Romantik İlişki Yaşayan Kadınlarda Psikolojik Sağlamlık Düzeyinin Yakın İlişkilerde Başa Çıkma Becerileri ile İlişkisi

Yıl 2024, Cilt: 13 Sayı: 1, 137 - 152, 29.06.2024

Mehmet Tayyip Erdoğan , Ertuğrul Şahin , Nursel Topkaya , Nuray Aşantuğrul

https://doi.org/10.17539/amauefd.1476534

Öz

Sağlıklı romantik ilişkiler, bireylerin bağlanma ve duygusal ihtiyaçlarını karşılamalarına, kendilerini keşfetmelerine ve kendilerini güvende hissetmelerine, yeni sosyal bağlar kurmalarına, stresli durumlarla daha sağlıklı bir biçimde başa çıkabilmelerine katkı sağlamakta, bireylerin fiziksel sağlıklarını olumlu şekilde etkilemekte ve yaşam kalitesini artırmaktadır. Ancak bazı durumlarda ise romantik ilişkiler bireyler için çatışma ve stres kaynağı olabilir. Sağlıklı başa çıkma becerileri, kişilerin romantik ilişkilerin meydana getirdiği olası problemleri yönetmelerine, ilişkilerini daha tatmin edici ve sağlıklı hale getirmelerine ve dolayısıyla ruh sağlıklarını korumalarına katkıda bulunabilir. Bu araştırmada, romantik ilişkisi olan kadınların psikolojik sağlamlıklarının yakın ilişkilerde kullandıkları başa çıkma becerileri ile ilişkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubu, uygun örnekleme yöntemi ile belirlenen Orta Karadeniz Bölgesinde bir ilde yaşamakta olan ve romantik ilişkisi bulunan, 18-64 yaşları arasındaki 234 kadından oluşmaktadır. Katılımcıların 124’ü (%53.4) bekar ve 109’u (%46.6) evlidir. Veri toplamada Yakın İlişkilerde Başa Çıkma Ölçeği, Kısa Psikolojik Sağlamlık Ölçeği ve Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Verilerin analizi aşamasında sırasıyla betimsel istatistikler, Pearson korelasyon analizi ve standart çoklu regresyon analizi gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonucunda, yakın ilişkilerinde etkin ve olumlu başa çıkma ve geri çekilme başa çıkma tarzını kullanan kadınların psikolojik sağlamlık düzeyinin yüksek düzeyde; edilgen ve olumsuz başa çıkma tarzını düşük düzeyde kullanan kadınların psikolojik sağlamlık düzeyinin ise düşük düzeyde olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Psikolojik sağlamlık, Yakın ilişkilerde stresle başa çıkma, kadınlar.

The Relationship between Psychological Resilience and Coping Skills in Close Relationships in Women in Romantic Relationships

Öz

Healthy romantic relationships help individuals feel secure and explore themselves, meet their attachment and emotional needs, form different and new social bonds, positively affect their physical health, cope more effectively with stressful situations, and it improves the quality of life. However, romantic relationships can sometimes be a source of conflict and stress for individuals. Healthy coping skills can contribute to people managing possible problems caused by romantic relationships, making their relationships more satisfying and healthy, and thus protecting their mental health. This study aimed to examine the relationship between the psychological resilience of women in romantic relationships and the coping skills they use in close relationships. The study group of the research consists of 234 women between the ages of 18-64 who live in a city in the Central Black Sea Region and are in a romantic relationship, determined by the convenient sampling method. Among the participants, 124 (53.4%) were single, and 109 (46.6%) were married. This study utilized the Brief Psychological Resilience Scale, the Coping in Close Relationships Scale, and a Personal Information Form as data collection instruments. The data analysis phase involved initial descriptive statistics, followed by Pearson correlation analysis and standard multiple regression analysis. Results of this study suggest that women who used active and positive coping and withdrawal coping styles at a high level and passive and negative coping styles at a low level in their close relationships tend to have higher levels of psychological resilience.

Anahtar Kelimeler

Psychological resilience, Coping with stress in close relationships, Women

Kaynakça

• Abdul Rahman, H., Bani Issa, W. ve Naing, L. (2021). Psychometric properties of brief-COPE inventory among nurses. BMC Nursing, 20(1), 73. https://doi.org/10.1186/s12912-021-00592-5
• Arslan, A. (2020). Beliren yetişkinlik dönemindeki bireylerin yakın ilişki şiddeti algılarının baş etme stilleri ve psikolojik sağlamlık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. [Yüksek lisans tezi, Kocaeli Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi [Tez No: 638812].
• Atak, H. ve Taştan, N. (2012). Romantik ilişkiler ve aşk. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 4(4), 520-546. https://doi.org/10.5455/cap.20120431
• Avcı, D. ve Sabancıoğulları, S. (2014, 10-12 Nisan). Hemşirelik öğrencilerinin psikolojik sağlamlık düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi [Sözlü Sunum]. Hemşirelikte Güncel Sorunlar ve Yaklaşımlar Sempozyumu, Çanakkale, Türkiye.
• Bedel, A. ve Güler, G. (2019). Ortaokul öğrencilerinin psikolojik sağlamlıklarının başa çıkma stratejileri açısından incelenmesi. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi, 71, 157-169. Erişim: https://dergipark.org.tr/tr/pub/abuhsbd/issue/44002/541907
• Bingöl, G. (2013). Stres ve stres yönetimi yaklaşımları: Kırklareli Devlet Hastanesi Örneği. [Yüksek lisans tezi, Beykent Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi [Tez No: 333221].
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri (17. baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Büyükşahin, A. ve Bilecen, N. T. (2007). Yakın İlişkilerde Çok Boyutlu Başa Çıkma Ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 47(2), 129-145. DOI:10.1501/Dtcfder_0000000989
• Campbell-Sills, L., Cohan, S. L. ve Stein, M. B. (2006). Relationship of resilience to personality, coping, and psychiatric symptoms in young adults. Behaviour Research and Therapy, 44(4), 585–599. https://doi.org/10.1016/j.brat.2005.05.001
• Carver, C. S., Scheier, M. F. ve Weintraub, J. K. (1989). Assessing coping strategies: A theoretically based approach. Journal of Personality and Social Psychology, 56(2), 267–283. https://doi.org/10.1037/0022-3514.56.2.267
• Cohen, J. (1988). Statistical power analysis for the behavioral sciences (2. baskı). Lawrence Earlbaum Associates.
• Cohen, J. (1992). A power primer. Psychological Bulletin, 112(1), 155-159. DOI: 10.1037//0033-2909.112.1.155
• DeVellis, R. F. ve Thorpe, C. T. (2021). Scale development: Theory and applications (5. baskı). SAGE.
• Doğan, T. (2015). Kısa Psikolojik Sağlamlık Ölçeği’nin Türkçe Uyarlaması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. The Journal of Happiness & Well-Being, 3(1), 93-102. Erişim: https://toad.halileksi.net/olcek/kisa-psikolojik-saglamlik-olcegi/
• Eraslan Çapan, B. (2012). Öğretmen adaylarının stresle başaçıkma stratejileri. International Online Journal of Educational Sciences, 4(1), 146-161. Erişim: https://iojes.net/?mod=makale_tr_ozet&makale_id=41237
• Eteman Kaya, D. (2019). İnfertilite tedavisi alan kadınların psikolojik dayanıklılık düzeyleri ve stresle başa çıkma tarzları arasındaki ilişkinin incelenmesi. [Yüksek lisans tezi, Toros Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi [Tez No: 577902].
• Falconier, M. K., Jackson, J. B., Hilpert, P. ve Bodenmann, G. (2015). Dyadic coping and relationship satisfaction: A meta-analysis. Clinical Psychology Review, 42, 28–46. DOI: 10.1016/j.cpr.2015.07.002
• George, D. ve Mallery, P. (2020). IBM SPSS Statistics 26 step by step: A simple guide and reference (16. baskı). Routledge. https://doi.org/10.4324/9780429056765
• Gün, E. (2012). Stresle başa çıkma bilişsel süreçler ve dindarlık üzerine bir inceleme. [Yüksek lisans tezi, Uludağ Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi [Tez No: 319559].
• Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J. ve Anderson, R. E. (2018). Multivariate data analysis (8. baskı). Cengage Learning.
• Hanfstingl, B., Gnambs, T., Fazekas, C., Gölly, K. I., Matzer, F.ve Tikvić, M. (2023). The Dimensionality of the Brief COPE Before and During the COVID-19 Pandemic. Assessment, 30(2), 287–301. https://doi.org/10.1177/10731911211052483
• Kaplaner, K. ve Satan, A. (2020). Evli bireylerin çok boyutlu başa çıkma biçimleriyle evliliklerinde çatışma yaşama durumları arasındaki ilişki. Aile Psikolojik Danışmanlığı Dergisi, 3(1), 1-32. Erişim: https://dergipark.org.tr/tr/pub/apdad/issue/55777/631744
• Kural, A. I. ve Kovacs, M. (2021). Attachment anxiety and resilience: The mediating role of coping. Acta Psychologica, 221, 103447. https://doi.org/10.1016/j.actpsy.2021.103447
• Lo, H. K. Y., Wong, G. H. S., Chan, J. K. N., Wong, C. S. M., Lei, J. H. C., So, Y. K., Fung, V. S. C., Chu, R. S. T., Chung, A. K. K., Lee, K. C. K., Cheng, C. P. W., Chan, W. C. ve Chang, W. C. (2023). COVID-19 perseverative cognition and depressive symptoms in Hong Kong: The moderating role of resilience, loneliness and coping strategies. Journal of Affective Disorders, 15(337), 86–93. https://doi.org/10.1016/j.jad.2023.05.058
• Moray, S. (2019). 20-40 yaş arası bireylerde depresif belirtiler ile ebeveyn kabul-red algısı psikolojik dayanıklılık ve stresle başa çıkma tarzları arasındaki ilişkilerin incelenmesi. [Yüksek lisans tezi, İstanbul Arel Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi [Tez No: 579157].
• Parent, M. C. (2013). Handling item-level missing data: Simpler is just as good. The Counseling Psychologist, 41(4), 568-600. https://doi.org/10.1177/0011000012445176
• Podsakoff, P. M., MacKenzie, S. B., Lee, J.-Y. ve Podsakoff, N. P. (2003). Common method biases in behavioral research: A critical review of the literature and recommended remedies. Journal of Applied Psychology, 88(5), 879-903. DOI:10.1037/0021-9010.88.5.879
• Pollina, L. K., ve Snell, W. E., Jr. (1999). Coping in intimate relationships: Development of the Multidimensional Intimate Coping Questionnaire. Journal of Social and Personal Relationships, 16(1), 133–144. https://doi.org/10.1177/0265407599161008
• Ptacek, J. T. ve Dodge, K. L. (1995). Coping strategies and relationship satisfaction in couples. Personality and Social Psychology Bulletin, 21(1), 76–84. https://doi.org/10.1177/0146167295211008
• Rodríguez-Rey, R., Palacios, A., Alonso-Tapia, J., Pérez, E., Álvarez, E., Coca, A., Mencía, S., Marcos, A., Mayordomo-Colunga, J., Fernández, F., Gómez, F., Cruz, J., Ordóñez, O. ve Llorente, A. (2019). Burnout and posttraumatic stress in paediatric critical care personnel: Prediction from resilience and coping styles. Australian Critical Care, 32(1), 46–53. https://doi.org/10.1016/j.aucc.2018.02.003
• Skinner, E. A., Edge, K., Altman, J. ve Sherwood, H. (2003). Searching for the structure of coping: A review and critique of category systems for classifying ways of coping. Psychological Bulletin, 129(2), 216–269. https://doi.org/10.1037/0033-2909.129.2.216
• Smida, M., Khoodoruth, M. A. S., Al‐Nuaimi, S. K., Al‐Salihy, Z., Ghaffar, A., Khoodoruth, W. N. C., Mohammed, M. F. H. ve Ouanes, S. (2021). Coping strategies, optimism, and resilience factors associated with mental health outcomes among medical residents exposed to coronavirus disease 2019 in Qatar. Brain and Behavior, 11(8), e2320. https://doi.org/10.1002/brb3.2320
• Smith, B. W., Dalen, J., Wiggins, K., Tooley, E., Christopher, P. ve Bernard, J. (2008). The brief resilience scale: Assessing the ability to bounce back. International Journal of Behavioral Medicine, 15(3), 194–200. DOI:10.1080/10705500802222972
• Tabachnick, B. G. ve Fidell, L. S. (2012). Using multivariate statistics (6. baskı). Pearson.
• Ulaşlı, S. (2020). Boşanmış kadınların umutsuzluk, duygu düzenleme ve başa çıkma stratejilerinin incelenmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi], Yakın Doğu Üniversitesi.
• Ulutaş, A., Aksoy, A. ve Çalışkan, Z. (2016). Anne-bebek etkileşimi. Annals of Health Sciences Research, 5(1), 38-44. Erişim: https://dergipark.org.tr/tr/pub/annhealthscires/issue/65344/1006824
• Ulutaş, E. (2018). Üniversite öğrencilerinde romantik ilişki doyumu ile kişilik özellikleri ve benlik saygısı arasındaki ilişkinin incelenmesi. [Yüksek lisans tezi, Uludağ Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi [Tez No: 526963].
• Ünal, Ö. ve Akgün, S. (2022). Evlilikte çatışma çözme stillerinin evlilik uyumu ve doyumu ile ilişkisi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 14(3), 322-330. https://doi.org/10.18863/pgy.1016806
• Wu, G., Feder, A., Cohen, H., Kim, J. J., Calderon, S., Charney, D. S. ve Mathé, A. A. (2013). Understanding resilience. Frontiers in Behavioral Neuroscience, 7(10). https://doi.org/10.3389/fnbeh.2013.00010