köyünde kadınların fiilen üretim faaliyetine katılım oranı %68,6 olup, karar sürecine katılım oranı %83,5’tir. Buna göre kadın nüfusun üretim faaliyetine katkı ve katılımları dikkate alınarak kadınlara kendilerini geliştirme olanakları tanınmalıdır. Bu kapsamda kadınların tarımsal yayım hizmetlerinden yararlandırılması üzerinde önemle durulmalıdır.

Keywords

Kadınlara Yönelik Tarımsal Yayım, Kadının Tarıma Katılımı, Adana

Participation to Agricultural Activities and Benefits From Extension Services of Women for Different Social and Economical Characteristics in Two Villages of Adana Province

Abstract

Participation of rural women to agricultural activities is considerably important and they contribute to family income in developing countries like Turkey where majority of the population is employed in agriculture. However women do not enough benefit from education facilitates and agricultural extension services even though their huge contributions. In Turkey, generally agricultural extension services are not oriented to rural women. Extension activities for women are implemented in the selected pilot areas in the framework of the special projects but only small number of women is targeted in this type of activities. In this research, participation of women to agricultural activities is examined in two different villages that show different characteristics from each other. Basic difference between villages comes from the origin of people living in these villages. Yemisli village was found by the members of named tribe of Karakayali in of second halftime 19th century local people but Yeni Yayla village was founded by the Balkans’ Turks in 1952. The research results showed that agricultural extension for women is not applied in both Yemisli and Yeni Yayla Villages. In Yemisli village, the rate of women participation to agricultural activities is 17,3% and 44,2% in decision making process. In Yeni Yayla village, the rate of women participation to agricultural activities and decision making process is 68,6 % and 83,5%, respectively. Considering the participation and contribution of women to agricultural activities, they should be given an opportunity to improve their status. It is suggested that women should be benefited from extension services.

Keywords

Agricultural extension for women, participation to agricultural activity of women, Adana

References

• Abay, C., Saner, G., Atış, E., 1999. İzmir’de Kırsal Kadına Yönelik Eğitimin İstihdama Etkisi. T.C. Başbakanlık Kadının Statüsü ve Sorunları Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara.
• Anonim, 1991. İkinci Tarımsal yayım ve Uygulamalı Araştırma Projesi. Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığı, PUGEM 344/4, Ankara.
• Anonim, 1998. Cumhuriyetin 75. yılında Türkiye’de Kadının Durumu. T.C. Başbakanlık KSSGM, ISBN 975-19-2150-3, Ankara.
• Aziz, A., 2000. Kırsal Alan Kadınının İstihdama Katılımı. T.C. Başbakanlık Kadının Statüsü ve Sorunları Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara.
• Fallas, S.M., 1995. Gender Analysis of Agricultural Extension Service in Costa Rica, Case Study: Central Region Directorate of The Ministry of Agriculture and Livestock. University of Reading, Agricultural Extension and Rural Development Department. U.K.
• Hablemitoğlu, Ş., 1996. Kırsal Ailede Kadının İş Modelleri ve Kararlara Katılımı. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi (Yayınlanmamış), Ankara.
• Ismail, M., 1993. Women Farm Workers in Malaysia. Journal of Extension, Winter 1993.Wisconsin. s-23.
• Jacobson, J.L., 1993. Kalkınmada Cinsiyet Ayrımının Kaldırılması. Dünyanın Durumu 1993. Worldwactch Enst. Raporu. Çev:Y-F, Köseoğlu. Tema Vakfı Yayınları No:4. ISBN 975 7169 005, 67-88, Istanbul.
• Özbay,L.,1995. Ankara İli Elmadağ İlçesi Köylerinde Yaşayan Kadınların Tarımsal Faaliyetlere Katılım Düzeyleri Üzerine Bir Araştırma. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Basılmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara.
• Özçatalbaş, O. 1995. Kırsal Alanda Kadının Rolünün Geliştirilmesinde Tarımsal Yayım ve Türkiye. MPM Kalkınmada Anahtar Verimlilik. Temmuz 1995,Yıl:7, Sayı:79:40-44, Ankara.
• Röling, N., 1988. Extension Science. Cambridge University Press 1988. ISBN 0521 34437 9- ISBN 0521 348870, England.
• Saito, A.K., D. Spurling, 1992. Designing and Implementing Agricultural Extension for Women Farmers Technical Note. Women Dev. Division. Population and Human Resources. Dept.The World Bank, Washington D.C.
• Sarptürk, İ., M., Soysal, 1991. Adana İlinde Kır Toplum Yapısı İçinde Kadının Yeri. ÇÜZF Dergisi, Cilt 6/2, 63-78, Adana.
• Soysal, M., 1991. Çukurova Bölgesinde Köy Araştırmaları (Yemişli/Adana). ÇUZF. Dergisi, Cilt 6/4, 65-80, Adana.
• Soysal, M., 1995. 16.Yüzyıldan 19.Yüzyılın Sonlarına Kadar Adana İlinde Yerleşme ve Tarımsal Faaliyetlerin Gelişimi. ÇÜZF. Dergisi Cilt 10/1, ISSN:1300-4700, 1-16, Adana.
• Soysal, M., 1998. Köy Sosyolojisi. ÇÜZF Ders Kitapları Yayın No:A-66, Genel Yayın No:211, Adana.
• Swanson, B.E, B.J. Farner, R. Bahal, 1990. The Current Status of Agricultural Extension Worldwide. Global Consultation on Agricultural Extension 4-8 Des.1989, 43-76, Rome-Italy.
• UNDP, 1997. Human Development Report, Turkey 1997. Boyut Publishing Group. ISBN 975-8112-04, Ankara.