IĞDIR KOLİKENTİ KÜMBETİ KORUMA PROJESİ VE ONARIMI HAKKINDA BİR ARAŞTIRMA

Year 2023, , 167 - 184, 28.12.2023

Şahabettin Öztürk

https://doi.org/10.48122/amisos.1268071

Abstract

Iğdır, İlk çağlardan beri Kuzey Anadolu ile Doğu Anadolu bölgeleri arasında yegâne geçit ve konaklama yeri olmuştur. Iğdır kent merkezi ve ilçeleri son yıllarda yaşanan mimari yozlaşmaya rağmen günümüzde az da olsa tek yapı ölçeğinde kimlikli mimarileri görmek mümkündür. Mimari yapılar ekseriyetle dini ve sivil mimari yapılarıdan oluşmaktadır. Kentteki mimari yapılardan biri de Kolikent Kümbeti’dir. Kümbet, Iğdır ili Aralık ilçesi Karahacılı Köyü Mezarlığı içerisinde yer almaktadır. Yapı, 1905 yılında General Güllü Cevher Ağa’nın oğlu Ali Eşref Bey tarafından inşa edilmiştir. Düz bir arazi üzerinde kurulmuş olan tarihi Kolikent Kümbeti sekizgen planlı bir düzenlemeye sahiptir. Dıştan örtü sistemi piramidal külah ile kapatılan kümbetin iç kısmına girmek için kapı ya da başka bir geçiş elemanı bulunmamaktadır. Kümbet bu mimari özelliği ile bölge ve Anadolu dini mimari yapılardan farklılık arz etmektedir. Kolikent Kümbeti'nin iç veya dışında süsleme niteliğinde herhangi bir unsura rastlanmamaktadır. Kümbetin mimari koruma projeleri, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Mimarlık ve Tasarım Fakültesi tarafından 2014 yılında hazırlanmış, onarım ve proje yenilenme çalışmaları ise 2021-22 yıllarında mimari projesi müellifi mesleki denetiminde yapılarak tamamlanmıştır.
Anahtar Kelimeler: Dini Mimari, Mezarlık, Kümbet, Onarım, Kesme Taş.

Keywords

Dini Mimarlık, Mezarlık, Kümbet, Onarım, Kesme Taş

References

• Acar, Z. Z. 2010, Her Yönüyle Iğdır, Arkadaş Basım Sanayi, Ankara.
• Oluş Arık, O. M. 1969, “Erken Devir Anadolu Türk Mimarisinde Türbe Biçimleri”, Anatolia (Anadolu), 11, 12-25.
• Erzen, A.1992, Doğu Anadolu ve Urartular, Türk Tarih Kurumu, Ankara