PROVISIONS OF POTENTIAL MEDICAL MALPRACTICE ARISING FROM CUPPING TREATMENT

Year 2024, Volume: 14 Issue: 2, 1125 - 1168, 14.01.2025

Tuğçem Seçer

https://doi.org/10.54704/akdhfd.1557385

Abstract

In the Turkish legal system, modern and traditional medicine are regulated in the legislation. However, complementary and traditional medical treatments, also known as alternative medicine, have become more widespread and wellknown in recent years and are thus preferred by physicians. In other words, physicians have started to practice traditional and complementary medical methods. However, traditional and complementary treatment methods can be seen as home remedies, which may be applied by unauthorized persons and in unauthorized places. While cupping is one of the traditional and complementary treatment methods that have been known and practiced for a long time, it has become even more known and widespread after the pandemic with the claim that it eliminates the vaccine’s side effects. Again, the people seeing athletes performing cupping on their bodies in international sports competitions such as swimming have legitimized this treatment method in the eyes of society. However,
this situation has led to some current problems in terms of health law. This is because cupping treatment differs from many traditional and complementary medical interventions. After all, it is a surgical intervention. Despite this characteristic, subjecting different traditional and complementary medical intervention methods such as apitherapy, leech, acupuncture, mesotherapy, prolotherapy, and osteopathy to the same legal rules is a problem that needs to be solved. Therefore, it is appropriate to abandon the concept of traditional and complementary medical intervention within a broad framework. In this context, it is essential to examine the ideas of medical standards, informed consent, permission, authorized persons, and authorized institutions among the conditions of lawful medical intervention in the specific context of cupping treatment to determine bad medical practices. Secondly, it is necessary to determine whether the legal regulations on traditional and complementary medical practices apply to cupping therapy to solve the problem.

Keywords

Cupping, Cupping Therapy, Medical Malpractice, Alternative Medicine, GETATY

HACAMAT TEDAVİSİNDEN DOĞABİLECEK OLASI TIBBİ KÖTÜ UYGULAMANIN KOŞULLARI

Abstract

Türk hukuk sisteminde hem konvansiyonel hem de geleneksel tıp yasal düzlemde kendine yer bulur. Ancak, tamamlayıcı ve geleneksel tıp tedavileri, nam-ı diğer alternatif tıp, son yıllarda daha yaygın ve bilinir hale gelmeye başlamış; böylece hekimler tarafından tercih edilir olmuştur. Başka bir ifadeyle hekimler, konvansiyonel tıbbi yöntemler haricinde geleneksel ve tamamlayıcı tıbbi yöntemlere yönelmeye başlamıştır. Buna karşın isminden anlaşılacağı üzere geleneksel ve tamamlayıcı tedavi yöntemleri evsel çareler olarak görülebileceğinden bu yöntemlerin yetkisi olmayan kişiler tarafından ve yetkili olmayan yerlerde uygulanması olasıdır. Hacamat, zaten uzun zamandır bilinen ve uygulanan geleneksel ve tamamlayıcı tedavi yöntemlerinden biriyken pandemi dönemi sonrasında aşının yan etkilerini ortadan kaldırdığı iddiasıyla daha da bilinir ve yaygın hale gelmiştir. Yine, yüzme gibi uluslararası spor müsabakalarında sporcuların vücutlarında hacamat yaptırdığının kitleler tarafından görülmesi bu tedavi yöntemini toplum nezdinde meşrulaştırmıştır. Ancak bu durum beraberinde sağlık hukuku bakımından birtakım güncel sorunlar doğmasına yol açmıştır. Zira hacamat tedavisi aslında cerrahi bir müdahale olması hasebiyle birçok geleneksel ve tamamlayıcı tıbbi müdahaleden ayrılır. Bu niteliğine karşın apiterapi, sülük, akupunktur, mezoterapi, proloterapi, osteopati gibi farklı geleneksel ve tamamlayıcı tıbbi müdahale yöntemlerinin aynı hukuki kurallara tâbi kılınması çözülmesi gereken bir sorundur. Bu nedenle geniş bir çerçevede geleneksel ve tamamlayıcı tıbbi müdahale kavramını ele alan anlayışın terk edilmesi yerindedir. Bu bağlamda, ilk olarak hukuka uygun tıbbi müdahalenin koşullarından tıbbi standart, aydınlatılmış onam, rıza, yetkili kişi ya da yetkili kurum kavramlarının hacamat tedavisinin özelinde incelenmesi; tıbbi kötü uygulamanın tespiti bakımından önemlidir. İkincil olarak, geleneksel ve tamamlayıcı tıbbi uygulamalara ilişkin hukuki düzenlemelerin hacamat tedavisi bakımından uygulanabilir olup olmadığının tespit edilmesi sorunun çözümü için gereklidir.

Keywords

Hacamat, Kupa Tedavisi, Tıbbi Kötü Uygulama, Alternatif Tıp, GETATY

References

• Aboushanab Tamer S., AlSanad Saul, “Cupping Therapy: An Overview from a Modern Medicine Perspective”, Journal of Acupuncture and Meridian Studies 3, S.11 (2018): 83-87.
• Acar Hakan Volkan, “Tamamlayıcı Tıp Nedir, Ne Değildir?”, VII. Sağlık Hukuku Kurultayı Bildiri Kitabı, (Ankara: Ankara Barosu Yayınları, 2017): 213-233.
• Akbaş Yasemin, “Hekimin Özen Yükümlülüğü”, Fatih Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 2, S.2 (2014): 109-125.
• Akgün Meftun, Pekcan Nuriye, Demirdağ Hatice, Aydın Bahise, Ekici Emine, “Türkiye’de Covid-19 Pandemisinde Kullanılan Geleneksel ve Tamamlayıcı Tedavi Uygulamaları: Kesitsel Bir Araştırma”, Turkish Journal Of Health And Sport 2, S.4 (2023): 47-55.
• Aktaş İncel Hatice Nur, Tıbbi Malpraktiste Sorumluluk ve Komplikasyon, (Ankara: Yetkin Yayınları, 2022).
• Akyıldız Sunay, Sağlık Hukuku Rehberi, (Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2016).
• Altun Abdurrahim, “Küçüğün Tıbbi Müdahaleye Rızası”, Necmettin Erbakan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 1, S.1 (2018): 37-52.
• Arpacı Özge, “Sağlık Bakanlığı Tarafından Kabul Edilen Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları ve Bunların Hukuka Uygunluğunun Değerlendirilmesi”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 23, S.2(2021): 1245-1307.
• Ayan Mehmet, Tıbbi Müdahaleden Doğan Hukuki Sorumluluk (Ankara: Kazancı, 1991). Badur Emel, Tıbbi Müdahaleye Rızanın Özellik Gösterdiği Haller, (Ankara: Seçkin, 2017).
• Başpınar Veysel, “Hekimin Özen Borcu”, 15-16 Mayıs 2006 Sağlık Hukuku Sempozyumu Bildiri Kitabı, (Ankara: Yetkin Yayınları, 2007): 23-38.
• Bulen James A., “Complementary and Alternative Medicine Ethical and Legal Aspects of Informed Consent to Treatment”, The Journal of Legal Medicine 24, S.1 (2003): 331-358.
• Can İsmail Özgür, Özkara Erdem ve Can Muhammed, “Yargıtayda Karara Bağlanan Tıbbi Uygulama Hatası Dosyalarının Değerlendirilmesi”, Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 25, S.2 (2011): 69-76.
• Cao Huijuan, Li Xun ve Liu Jianping, “An Updated Review of the Efficacy of Cupping Therapy”, PLoS One 7, S.2 (2012): 1-14.
• Caspi Opher, Shalom Tamar ve Holexa Joshua, “Informed Consent in Complementary and Alternative Medicine”, Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine 1, S.1 (2011): 1-7, https://doi.org/10.1093/ecam/nep032open_in_new.
• Christopoulou-Aletra Helen ve Papavramidou Niki, “Cupping: an Alternative Surgical Procedure Used by Hippocratic Physicians”, The Journal of Alternative and Complementary Medicine 14, S.8 (2008): 899-902.
• Demir Mehmet ve Kirkit Ecem, “Komplikasyon-Malpraktis Ayrımının Tıbbi Özel Hukuk Sorumluluğuna Etkisi”, Çukurova Üniversitesi Hukuk Araştırmaları Dergisi 1, S.1 (2022): 58-91.
• Ekici Türkan ve Gölgeli Asuman, “Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıpta Apiterapi”, Sağlık Bilimleri Dergisi 30, S.2 (2021): 200-203.
• Eren Fikret, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, (Ankara: Yetkin Yayınları, 26. Baskı, 2021).
• Erman Barış, Ceza Hukukunda Tıbbi Müdahalelerin Hukuka Uygunluğu, (Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2003).
• Erzurumlu Ahmet, “Akupunktur Uygulamalarından Doğan Sorumluluk”, VII. Sağlık Hukuku Kurultayı Bildiri Kitabı, (Ankara: Ankara Barosu Yayınları, 2017): 364-376.
• Eti Aslan Fatma, “Cerrahi Hemşireliğinin Tarihçesi”, Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 12, S.1 (2009): 104-113.
• Görgülü Ülfet, “Din İşleri Yüksek Kurulunun Tıbbi Konulardaki Fetvalarına İlişkin Metodolojik Bir Değerlendirme”, Fıkıh ve Biyoetik İslam Hukuku Bakımından Tıbbi Konularda Karar Verme Süreci 2 (İsar, İstanbul 2021): 181-195.
• Gülel İlhan, Tıbbi Müdahaleye Rıza, (Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2018).
• Günday Rezzan, Tıbbi Müdahale ve Tedavide Malpraktisten Doğan Hukuki Sorumluluk, (Ankara: Adalet Yayınevi, 2012).
• Hakeri Hakan, “Geleneksel Tıp Bakımından Ülkemizdeki Hukuki Durum”, Legal Tıp Hukuku Dergisi 4, S.7 (2015): 17-41.
• Hakeri Hakan, “Tıp Hukukunda Malpraktis Komplikasyon Ayrımı”, Toraks Cerrahisi Bülteni 5, S.1 (2014): 23-28.
• Hakeri Hakan, Tıp Hukuku Cilt I Genel Hükümler, (Ankara: Seçkin Yayıncılık, 26. Baskı, 2024).
• Hakeri Hakan, Tıp Hukuku Cilt II Özel Hükümler, (Ankara: Seçkin Yayıncılık, 26. Baskı, 2024).
• Hakeri Hakan, Tıp Hukuku, (Ankara: Seçkin Yayıncılık, 16. Baskı, 2019).
• Kahraman Zafer, “Medeni Hukuk Bakımından Hastanın Tıbbi Müdahaleye Rızası”, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 7, S.1 (2016): 479-510.
• Kaya Abdulkadir, Taşdemir Lale ve Cayır Yasemin, “Cupping Therapy and Scientific Basics”, International Journal of Traditional and Complementary Medicine Research 3, S.3 (2022): 197-200.
• Kaya Halil, “Hacamat ile İlgili Rivayetler Üzerine Bir İnceleme”, Uluslararası Anadolu Sosyal Bilimler Dergisi 4, S.2(2020): 62-83.
• Kepekçi Ahmet Hamdi ve Kepekçi Ali Bestemi, “Dünden Bugüne Cerrahi ve Ameliyathane”, Journal of Medical Sciences 4, S.1 (2023): 15-20.
• Kılıç Güneş Bahu, Hekimin Hukuki Sorumluluğu (İstanbul: Legal Yayıncılık, 2016).
• Kim Tae-Hun ve diğerleri, “Adverse Events Related to Cupping Theraphy in Studies Conducted in Korea: A Systematic Review”, European Journal of Integrative Medicine 1, S.6 (2014): 434-330.
• Koru Onur, “Tıbbi Müdahalenin Hukuka Uygunluğu: Endikasyon Şartı”, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 12, S.2 (2021): 491-500.
• Lederer Anne-Kathrin ve diğerleri, “Complementary Medicine in Germany: A Multi- Centre Cross-Sectional Survey on the Usage by and the Needs of Patients Hospitalized in University Medical Centers”, BMC Complementary Medicine and Therapies, S.21 (2021): 1-10.
• Meybodi Mohammad Saeed Kalantari, “Prevention and Treatment of COVID-19: The Neglected Role of Complementary Medicine”, International Journal of Preventive Medicine 1, S.13 (2022): 17-18.
• Nebioğlu Öner Şebnem, “Küçüğün Tıbbi Müdahaleye Rızası Bağlamında Zorunlu Bebeklik Dönemi Aşıları”, Terazi Hukuk Dergisi, S.198 (2023): 77-92.
• Nielsen Arya, Handel Marsha, Stone Jennifer ve Lee Myeong Soo, “Misreport of Burns as a Result of ‘Coining’, Gua Sha; Inherent Harms from Publication and Ongoing Citation of False Facts”, Integrative Medicine Research 12, S.1 (2023): 1-4.
• Okumuş Müyesser, “Kupa Tedavisi ve Hacamat”, Ankara Medical Journal 4, S.16 (2016): 370-382.
• Oral Tuğçe, “Hekimin Aydınlatma ve Hastanın Rızasını Alma Yükümü”, Ankara Barosu Dergisi 1, S.2 (2011): 186-209.
• Ozanoğlu Hasan Seçkin, “Hekimlerin Hastalarını Aydınlatma Yükümlülüğü”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 52, S.3 (2003): 55-77.
• Özcan Zeynep ve Özcanoğlu Ayşe Betül, “Yargıtay İçtihatları Işığında Malpraktis Komplikasyon Ayrımına Bağlı İspat Sorunları”, Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi 8, S.16 (2020): 289-315.
• Özcan Zeynep, “Tıbbi Standartların Hekimin Hukuksal Sorumluluğu Üzerinde Etkisi”, Uluslararası Sağlık Hukuku Kongresi Bildiri Kitabı (İstanbul, Legal Yayıncılık, 2018): 213-227.
• Özçetin Selvi ve Balaban Murat, Sağlık Hukuku, (Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2. Baskı, 2015).
• Özdemir Hayrunnisa “Hekimin Hukuki Sorumluluğu”, Erzincan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi XI, S.1(2016): 33-81.
• Özdemir Hayrunnisa, Özel Hukukta Teşhis ve Tedavi Sözleşmesi (Ankara: Yetkin Yayınları, 2004).
• Özsunay Ergun, “Alman ve Türk Hukuklarında Hekimin Hastayı Aydınlatma Ödevi ve İstisnaları”, Sorumluluk Hukukundaki Yeni Gelişmeler V. Sempozyumu, Mukayeseli Hukuk Araştırma ve Uygulama Merkezi Ankara, 12-13 Mart 1982: 31-59.
• Öztürk Yunus Emre, Dömbekçi Hilal Akman ve Ünal Seda Nur, “Geleneksel Tamamlayıcı ve Alternatif Tıp Kullanımı”, Journal of Integrative and Anatolian Medicine 1, S.3 (2020): 23-35.
• Papavramidou Niki, Thomaidis Vassilios ve Fiska Aliki, “The Ancient Surgical Bloodletting Method of Arteriotomy”, Journal of Vascular Surgery 6, S.54(2011): 1841-1844.
• Parlakpınar Hakan ve Ayik Seyhan, “Kupa Tedavisine Genel Bir Bakış”, Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Dergisi 3, S.2 (2020): 246-264.
• Pınar Tevfik, Çakmak Aytül Z., Saygun Meral ve Ulu Nuriye, “Hasta Dosyalarında Tanı ve Tedaviyi Etkileyebilecek Meslek ve Diğer Faktörlerin Tıbbi Kayıtlarda Yer Alma Durumlarının Değerlendirilmesi”, Türkiye Klinikleri Tıp Bilimleri Dergisi 1, S.28 (2008): 40-47.
• Qureshi Naseem ve diğerleri, “History of Cupping (Hijama): A Narrative Review of Literature”, Journal of Integrative Medicine 3, S.15 (2017): 172-181.
• Rees Lesley ve Weil Andrew, “Integrated Medicine”, The BMJ Journal 1, S.322 (2001): 119-120.
• Rehman Abdul, Baloch Noor Ul-Ain ve Awais Muhammad,”Practice of Cupping (Hijama) and the Risk of Bloodborne Infections”, American Journal of Infection Control 42, S.10 (2014): 1138-1140.
• Saunders John, “The Practice of Clinical Medicine as an Art and as a Science”, Medical Humanities, S.26 (2000): 18-22.
• Seçer Öz, “Hekimin Hukuki Sorumluluğu”, Maltepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 12, S.1 (2013): 107-148.
• Somer Pervin, “Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları Yönetmeliği’nin Değerlendirilmesi”, Uluslararası Sağlık Hukuku Sempozyumu Bildiri Kitabı (Ankara: Türkiye Barolar Birliği, 2015): 233-265.
• Söğüt İpek Sevda, “Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulamalarında Aydınlatılmış Onam Sorunu”, İKÜHFD 16, S.2 (2017): 627-649.
• Söğüt İpek Sevda, “Tıbbi Kayıtlar”, Maltepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 12, S.2 (2013): 63-86.
• Şahan Duygu ve İlhan Mustafa Necmi, “Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulamalarının Halk Sağlığı Bakımından Değerlendirilmesi”, Gazi Sağlık Bilimleri Dergisi 4, S.3(2019): 12-19.
• Şatır Nejdet, Emsal Kararlar Işığında Kamu ve Özel Hastanelerde Çalışan Hekimlerin Hukuki ve Cezai Sorumluluğu (Ankara: Yetkin, 2015), 204-205.
• Şeker Necmettin, “Hz. Peygamber’in Hadislerinde Koruyucu Hekimlik: Hacamat Örneği”, KSÜ İlahiyat Fakültesi Dergisi 1, S.21(2013): 157-188.
• Şenocak Zarife, “Hekimin Hukuki Sorumluluğunda Özel Sorunlar”, Sağlık Hukuku Kurultayı Ankara 1-3 Kasım 2007 Bildiri Kitabı (Ankara: Ankara Barosu Yayınları, 2008): 241-254.
• Şenocak Zarife, “Küçüğün Tıbbi Müdahaleye Rızası”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 50, S.4 (2001): 65-80.
• Tamam Cüneyt ve Tamam Yusuf, “Farklı Bir Bozucu Alan Nedeni: Hacamat”, Journal of Complementary Medicine, Regulation and Neural Therapy 12, S.1 (2018): 26-27.
• Taşçı Ali İhsan, “Adli Tıp Penceresinden Alternatif Tıp Uygulamaları”, Sağlık Düşüncesi ve Tıp Kültürü Dergisi 22, S.1 (2012): 50-51.
• Taşkın Duygu, Ersoy Zeynep, Kömürcü Özgür ve Camkıran Fırat Aynur, “Vazovagal Senkop: Olgu Sunumu”, Anestezi Dergisi 13, S.2 (2015): 107-109.
• Temel Erhan, “Alman Hukukuna Göre Çocuklarda Aydınlatılmış Rıza”, V. Sağlık Hakkı ve Sağlık Hukuku Sempozyumu, KKTC Lefke Avrupa Üniversitesi, 8-9 Kasım 2013 (Ankara: Adalet, 2014): 31-44.
• Toptan Hande, Kaya Tuğba ve Altındiş Selma, “Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp (GETAT) Uygulamalarında Enfeksiyon Kontrol Önlemleri, Hijyen ve Çalışan/Hasta Güvenliği”, Biotechnol and Strategic Health Research Journal 3, Özel Sayı (2019): 168-172.
• Tunçer Polat, Sağlık Hukuku Temel Bilgileri, (Ankara: Adalet Yayınevi, 3. Baskı, 2018).
• Tütüncü Serap, Etiler Nilay, editör, Tıbbın Alternatifi Olmaz! Geleneksel Alternatif ve Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları Kitabı, (Ankara: Türk Tabipleri Birliği Yayınları, 2017).
• Yıldırım Gülay ve Işık Türkan, “Kayseri İlinde Bir Halk Şifacısı”, Folklor/Edebiyat Dergisi 20, S.78 (2014): 239-252.
• Yılmaz Battal, Hekimin Hukuki Sorumluluğu, (Ankara: Adalet Yayınevi, 2017). Yördem Yılmaz, “Hekimin Hatalı Tıbbi Uygulamaya Bağlı Hukuki Sorumluluğu”, TAAD 11, S.39 (2019): 129-155.
• Yurdakuli Eray Serdar ve Sarı Oktay, “Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulamalarının Etik Yönden İncelenmesi”, Lokman Hekim Dergisi 10, S.3 (2020): 404-414.
• Zahrin Nazirah Syaidatun Abu, Said Mohsin Mohamad Mohamad, Sandakumaran Izzati Amirah Mohd Iskandar ve Asiah Sofiyyah Khan Zubair Khan, “The Benefit of Cupping (Hijamah) to Post-Vaccination Mental & Physical Health” KATHA 17, S.1 (2021): 20-31.
• Zorlu Süleyman Emre, İslam ve Osmanlı Hukukuna Göre Tıbbi Müdahalenin Hukuka Uygunluk Şartları. Uluslararası II. Türk Hukuk Tarihi Kongresi Bildiri Kitabı Cilt I, (İstanbul: On İki Levha Yayınları, 2016): 765-797.
• Wolf Ursula ve diğerleri, “Use of Complementary Medicine in Switzerland”, Research in Complementary Medicine 2, S.13 (2006): 4-6.