İsveç ve Finlandiya’nın NATO Üyeliğinin Neorealizm Üzerinden İncelenmesi

Year 2025, Volume: 9 Issue: 1, 33 - 53, 30.06.2025

Oğuzhan Ayasun

https://doi.org/10.30913/alinterisosbil.1658907

Abstract

Uluslararası ilişkiler disiplinin en önemli alanlarından biri olan “Uluslararası İlişkiler Teorileri”, diplomasi arenasında meydana gelen tarihi ve güncel krizleri yorumlamada kullanılmaktadır. Bu çerçevede, 1919-1939 yılları arasında etkisini gösteren idealizm fikrine karşı realist kuram doğmuş ve günümüzde de geçerliliğini sürdürmektedir. Temelleri Thukididis, Machiavelli ve Thomas Hobbes’a kadar uzanan realizm; John Mearsheimer ve Kenneth Waltz gibi önemli düşünürlerin katkılarıyla yeni bakış açıları kazanmıştır. Böylece; uluslararası ilişkiler akademisyenleri, defansif, ofansif ve neoklaisk realizm gibi kuramlarını da kullanmaya başlamıştır. Bu makalede; Şubat 2022’de başlayan ve bölgesel bir sorun olmaktan küresel bir savaşa dönüşme eşiğinde sürüklenen Rusya-Ukrayna ihtilafının, İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyelik kararlarını nasıl etkilemiştir sorusunun cevabına neorealizm bağlamında ulaşılması hedeflenilmiştir. Bu uğurda, söz konusu ülkelerin güncel askeri kapasiteleri ve 2000 yılından 2023 yılına kadar olan askeri harcalamaları esas alınarak; insan doğasını kötü olarak kabul eden, devletleri uluslararası ilişkilerin temel aktörü ve rasyonel bir oluşum olarak gören, devletlerin niyetlerinin bilinemeyeceği varsayımında bulunan ve uluslararası ilişkileri çıkar ve güç bağlamında değerlendiren realist kuramın bir kolu olan neorealizm kapsamında değerlendirme yapılmıştır. Çalışmada genel olarak; realizm ve neorealizmin temel varsayımları, NATO’nun tarihçesi, Rusya-Ukrayna Savaşı’nın tarihçesi, İsveç ve Finlandiya’nın NATO’ya katılımları ve ülkelerin askeri güçlerine yer verilerek bahse konu üyelikler, neorealizm üzerinden dengeleme politikası bağlamında değerlendirilmiştir.

Keywords

İsveç , Finlandiya , NATO , Neorealizm , Rusya-Ukrayna Savaşı , Dengeleme

An Analysis of Sweden and Finland’s NATO Membership Through the Lens of Neorealism

Abstract

One of the most significant areas within the discipline of international relations is “International Relations Theories,” which are frequently employed to interpret both historical and contemporary diplomatic crises. In this context, realism emerged as a reaction to idealism, which had been influential between 1919 and 1939, and has since maintained its relevance. Rooted in the works of Thucydides, Machiavelli, and Thomas Hobbes, realism has evolved through contributions from scholars such as John Mearsheimer and Kenneth Waltz, leading to the development of defensive, offensive, and neoclassical realism. This article examines how the Russia–Ukraine conflict, which began in February 2022 and has escalated toward the brink of a global war, influenced Sweden and Finland’s decisions to join NATO. Adopting a neorealist perspective—one that assumes human nature is inherently self-interested, states are the primary rational actors in an anarchic international system, and intentions of states remain uncertain—the study evaluates both countries’ military capacities and defense expenditures from 2000 to 2023. The analysis focuses on assumptions of realism and neorealism, NATO’s history, the Russia–Ukraine war, and the military profiles of Sweden and Finland, concluding that their accession to NATO can be understood as a strategic balancing within the neorealist framework.

Keywords

Sweden , Finland , NATO , Neorealism , Russia-Ukraine War , Balancing

References

• Yayımlanmış Eserler
• Arter, D. (2023). From Finlandisation and post-Finlandisation to the end of Finlandisation? Finland’s road to a NATO application. European Security, 32(2), 171-189. https://doi.org/10.1080/09662839.2022.2113062
• Gözen, R. (2021). Uluslararası İlişkiler Teorileri. İletişim.
• Hobbes, T. (2017). Leviathan. Penguin Books.
• Karaağaç, Y., Elçi, İ. H., & Bingol, O. (2020). Klasik uluslararası ilişkiler teorileri ve diploması. İçinde D. Sönmez & S. Şekercioğlu Bozacıoğlu (Eds.), Diplomaside değişim: Kuramlar, kavramlar ve uygulamalar (s. 93-121). Barış Kitap.
• Küçük, E. (2024). “Bir daha asla yalnız kalma”: Finlandiya-NATO ilişkileri çerçevesinde üyelik krizi ve Türkiye. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 13(3), 1127-1140. https://doi.org/10.33206/mjss.1469642
• Machiavelli, N. (2008). The prince. Oxford University Press.
• Mearsheimer, J. J. (2014). The tragedy of great power politics. W.W. Norton & Company.
• Pevehouse, J. C., & Goldstein, J. S. (2017). International relations. Pearson.
• Sagan, S. D., & Waltz, K. N. (2013). The spread of nuclear weapons: An enduring debate. Norton & Co.
• Steans, J. (2013). Realism. İçinde J. Steans, L. Pettiford, T. Diez & I. El-Anis (Eds.), An introduction to international relations theory: Perspectives and themes (s. 53-74). Routledge. https://doi.org/10.4324/9781315833811
• Thucydides. (2004). History of the Peloponnesian war. Dover Publications.
• Tüysüzoğlu, G. (2013). Savunmacı realizm ve saldırgan realizm bağlamında Karadeniz Havzası’ndaki çatışma gerçekliğinin değerlendirilmesi. Avrasya Etüdleri, 44(2), 57-85.
• Viotti, P. R., & Kauppi, M. V. (2012). International relations theory. Longman.
• Waltz, K. N. (1988). The origins of war in neorealist theory. Journal of Interdisciplinary History, 18(4), 615-628. https://doi.org/10.2307/204817
• Waltz, K. N. (2000). Structural Realism after the Cold War. International Security, 25(1), 5-41. https://doi.org/10.1162/016228800560372
• İnternet Kaynakları
• Anadolu Ajansı. (2022a). Uluslararası politikanın nabzı Türkiye'de attı. https://www.aa.com.tr/tr/info/infografik/27333
• Anadolu Ajansı. (2022b). Rusya-Ukrayna müzakereleri en anlamlı ilerlemeyi İstanbul'da kaydetti. https://www.aa.com.tr/tr/info/infografik/27596
• Blydal, C. (2012). Foreign-policy discussions in Sweden after 1990. Kas International Reports.
• Çam, Ö. T. (2023). Finlandiya resmen NATO'nun 31'inci üyesi oldu. Anadolu Ajansı. https://www.aa.com.tr/tr/dunya/finlandiya-resmen-natonun-31inci-uyesi-oldu/2863311
• Chatterjee, P. (2023). İsveç ve Finlandiya'nın tarafsızlıktan NATO'ya uzanan hikayesi: İki ülkenin askeri politikaları nasıl değişti? BBC News Türkçe. https://www.bbc.com/turkce/articles/cjj103z8e5wo
• Davies, M. (2021). Putin approves changes to Russia's nuclear doctrine. BBC. https://www.bbc.com/news/articles/cj4v0rey0jzo
• Demirci, Y. (2022). Rusya-Ukrayna krizinde tarafların askeri manevraları büyük oranda tamamlandı. Anadolu Ajansı. https://www.aa.com.tr/tr/info/infografik/26647
• Global Firepower. (2025a). 2025 Finland military strength. https://www.globalfirepower.com/country-military-strength-detail.php?country_id=finland
• Global Firepower. (2025b). 2025 Russia military strength. https://www.globalfirepower.com/country-military-strength-detail.php?country_id=russia
• Global Firepower. (2025c). 2025 Sweden military strength. https://www.globalfirepower.com/country-military-strength-detail.php?country_id=sweden
• Global Firepower. (2025d). 2025 Military strength ranking. https://www.globalfirepower.com/countries-listing.php
• Government Offices of Sweden. (2024). Historical relations between Sweden and NATO. https://www.government.se/government-policy/sweden-in-nato/history-of-sweden-and-nato/
• Independent Türkçe. (2024). Rusya-Ukrayna savaşında ölü ve yaralı sayısı 1 milyonu buldu. https://www.indyturk.com/node/745275/d%C3%BCnya/rusya-ukrayna-sava%C5%9F%C4%B1nda-%C3%B6l%C3%BC-ve-yaral%C4%B1-say%C4%B1s%C4%B1-1-milyonu-buldu
• Karaca, M. R. (2022). BM, 1 milyondan fazla mültecinin Ukrayna'dan komşu ülkelere geçtiğini duyurdu. Anadolu Ajansı. https://www.aa.com.tr/tr/info/infografik/27153
• NATO. (2022). Finland and Sweden submit applications to join NATO. https://www.nato.int/cps/en/natohq/news_195468.htm
• NATO. (2024). Doorstep statement. https://www.nato.int/cps/en/natohq/opinions_230105.htm
• NATO. (t.y.). What is NATO? https://www.nato.int/nato-welcome/index.html
• Official Website of Ukraine. (2024). When and why did the Russian invasion of crimea start? https://war.ukraine.ua/faq/when-and-why-did-russia-invade-crimea/
• Ponniah, K. (2017). 5 milyon nüfuslu Finlandiya dev komşusu Rusya ile iyi geçinmeyi nasıl başarıyor? BBC News Türkçe. https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-40739459
• Schauman, S. (2014). Verkkouutiset selvitti: Kansa valmis Natoon, jos valtiojohto niin haluaa. Verkkouutiset. https://www.verkkouutiset.fi/a/verkkouutiset-selvitti-kansa-valmis-natoon-jos-valtiojohto-niin-haluaa-17919/#273a6641
• SIPRI. (t.y.). SIPRI military expenditure database. https://www.sipri.org/databases/milex https://doi.org/10.55163/CQGC9685
• STAT. (2025). Statistics Finland. https://stat.fi/en
• T.C. Dışişleri Bakanlığı. (t.y.). NATO genel bilgi notu. https://www.mfa.gov.tr/data/nato-bilgi--notu.pdf
• The World Factbook. (2025a). Russia. Central Intelligence Agency. https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/russia/
• The World Factbook. (2025b). Sweden. Central Intelligence Agency. https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/sweden/
• Usubali, M. (2024). Rusya-Ukrayna savaşında yeni cephe Kursk. Anadolu Ajansı. https://www.aa.com.tr/tr/info/infografik/40667
• Usubaliev, E. (2021). 5 soruda Rusya-Ukrayna krizi. Anadolu Ajansı. https://www.aa.com.tr/tr/info/infografik/22775
• Usubaliev, E. (2022a). Rusya-Ukrayna hattındaki kriz ve çatışmaların seyri. Anadolu Ajansı. https://www.aa.com.tr/tr/info/infografik/26993
• Usubaliev, E. (2022b). Rusya'nın Ukrayna'ya saldırısı. Anadolu Ajansı. https://www.aa.com.tr/tr/info/infografik/27066
• Yiğit, M. A. (2022). Ukrayna zorlu AB yolculuğunda ‘adaylık’ statüsüne ulaştı. Anadolu Ajansı. https://www.aa.com.tr/tr/info/infografik/28762
• Zaghloul, O. (2024). Rusya-Ukrayna savaşında 1000 gün geride kaldı. https://www.aa.com.tr/tr/info/infografik/42275