TURİZMİN BÖLGESEL EKONOMİK ETKİLERİNİN TURİZM HARCAMALARİ YOLUYLA ÖLÇÜLMESİ: TRA2 BÖLGESİ’NDE BİR UYGULAMA

Year 2024, Volume: 25 Issue: 4, 437 - 472, 31.12.2024

Yelda Köksal , Kerem Karabulut

https://doi.org/10.53443/anadoluibfd.1526851

Abstract

Turizm hareketliliği bölgesel bazda kalkınmanın sağlanmasında önemli rol oynayabilmektedir. Bu çalışma, TRA2 Düzey II Bölgesi’nde (Ağrı, Ardahan, Iğdır, Kars) turizmin yerel ekonomilere etkisini ortaya koymak için gerçekleştirilmiştir. Zengin doğal ve kültürel varlıkları, tarihi, coğrafyası, dağcılık, yaylacılık, inanç gibi turizm potansiyelleri Bölge’de bakir vaziyettedir. Bu potansiyellerin değerlendirilmesi amacıyla çalışmada, Bölge’ye gelen ziyaretçilerin harcama analizi yapılarak turizm gelirinin Bölge ekonomisine katkısı bölgesel harcama modeliyle belirlenmeye çalışılmıştır. Bölge’ye gelen konaklamalı ziyaretçilerin görüşlerini almak üzere 448, konaklama işletmelerinin görüşlerini almak için ise 30 anket formu uygulanmıştır. Ziyaretçiler Bölge’de bulundukları süre içerisinde en fazla harcamayı 203.883.954 TL ile konaklama kategorisine ve yiyecek-içeceğe 85.627.277 TL yaptıkları tespit edilmiştir. Harcamaların hangi sektörlere yoğunlaştığının belirlenmesi, Bölge’de ilerleyen dönemlerde turizme yönelik yapılacak olan yatırımların ve kaynak tahsisinin daha isabetli ve doğru bir şekilde yapılması konusunda devlete ve yatırımcılara yardımcı olacağı düşünülmektedir. Bölge’de sektörün tespit edilen ortak sorunlarının çözülebilmesi halinde; turizmin ekonomik anlamda Bölge’yi kalkındıracağı beklentisi yüksektir.

Keywords

TRA2 Bölgesi, Bölgesel Kalkınma, Harcamalar

Ethical Statement

Bu çalışma için Atatürk Üniversitesi Etik Kurulunun 29.07.2019 tarih ve 77040475-000-E.1900221022 sayılı toplantısında 88656144-000-E.1900224610 sayılı kararla etik kurul onayı alındı.

Supporting Institution

T.C. ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ REKTÖRLÜĞÜ Sosyal ve Beşeri Bilimler Etik Kurul Başkanlığı Sayı : 88656144-000-E.1900224610 01.08.2019

MEASURING THE REGIONAL ECONOMIC EFFECTS OF TOURISM WITH TOURISM EXPENSES: AN APPLICATION IN THE TRA2 REGION

Abstract

Tourism mobility can play important roles in ensuring development on a regional basis. The present study was conducted to uncover the effects of tourism on local economies in the TRA2 Level II Region (i.e., the cities of Ağrı, Ardahan, Iğdır, and Kars). Rich natural and cultural assets, history, geography, and tourism potentials (e.g., mountaineering, transhumance, and faith) are untouched in the region. To make use of these potentials, the present study determined the contribution of tourism income to the regional economy by analyzing the expenditures of the visitors coming to the region with the regional expenditure model. A total of 448 survey forms were applied to obtain the opinions of the visitors coming to the region, and 30 survey forms were applied to obtain the opinions of the accommodation establishments. It was found that the visitors spent the most during their stays in the region on the accommodation category with 203.883.954 TL and 85.627.277 TL on food and beverages. It is considered that determining which sectors the expenditures are concentrated on will help the state and investors for making more accurate investments and resource allocation for tourism in the region in the future. If the common problems identified in the sector in the region can be solved, there is a high expectation that tourism will develop the region economically.

Keywords

TRA2 Region, Regional Development, Expenditures

References

• Akış, A. (2007). Alanya'da turizm ve turizmin alanya ekonomisine etkisi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17, 15-32.
• Archer, B. H. (1982). The value of multipliers and their policy implications. Tourism Management, 3(4), 236-241.
• Archer, B. H., &Fletcher, J. (1996). The Economic Impact of Tourism in the Seychelles. Annals of Tourism Research, 23(1), 32-47.
• Archer,B. H.,&Owen, C. B. (1972). Towards a tourist regional multiplier. Journal of Travel Research, 11(2), 9-13.
• Banerjee, O., Cicowiez, M., Morris, E. J., & Moreda, A. (2018). Boosting tourism's contribution to growth and development: Analysis of the evidence. Review of Development Economics, 22(3), 1296-1320. doi: 10.1111/rode.12385
• Baruah, U. K., & Sarma, M. K. (2016). Tourists expenditure on shopping & souvenirs: An analysis of association(s) across trip typologies. Amity Journal of Management Research 1(1), 32-45.
• Barutçugil, İ. S. (1986). Turizm ekonomisi ve turizmin türk ekonomisindeki yeri. İstanbul: Beta Yayınları.
• Bozdağlar, H., & Emeagwali, O. L. (2016). The economic impact of international tourists on the TRNC economy. ARP International Journal of Social Science, 1(2), 3-27.
• Çakır, R. A., & Sandalcılar, A. R. (2018). Turizmin bölgesel kalkınmaya etkileri: Rize Ayder turizm bölgesi örneği. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8, 342-360.
• Demirtaş, N. (2017). Kültürel turizm konusunda bir araştırma: Beypazarı örneği (Yayımlanmamış doktora tezi). Ankara, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Durgun, A. (2006). Bölgesel kalkınmada turizmin rolü: Isparta örneği (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Isparta, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Dzikiti, L. G., & van der Merwe, C. D. (2017). The expenditure patterns of Zimbabweans travelling to and from South Africa for visiting friends and relatives purposes. African Journal of Hospitality, Tourism and Leisure, 6(3), 1-22.
• Erdem, S. H. (2001). Turist harcamalarının yöresel kalkınma sürecine ekonomik etkileri (Alanya örneği) (Yayımlanmamış doktora tezi). Balıkesir, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Frechtling, D. C. (2006). An assessment of visitor expenditure methodsand models. Journal of Travel Research, 45(1), 26-35.
• Incera, A. C., & Fernández, M. F. (2015). Tourism and income distribution: Evidence from a developed regional economy. Tourism Management, 48, 11-20. doi: 10.1016/j.tourman.2014.10.016
• Günal, V. (2005). Mardin iline gelen yerli turistlerin profil ve turistik davranışlarını belirlemeye yönelik bir araştırma. Coğrafi Bilimler Dergisi, 3(2), 55-67.
• Karabulut, K., & Köksal, Y. (2019). İnanç turizmi ve bölgesel kalkınmaya etkisi Ağrı ili örneği. Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(1), 83-104.
• Kılıç, S. (2013). Örnekleme yöntemleri. Journal of Mood Disorders, 3(1), 44-46.
• Kılıçlar, A. (1998). Turizmin bölgesel ekonomik etkileri ve Kemer örneği (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara, Gazi Üniversitesi Turizm İşletmeciliği Eğitimi Anabilim Dalı.
• Kızıldemir, Ö., & Sarıışık, M. (2017). Turizm endüstrisinin ekonomik etkilerinin bölgesel kalkınmaya etkileri: Adana’da yerel paydaşlar üzerine bir araştırma. Uluslararası Ticaret ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 1(2), 38-58.
• Kızıldemir, Ö., & Sarıışık, M. (2018). Turist harcamalarının bölgesel kalkınmaya ekonomik etkileri: Adana örneği. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 6(2), 128-142.
• Kocabıçak, Y. (1996). Kuşadası’nda yat turizminin bölgenin ekonomik ve turistik gelişmesine katkısı (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İzmir, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Oğuz, S., Kızıldemir, Ö., & Eker, N. (2018). Adana’da turizm sektörünün bölgesel kalkınmadaki rolü. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(2), 108-136.
• Roney, S. A. (2011). Turizm bir sistemin analizi. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Sağlık, E. (2011). Turizm işletmelerinin bölge ekonomisindeki yeri ve rolünün belirlenmesi: Erzurum ölçeğinde bir araştırma (Yayınlanmamış doktora tezi). Erzurum, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Silik, C. E., & Kızanlıklı, M. M. (2020). Uluslararası turizm harcamalarının sosyal, kültürel ve ekonomik açıdan incelenmesi. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 4(3), 3016-3037.
• Stynes, D. J. (1997). Economic impacts of tourism. Illinois Bureau of Tourism, Department of Commerce and Community Affairs.
• Şahin, B., & Şahin, S. (2014). Turizmin ekonomik etkileri. In F. Özkök (Ed.), Turizm Ekonomisi (193-232). Paradigma Akademi Yayınları.
• Şeyhanlıoğlu, H., & Kıngır, S. (2021). Ağrı destinasyonunun alternatif turizm potansiyeline ilişkin yerel paydaşların bakış açısı. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(1), 619-634.
• Terzioğlu, M., & Gökovalı, U. (2017). Turizmin yerel ekonomik etkilerinin belirlenmesi: Marmaris otelcilik endüstrisi örneği. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 28(1), 27-38.
• Tunçsiper, B., & Kaşlı, M. (2008). Termal turizmin ekonomik etkileri; Gönen Örneği, Ticaret ve Turizm Egitim Fakültesi Dergisi, (1), 120-135.
• TURSAB. (n.d.) COVID-19 sürecinde Türkiye ve dünya turizmi değerlendirmesi-Aralık 2020. Retrieved from https://www.tursab.org.tr/duyurular/covid-19-surecinde-turkiye-ve-dunya-turizmi-degerlendirmesi
• TURSAB [Türkiye Seyahat Acentaları Birliği]. (n.d.). Retrieved from https://www.tursab.org.tr/istatistikler/
• TÜİK Ulusal Hesaplar Daire Başkanlığı. (n.d.) Bölgesel Hesaplar Grup Başkanlığı, İl Bazında Gayrisafi Yurt içi Hasıla (GSYH) Hesaplarında Yapılan Revizyonlar, Açıklama Metni.
• Tür, E. (2018). Türkiye ve İsviçre’nin kış turizmi faaliyetleri açısından değerlendirilmesine yönelik bir çalışma. Uluslararası Global Turizm Araştırmaları Dergisi, 2(1), s. 10-31.
• Unur, K. (2002). Türkiye’nin ekonomik etkilerini ölçmede kullanılan yöntemler ve Türkiye’nin aktif dış turizm gelirlerinin ölçümü için bir model önerisi (Yayımlanmamış doktora tezi). İzmir, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Unur, K. (2004). Turizmin ekonomik etkilerinin ölçülmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(4), 114-142.
• Ünlüönen, K., Tayfun, A., & Kılıçlar, A. (2009). Turizm ekonomisi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Yıldız Z. (2007). Turizmin bölgesel kalkınmaya sağladığı katkılar ve Göller Bölgesi uygulaması (Yayımlanmamış doktora tezi). İstanbul, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.