X kromozomunun inaktivasyonu dişi memelilerde iki tane olan X kromozomlarından bir tanesinin inaktive edilmesidir. İnaktivasyona uğrayacak X kromozomu, heterokromatin şeklinde paketlenmektedir. Böylece bu X kromozomunun üzerindeki genlerin eksprese edilmeleri önlenmektedir. İnaktivasyon işlemi, bir adet X kromozomu bulunan erkekler ile iki adet X kromozomu bulunan dişiler arasındaki dengeyi sağlamaktadır. X kromozomu inaktivasyonu, inaktive edilecek tüm X kromozomunda gerçekleştiği düşünülse de, X kromozomunun üzerindeki genlerin tamamı inaktivasyona maruz kalmayıp bir kısmı inaktivasyondan kaçmaktadır. İnsanlarda X kromozomundan kodlanan genlerin yaklaşık %12 ile 20'si kadarı inaktivasyon işleminden kaçarak eksprese olabilmektedir. Derlemede, X inaktivasyonunun mekanizmaları ele alınarak, aktivasyon sürecini ve aktivasyondan kaçan genleri inceleyeceğiz.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Subjects | Health Services and Systems (Other) |
Journal Section | Review |
Authors | |
Early Pub Date | September 27, 2023 |
Publication Date | September 30, 2023 |
Acceptance Date | September 1, 2023 |
Published in Issue | Year 2023 Volume: 32 Issue: 3 |