Historical Education in Turkey and its s until 21st Century

Yıl 2018, Cilt: 1 Sayı: 2, 173 - 188, 01.08.2018

Erdal Taşbaş

Öz

In Turkey, history education in a serious and scientific basis has begun only after the foundation of the Republic of Turkey. On the other hand, in the Republic of Turkey, "historiography and history education" has been an issue which changes from time to time and it has formed its own history. Beginning from the foundation of the Republic in 1923, history education was tried to be formed considering the dominant political thoughts and national aims. History has been one of the most important areas in which changing political conditions had interfered. Because of this, historians has always been supported by public funds and a perception was created that teaching history in schools is a national obligation. After 1950, when single-party period came to an end, and 1980 Military Coup, when the country was tried to be redesigned, some changes were experienced in historiography and history education. In aforementioned periods, history education was reformed in accordance with these altered aims

Anahtar Kelimeler

Turkey, Historiography, Historical education, National aims

21. Yüzyıla Kadar Türkiye'de Tarih Öğretimi ve Hedefleri

Öz

Türkiye’de ciddi ve bilimsel temelde tarih öğretimi Cumhuriyetin kuruluşundan sonra başlamıştır. Öte yandan Türkiye Cumhuriyeti’nde tarihçilik ve tarih öğretimi dönemden döneme değişen bir sorun olurken kendi tarihini de oluşturmuştur. 1923’te Cumhuriyetin kurulmasından başlayarak hâkim siyasi düşünceler ve ulusal hedefler gözetilerek tarih öğretimi oluşturulmaya çalışılmıştır. Zaman içinde değişen siyasi koşulların müdahalede bulunduğu alanların en önemlilerinden biri de tarih olmuştur. O nedenle tarihçiler her zaman kamu fonları tarafından desteklenmiş ve okullarda öğrencilere tarih öğretilmesi ulusal bir zorunlulukmuş gibi bir algı yaratılmıştır. Tek parti döneminin sona erdiği 1950 sonrası ve ülkenin yeniden dizayn edilmeye çalışıldığı 1980 askeri darbesi sonrası tarih öğretiminde ve tarihçilikte gözetilen hedeflerde değişiklikler yaşanmıştır. Söz konusu dönemlerde de tarih öğretimi, bu değişen hedeflere göre yeniden şekillendirilmiştir

Anahtar Kelimeler

Türkiye, Tarihçilik, Tarih Öğretimi, Ulusal Hedefler

Kaynakça

• öğrenciler başta olmak üzere bütün topluma duyarlılık, bilimsel yaklaşım, kronolojik bilgi ve süreklilik
• gibi kavramları kazandırmalıdır. Bireylerin eğitiminde çok önemli bir yere sahip olan tarih dersinin
• disiplin içi hedefleri önemli olmakla beraber, öğrencilerin sosyalleşmesinde ve topluma etkin bir birey
• olarak katılmasında bir araç olarak da görülebilmelidir. Bireylerin vatandaşlık eğitimi için araç olarak
• kullanılırken siyasi müdahalelere maruz kalan tarih dersi öğretiminin bilimsel hedeflere ulaşması
• beklenemez. Bu bakımdan bütün insanlığın ortak ürünü olduğu da göz önünde bulundurularak evrensel
• değerler ve bilimsel kaygılar mutlaka tarih öğretiminde göz önünde tutulmalıdır.
• Aksoy, İ. (2006). T.C. İnkılâp Tarihi ve Atatürkçülük dersi konularının yükseköğretimde öğretimi. Türk Eğitim Sisteminde Atatürkçülük ve Cumhuriyet Tarihi Öğretimi (s. 63-71). Ankara: Hacettepe Üniversitesi.
• Aslan, E., ve Çulha, B. (2008). Kimiz biz? Türkiye’deki ilk öğretim okullarında ulusal kimlik ve kültürel miras eğitimi. M. Safran ve D. Dilek (Eds.), 21. Yüzyılda Kimlik, Vatandaşlık ve Tarih Eğitimi (s. 133-152). İstanbul: Yeni İnsan.
• Başgöz, İ. (1995). Türkiye’nin eğitim çıkmazı ve Atatürk. Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı.
• Bayat, S. (2015). Osmanlı Devleti’nden Cumhuriyet’e geçişte tarih yazıcılığı ve Cumhuriyet Dönemi Harf Devriminin tarih yazımına etkisi. I. Uluslararası Türklerde Tarih Bilinci ve Tarih Yazıcılığı Sempozyumu Bildiriler Kitabı (s. 95-102). Zonguldak: Bülent Ecevit Üniversitesi.
• Breisach, E. (2009). Tarih yazımı. İstanbul: Yapı Kredi.
• Carr, E. H. (1987). Tarih nedir. İstanbul: İletişim.
• Collingwood, R. G. (1990). Tarih tasarımı. İstanbul: Ara.
• Copeaux, E. (2000). Tarih ders kitaplarında (1931-1993) Türk Tarih Tezinden Türk İslam sentezine. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt.
• Çapa, M. (2002). Cumhuriyet’in ilk yıllarında tarih öğretimi. Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, S. 29-30, s. 39-55.
• Demircioğlu, İ. H. (2007). Tarih öğretiminde öğrenci merkezli yaklaşımlar. Ankara: Anı.
• Dilek, D. (2007). Tarih derslerinde öğrenme ve düşünme gelişimi. Ankara: Nobel.
• Ercan, Y. (2014). Tarih araştırmalarında yöntem ve teknik. Ankara: Turhan Kitabevi.
• Erdaş, S. (2006). Atatürk’ten günümüze Türk İnkılap Tarihi derslerine genel bir bakış. Türk Eğitim Sisteminde Atatürkçülük ve Cumhuriyet Tarihi Öğretimi (s. 9-21). Ankara: Hacettepe Üniversitesi.
• Erdoğan, İ. (2002). Yeni bir binyıla doğru Türk eğitim sistemi. İstanbul: Sistem.
• Ersanlı Behar, B. (1996). İktidar ve tarih Türkiye’de resmi tarih tezinin oluşumu (1929-1937). İstanbul: Afa.
• Fontana, J. ve Carr, E. H. (1992). Tarih yazımında nesnellik ve yanlılık. Çev. Özer Ozankaya, Ankara: İmge.
• Gökdemir, O. (2000). Küreselleşme Bağlamında Türkiye’de Cumhuriyet Tarihi Yazıcılığının Sorunları. Tarih Yazımında Yeni Yaklaşımlar Küreselleşme ve Yerelleşme (s. 205-213). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt.
• Halkin, L. E. (1989). Tarih tenkidinin unsurları. Ankara: Türk Tarih Kurumu.
• Kaymakçı, S. (2017). Türkiye’de tarih öğretiminin yönelimi üzerine bir değerlendirme. Kastamonu Eğitim Dergisi, C. 25, s. 2153-2172.
• Kodaman, B. (1999). Abdülhamid devri eğitim sistemi. Ankara: Türk Tarih Kurumu.
• Kütükoğlu, M. S. (2011). Tarih araştırmalarında usûl. Ankara: Türk Tarih Kurumu.
• Metin, C. (2006). T.C. İnkılâp Tarihi ve Atatürkçülük dersi konularının ortaöğretimde öğretimi: ders kitaplarının değerlendirilmesi. Türk Eğitim Sisteminde Atatürkçülük ve Cumhuriyet Tarihi Öğretimi (s. 45-62). Ankara: Hacettepe Üniversitesi.
• Nietzsche, F. (2002). Tarih üzerine. İstanbul: Say.
• Okçabol, R. (2005). Türkiye eğitim sistemi. Ankara: Ütopya.
• Özbaran, S. (2003). Güdümlü tarih. İstanbul: Cem.
• Özbaran, S. (2005). Tarih, tarihçi ve toplum. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt.
• Özçelik, İ. (2001). Tarih araştırmalarında yöntem ve teknikler, Ankara: Gündüz Eğitim.
• Özkan, S. (2008). Türk eğitim tarihi. Ankara: Nobel.
• Özyurt, C. (2008). Küreselleşme, ulusal eğitim ve siyasal toplumsallaşma. M. Safran ve D. Dilek (Eds.), 21. Yüzyılda Kimlik, Vatandaşlık ve Tarih Eğitimi (s. 211-227). İstanbul: Yeni İnsan.
• Safran, M. (2008). Türkiye’de tarih öğretimi ve eğitimi. M. Safran ve D. Dilek (Eds.), 21. Yüzyılda Kimlik, Vatandaşlık ve Tarih Eğitimi (s. 13-20). İstanbul: Yeni İnsan.
• Sezer, A. (1999). Atatürk döneminde yabancı okullar. Ankara: Türk Tarih Kurumu.
• Souhtgate, B. (2012). Tarih: ne ve neden. Ankara: Phoenix.
• Stradling, R. (2003). 20. yüzyıl Avrupa tarihi nasıl öğretilir. İstanbul: Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı. (1934). Tarih IV. İstanbul: Devlet Matbaası.
• Taşbaş, E. (2007). Tanzimat döneminde gelişen tarihçilik anlayışına batı etkisi. Folklor Edebiyat, S. 52, s. 363-270.
• Tekin Türker, N. (2002). Tanzimattan cumhuriyetin ilk yıllarına tarih öğretimi ve ders kitaplarına genel bir bakış. Toplumsal Tarih, S. 105, s. 50-53.
• Ünal, T. (2001). Milli eğitim davamız. Ankara: Berikan.