Problem Çözme Beceri Eğitiminin Sağlık Yönetimi Öğrencilerinin Problem Çözme Beceri Algıları ve Atılganlık Düzeylerine Etkisi

Year 2020, Volume: 12 Issue: 1, 13 - 22, 16.04.2020

Arzu Yüksel

Abstract

Araştırma
“problem çözme beceri eğitimi” dersinin sağlık yönetimi öğrencilerinin problem
çözme beceri algıları ve atılganlık düzeylerine etkisi incelemek amacıyla
yapılmıştır. Araştırma tek gruplu ön test-son test düzeneğinde bir müdahale
araştırmasıdır. Araştırmanın örneklemini 2014-2015 eğitim öğretim yılı bahar
döneminde bir sağlık yüksekokulunun ikinci sınıfında öğrenim görmekte olan
sağlık yönetimi öğrencileri oluşturmuştur (n=26). Bu çalışmanın yapılabilmesi
için Sağlık Yüksekokulu Müdürlüğü’nden yazılı izin alınmış ve araştırma
bitiminde öğrenciler sonuçlar konusunda bilgilendirilmiştir. Öğrencilerin
Problem Çözme Envanteri ön test toplam puan ortalaması 88,46 ± 16,47 iken son
test puan ortalaması 71,15 ± 11,87, ön test puan ortalaması 42,11 ± 9,01 olan
yaklaşma/kaçınma alt ölçeği son test puan ortalaması 35,34 ± 6,82, problem
çözme yeteneğine güven alt ölçeği ön test puan ortalaması 29,11 ± 8,20 iken son
test puan ortalaması 23,26 ± 5,97, ön test puan ortalaması 17,23 ± 3,66 olan
kişisel kontrol alt ölçeği son test puan ortalaması 12,53 ± 2,02 olarak
belirlenmiştir. Ölçeğin her dört boyutundaki bu değişimler istatistiksel olarak
anlamlı düzeydedir (p<0,05). Öğrencilerin Rathus Atılganlık Envanteri ön
test puan ortalaması 120,57 ± 16,87 iken son test puan ortalamasının 129,96 ±
16,85 olduğu ve aradaki farkın istatistiksel olarak anlamlı olduğu saptanmıştır
(p<0,05). Araştırma sonuçları problem çözme beceri eğitimi dersinin
öğrencilerin problem çözme beceri algılarının ve atılgan davranışlarının gelişmesine
katkı sağladığını ortaya koymaktadır.

Keywords

Problem çözme, Problem çözme beceri eğitimi, Atılganlık, Sağlık Yönetimi Öğrencisi

References

• Akpınar, H. (2014). Yoğun Bakım Servislerinde Çalışan Hemşirelere Uygulanan Sorun Çözme Eğitiminin, Hemşirelerin Stresle Başa Çıkma Tarzlarına, Tükenmişlik Düzeylerine ve Sorun Çözme Becerilerine Olan Etkisi. Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, İstanbul.
• Alberti, R. ve Emmons, M. (2002). Atılganlık Hakkınızı Kullanın. (Çev. Serap Katlan). Ankara: Hekimler Yayın Birliği.
• Armağan-Yıldız, S. (2003). Ebeveynin Problem Çözme Becerisini Geliştirmeye Yönelik Deneysel Bir Çalışma. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, İstanbul.
• Arslan, C., Hamarta, E., Arslan, E. ve Saygın, Y. (2010). Ergenlerde Saldırganlık ve Kişilerarası Problem Çözmenin İncelenmesi. İlköğretim Online, 9(1), 379-388.
• Batmaz, M., Buzlu, S., Kutlu, Y. ve Pektekin, Ç. (1999). İstanbul Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Hemşirelik Programı Son Sınıf Öğrencilerinin Girişkenlik Düzeyi ve Benlik Saygısının Araştırılması. Hemşirelik Bülteni, 43,175-185.
• Beşer, A. ve Kıssal, A. (2009). Critical Thinking Dispositions and Problem Solving Skills among Nursing Students. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi, 2(3), 88-94.
• Bijstra, J.O., Bosma, H.A. ve Jackson, S. (1994). The Relationship between Social Skills and Psychosocial Functioning in Early Adolescence. Personality and Individual Differences, 16, 767-776.
• Bingham, A. (1998). Çocuklarda Problem Çözme Yeteneklerinin Geliştirilmesi. İngilizceden Çeviren: A. Ferhan Oğuzkan. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• Bozboğa, Z. (2009). Sivas İl Merkezinde Çalışan Ebelerin Atılganlık Düzeyleri İle Problem Çözme Becerileri Arasındaki İlişki. Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Sivas.
• Chang, E.C. (1998). Hope, Problem-Solving Ability, and Coping in a College Student Population: Some İmplications for Theory and Practice. Journal of Clinical Psychology, 54(7), 953-962.
• Cüceloğlu, D. (1999). İnsan ve Davranışı. 9. Basım. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Çapri, B. ve Gökçakan, Z. (2008). Akılcı Duygusal Davranış Terapisine Dayalı Grupla Psikolojik Danışmanın Üniversite Öğrencilerinin Problem Çözme Becerisi Algısına Etkisi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,, 17(1), 135-154.
• Çekici, F. ve Güçray, S. (2012). Problem Çözme Terapisine Dayalı Beceri Geliştirme Grubunun Üniversite Öğrencilerinin Sosyal Problem Çözme Becerileri, Öfkeyle İlişkili Davranış ve Düşünceler İle Sürekli Kaygı Düzeylerine Etkisi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,, 21(2), 103-128.
• Çelik, C. ve Yurdakul, M. (2009). Hastane Yöneticilerinin Problem Çözme Becerileri: Bir Alan Araştırması. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(1), 95-108.
• Çelikkaleli, Ö. ve Gündüz, B. (2010). Ergenlerde Problem Çözme Becerileri Yetkinlik İnançları. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(2), 361-377.
• Çetinkaya, Ş. (2013). Lise Öğrencisi Erkek Ergenlerde Problem Çözme Eğitiminin Problem Çözme Becerisi, Kişilerarası İlişki Tarzı ve Öfke Kontrolü Üzerine Etkisi. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Aydın.
• Danışık-Demirci, N. (2005). Ergenlerin Sürekli Öfke İfade Tarzları İle Problem Çözme Becerileri Arasındaki İlişki. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Bolu.
• Demirtaş, H. ve Dönmez, B. (2008). Ortaöğretimde Görev Yapan Öğretmenlerin Problem Çözme Becerilerine İlişkin Algıları. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(16), 177-198.
• Eskin, M. (2003). Self-reported Assertiveness in Swedish and Turkish Adolescents: A Cross-Cultural Comparison. Scandinavian Journal of Psychology, 44, 7-12.
• Eskin, M. (2009). Temel Kavram ve Tanımlar: Sorun Çözme Terapisi (üçüncü baskı, sayfa 9). Ankara: HYB Basın Yayın.
• Gökbüzoğlu, B. (2008). Ergenlerin Saldırganlık Düzeyleri İle Problem Çözme Becerileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Günüşen, N.P. ve Üstün, B. (2011). Hemşirelik Öğrencilerinin Problem Çözme Beceri Düzeyleri İle Kontrol Odağı Arasındaki İlişki. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi, 4(2), 72-77.
• Gürleyürek, G.C. (2008). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Çeşitli Değişkenler Açısından Eleştirel Düşünme Eğilimleri, Problem Çözme Becerileri ve Akademik Başarı Düzeylerinin İncelenmesi. Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Zonguldak.
• Heppner, P.P. ve Krauskopf, C.J. (1987). A İnformation Processing Approach to Personal Problem Solving. The Counseling Psychologist, 15(3), 371-447.
• Heppner, PP. ve Peterson, C.H. (1982). The Development and İmplications of a Personal-Problem Solving İnventory. Journal of Counseling Psychology, 29, 66-75.
• Ibrahim, SA. (2011). Factors Affecting Assertiveness Among Student. Nurse Education Today, 31(4), 356-360.
• Kanbay, Y. ve Okanlı, A. (2017). The Effect of Critical Thinking Education on Nursing Students’ Problem-Solving Skills. Contemporary Nurse, 53(3), 313-321.
• Kantek, F, Öztürk, N. ve Gezer, N. (2010). Bir Sağlık Yüksekokulunda Öğrencilerin Eleştirel Düşünme ve Problem Çözme Becerilerinin İncelenmesi. International Conference on New Trends in Education and Their Implications, 11-13 November, 186-190.
• Karagözoğlu, Ş., Kahve, E., Koç, Ö. ve Adamişoğlu, D. (2008). The Self-Esteem and Assertiveness of Final Year Turkish University Students. Nurse Education Today, 28(5), 641-649.
• Kelleci, M. (2003). Birinci Basamak Sağlık Hizmetlerinde Kadınların Sorun Çözme Becerilerini Geliştirmenin Depresif Semptomlara Etkisi. İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, İstanbul.
• Kelleci, M. ve Gölbaşı, Z. (2004). Bir Üniversite Hastanesinde Çalışan Hemşirelerin Problem Çözme Becerilerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 8(2), 1-8.
• Keskin, G. ve Yıldırım, G.Ö. (2008). Yapısalcı Yaklaşım Normlarında Üniversite Öğrencilerinin Problem Çözme, Otonomi, Çoklu Zekâ Durumlarının Değerlendirilmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9, 67-88.
• Kim, H., Lee, E.K. ve Park, S.Y. (2015). Critical Thinking Disposition, Selfefficacy, and Stress of Korean Nursing Students. Indian Journal of Science and Technology, 8(18), 1-5.
• Kirmizi, F.S., Saygi, C. ve Yurdakal, I.H. (2015). Determine The Relationship Between The Disposition Of Critical Thinking And The Perception About Problem Solving Skills. Social and Behavioral Sciences, 191, 657-661.
• Koray, O. ve Azar, A. (2008). Ortaöğretim Öğrencilerinin Problem Çözme ve Mantıksal Düşünme Becerilerinin Cinsiyet ve Seçilen Alan Açısından İncelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi. 16(1), 125-136.
• Kurtyılmaz, Y. (2005). Öğretmen Adaylarının Saldırganlık Düzeyleri İle Akademik Başarıları, İletişim ve Problem Çözme Becerileri Arasındaki İlişkiler. Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir.
• Kutlu, Y. (2009). Bir Grup Öğrenci Hemşirede Atılganlık Eğitiminin Etkinliği. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 2(3), 3-11.
• Lin, Y.R, Shiah, I.S, Chang, Y.C, Lai, T.J, Wang, K.Y. ve Chou, K.R. (2004). Evaluation of an Assertiveness Training Program on Nursing and Medical Students’ assertiveness, Self-Esteem, and İnterpersonal Communication Satisfaction. Nurse Education Today, 24(8), 656-665.
• Lochman, J.E. (1992).Cognitive-Behavioral Intervention with Aggressive Boys: Three-Year Follow-Up and Preventative Effects. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 60(3), 426-432.
• Mayer, R.E. (2002). A Taxonomy for Computer-Based Assesment Pf Problem Solving. Computers in Human Behavior, 18, 623-632.
• Morgan, C.T. (1995). Psikolojiye Giriş (Çev. Hüsnü Arıcı ve diğ.), 11. Baskı, Ankara: Hacettepe Üniversitesi Psikoloji Bölümü Yayınları.
• Nezu, A.M. ve Nezu, M.N. (2001). Problem Solving Therapy. Journal of Psychotherapy Integration, 11, 187-205.
• Özbulak-Emran, B., Aypay, A. ve Aypay, A. (2011). Ortaöğretim Öğrencilerinin Problem Çözme ve Atılganlık Becerilerinin Bazı Değişkenlerle İlişkisi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 10, 77-93.
• Özkök, A. (2005). Disiplinlerarası Yaklaşıma Dayalı Yaratıcı Problem Çözme Öğretim Programının Yaratıcı Problem Çözme Becerisine Etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 159-167.
• Pithers, R.T. ve Soden, R. (2000) Critical Thinking in Education: A Review. Educational Research, 42(3), 237-249.
• Polat, H. (2013). Hemşirelerin Problem Çözme Becerileri ve Atılganlıkları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Aydın.
• Rathus, S.A (1973). 30-Item Schedule for Assesing Assertive Behavior. Behavior Therapy, 4, 398-406.
• Rezayat, F. ve Dehghan-Nayeri, N. (2014). The Level of Depression and Assertiveness among Nursing Students. International Journal of Community Based Nursing and Midwifery (IJCBNM), 2(3), 177-184.
• Sardoğan, M.E., Karahan, T.F. ve Kaygusuz, C. (2006). Üniversite Öğrencilerinin Kullandıkları Kararsızlık Stratejilerinin Problem Çözme Becerisi, Cinsiyet, Sınıf Düzeyi ve Fakülte Türüne Göre İncelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2, 78-97.
• Söylemez, S. (2002). Ergenlerin Problem Çözme Becerisini Geliştirmeye Yönelik Bir Grup Çalışması Programının Etkisinin İncelenmesi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Şahin, N, Şahin, NH. ve Heppner, PP. (1993). Psychometric Proporties of the Problem Solving İnventory in a Group of Turkish University Students. Cognitive Therapy and Research, 4(17), 379-396.
• Ulusoy, H., Tosun, N. ve Canberk-Aydın, J. (2014). Sağlık Yönetimi Öğrencilerinin Problem Çözme Becerileri. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, 1(1), 1-8.
• Ünal, S. (2012). Evaluating the Effect of Self Awareness and Communication Techniques on Nurses’ Assertiveness and Self-Esteem. Contemporary Nurse, 43(1), 90-98.
• Üstün, A. ve Bozkurt, E. (2003). İlköğretim Okulu Müdürlerinin Kendilerini Algılayışlarına Göre Problem Çözme Becerilerini Etkileyen Bazı Mesleki Faktörler. Kastamonu Eğitim Dergisi, 11(1), 13-20.
• Voltan, N. (1980). Rathus Atılganlık Envanteri Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Psikoloji Dergisi, 3(10), 23-25.
• Wang, J.J., Kao Lo, C.H., Chen, K.M., Lee Hsieh, J. ve Ku, Y.L. (2002). The Efficacy Of Problem Solving Strategies Utilized in Professional Nursing Concepts Course To İmprove Problem Solving Abilities in Students Enrolled in A Two-Year Baccalaureate Nursing Program. The Journal of Nursing Research, 10, 113-120.
• Yıldız, A. ve Ekşisu, M. (2011). Problem Çözme Becerisini Geliştirme Programının 9.Sınıf Öğrencilerinin Problem Çözme Becerisi Üzerindeki Etkisi. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(1), 189-206.
• Yılmaz, E., Karaca, F. ve Yılmaz, E. (2009). Sağlık Yüksekokulu Öğrencilerinin Problem Çözme Becerilerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 12(1), 38-48.
• Yüksel, A. (2015). Hemşirelik Öğrencilerinin Problem Çözme Öz Değerlendirme Sonuçları ve Etkileyen Faktörler. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 2(1), 37-49.
• Yüksel, A. ve Öz, F. (2018). Hemşirelik Öğrencilerinin Üniversiteye Uyumunda Problem Çözmeye Dayalı Psikoeğitim Programının Etkinliğinin Değerlendirilmesi. The Journal of International Lingual Social and Educational Sciences, 4(2), 242-262.