Bryophyte Flora of Karçal Mountains (Artvin, Türkiye)
Year 2024,
Volume: 10 Issue: 2, 120 - 151, 05.12.2024
Nevzat Batan
,
Hüseyin Erata
,
Mevlüt Alataş
,
Tülay Ezer
,
Osman Özcan
,
Nurtaç Taşci
Abstract
In order to reveal the bryophyte diversity of the Karçal Mountains, ±7500 bryophyte samples were collected from 178 stations in the research area between 27.05.2022 and 08.03.2024. As a result of the identification of bryophyte samples, a total of 513 bryophyte taxa (2 Hornwort, 90 Liverwort and 421 Moss taxa belonging to 87 families and 192 genera) were identified. Among the identified taxa, the liverworts Scapania calcicola (Arnell & J.Perss.) Ingham, S. cuspiduligera (Nees) Müll. Frib, and the mosses Amphidium lapponicum (Hedw.) Schimp, Dicranum transsylvanicum Lüth, Schistidium lancifolium (Kindb.) H.H.Blom, Pohlia filum (Schimp.) Mårtensson, Orthotrichum crenulatum Mitt, Zygodon dentatus (Limpr.) Kartt, and Platyhpnum molle (Dicks. ex Hedw.) Loeske taxa are recorded for the second time from Türkiye. In addition, 152 bryophyte taxa (2 hornwort taxa, 50 liverwort taxa, and 100 moss taxa) were recorded for the first time for Artvin province in this study.
Supporting Institution
Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK)
Project Number
122Z039 numaralı proje
Thanks
Bu çalışma, Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) tarafından 122Z039 numaralı proje ile desteklenmiştir. Projeye verdiği destekten ötürü TÜBİTAK’a teşekkürlerimizi sunarız.
References
- Abay G. Erata H. Batan, N. Özdemir T. 2022. Two new records for the bryophyte flora of Turkey and Southwest Asia. Plant Biosystems. 156: 4, 875–881.
- Alataş M. Batan N. Ezer T. 2018. Kamilet Vadisi (Artvin, Türkiye) ve Çevresindeki Epifitik Briyofitlerin Hayat Formları, Yaşam stratejileri ve Ekolojik özellikleri. Anatolian Bryology. 4:1, 8-16.
- Batan N. 2008. Artvin Bölgesi Yapraklı Karayosunu (Musci) Florası’na Katkılar (Hatila Vadisi Milli Parkı Karayosunları), Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
- Batan N. 2012. Artvin İli Karayosunu Florası, Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
- Batan N. Özdemir T. 2008. Contributions to the Moss Flora of Artvin Region (Hatila Valley National Park Turkey). Pakistan Journal Biological Science. 11: 13, 1676- 1682.
- Batan N. Özdemir T. 2013a. Contributions to the moss flora of the Caucasian part (Artvin Province) of Turkey Turkish jorunal of Botany. 37: 375-388.
- Batan N. Özdemir T. 2013b. Contribution to the Moss Flora of Eastern Black Sea Region (Artvin) in Turkey and new record to the Southwest Asia. Arctoa. 22: 101-106.
- Batan N. Özdemir T. 2013c. New records for the moss flora of Turkey and Southwest Asia. Nova Hedwigia. 97: 3-4, 437-440.
- Batan N. Özcan O. Özen-Öztürk Ö. Erata H. Alataş M. Ezer T. 2023. Two Moss Species New to Turkey and South-West Asia. Biology Bulletin. 50:4, 623-629.
- Batan N. Erata H. Ezer T. Alataş M. 2024a. Three bryophyte species new to Türkiye and Southwest Asia. Bangladesh Journal of Plant Taxonomy. 31:1, 25-32.
- Batan N. Taşcı N. Mamontov Y. Erata H. Alataş M. Ezer T. 2024b. Four Bryophytes species new to Türkiye and South-West Asia. Nova Hedwigia. 119:1-2, 39-50.
- Blockeel T.L. Bastos C.J.P. Bednarek-Ochyra H. Ochyra R. Dulin M.V. Fovet L. Garcia C. Hedenäs L. Hugonnot V. Kırmacı M. et al. 2009. New national and regional bryophyte records, 22. Journal of Bryology. 31:3, 201-210.
- Blom H.H. 1996. A revision of the Schistidium apocarpum complex in Norway and Sweden. Bryophytorum Bibliotheca, Band 49, 334 p, Berlin – Stuttgart.
- Brugués M. Cros R.M. Guerra J. 2007. Flora Briofitica Ġbérica Volume I, Uniersidad de Murcia. Sociedad Espanola de Briyologia Murcia. Murcia.
- Brugués M. Guerra J. 2015. Flora Briofitica Ibérica VoIume 2, Uniersidad de Murcia, ISBN: 84- 608-2198-4, Sociedad Espanola de Briyologia Murcia, Murcia.
- Crum A.H. Anderson E.L. 1981. Mosses of Eastern North America. Columbia University Press. Newyork.
Dede V. Çiçek İ. Uncu L. 2015. Karçal Dağları’nda Kaya Buzulu Oluşumları. Yerbilimleri. 36: 2, 61-80.
- Ellis L.T. Afonina O.M. Alataş M.. Alia H.B.M. Alvarez J. Aponte Rojas A.M. Atwood J.J. Bacilliere G. Batan N. Biberdžić V. ve ark. 2024. New national and regional bryophyte records, 76. Journal of Bryology. 46:1, 51-74.
- Eminağaoğlu Ö. (Ed.) 2015. Artvin'in Doğal Bitkileri, İstanbul: Promat.
- Erata H. 2022. Three remarkable Bryophyte species new to Turkey and South–west Asia. Biologia. 77: 2819–2827.
- Erata H. Batan N. Alataş M. Ezer T. 2023. Trematodon and Ptychostomum Species New to Turkey and South-West Asia. Biology Bulletin. 50:5, 890-894.
- Erdağ A. Kürschner H. 2024. Türkiye Bitkileri Listesi, Karayosunları: Eklentiler 2021-2023. Bağbahçe Bilim Dergisi. 11:1, 20-24.
- Frey W. Frahm J.P. Fischer E. Lobin W. 2006. The liverworts, mosses and ferns of Europe. Essex. Harley Books.
- Gökler İ. Öztürk M. 1992. Artvin İli (A4, A5) Ciğerotları (Marchantiopsida). XI. Ulusal Biyoloji Kongresi.185-194 ss. Elazığ, Türkiye.
- Greven H.C. 2003. Grimmias of The World. Backhuys Publishers. Leiden.
- Guerra J. Cano M.J. Cros R.M. 2006. Flora Briofitica Ibérica VoIume 3. Uniersidad de Murcia, Sociedad Espanola de Briyologia Murcia. Murcia.
- Guerra J. Brugués M. Cano M.J. Cros R.M. 2010. Flora Briofitica Ibérica VoIume 4. Uniersidad de Murcia, Sociedad Espanola de Briyologia Murcia. Murcia.
- Guerra J. Cano M.J. Brugués M. 2014. Flora Briofitica Ibérica VoIume 5, Uniersidad de Murcia, Sociedad Espanola de Briyologia Murcia, Murcia.
- Guerra J. Cano M.J. Brugués M. 2018. Flora Briofitica Ibérica VoIume 6, Uniersidad de Murcia, Sociedad Espanola de Briyologia Murcia, Murcia.
- Hazer Y. 2010. Son Literatür ve Herbaryum Verilerine Göre Türkiye Karayosunlarının Floristik dağılımı ve Elektronik Veritabanı OluĢturulması, Yüksek Lisans Tezi, Zolguldak Karaelmas Üniversitesi, Fen bilimleri Enstitüsü, Zonguldak.
- Heyn C.C. Herrnstadt I. 2004. The Bryophyte Flora of Israel and Adjacent Regions. The Israel Academy of Sciences and Humanities. Oron.
- Hodgetts N.G. Söderström L. Blockeel T.L. Caspari S. Ignatov M.S. Konstantinova N.A. Lockhart N. Papp B. Schröck C. SimSim M. et al. 2020. An annotated checklist of bryophytes of Europe, Macaronesia and Cyprus. Journal of Bryology. 42:1, 1-116.
- Ireland R. 1982. Moss flora of Maritime Provinces. Publication in Botany No: 13. Ottova: National Museum of Natural Sciences.
- Kırmacı M. Çatak U. Filiz F. 2022. Preliminary Red List Assessment of Turkish Sphagnum (Sphagnopsida). Anatolian Bryology. 8:1, 1-10.
- Kürschner H. Frey W. 2011. Liverworts, mosses and hornworts of Southwest Asia (Marchantiophyta, Bryophyta, Anthocerotophyta). Nova Hedwigia. 139: 1-240.
- Lara F. Mazimpaka V. Medina R. Caparrós R. Garilleti R. 2010. Northeastern Turkey, an unnoticed but very important area for the Orthotrichaceae (Bryophyta). Nova Hedwigia, Beiheft 138: 165–180.
- Lewinsky J. 1993. A synopsis of the genus Orthotrichum Hedw. (Musci, Orthotrichaceae). Bryobrothera. 2: 1-59.
- Lüth M. 2019. Mosses of Europe—A Photographic Flora Set of 3 Volumes, ISBN 978-3-00-062952-5.
- Nyholm E. 1986. Illustrated Flora of Nordic Mosses, Fasc. 1. Fissidentaceae – Seligeriaceae, 1-72, The Nordic Bryological Society, Lund.
- Nyholm E. 1989. Illustrated Flora of Nordic Mosses, Fasc. 2. Pottiaceae – Splachnaceae Schistostegaceae, 75-141, The Nordic Bryological Society, Lund.
- Nyholm E. 1993. Illustrated Flora of Nordic Mosses, Fasc. 3. Bryaceae-Rhodobryaceae Mniaceae –Cinclidiaceae-Plagiomniaceae. 145-244, The Nordic Bryological Society, Lund.
- Nyholm E. 1998. Illustrated Flora of Nordic Mosses, Fasc. 4. Aulacomniaceae Meesiaceae-Catocopiaceae-Bartramiaceae Timmiaceae-Encalyptaceae- Grimmiaceae-Ptychomitriaceae- Hedwigiaceae Orthotrichaceae. 145-244, The Nordic Bryological Society, Lund.
- Özcan O. 2023. Karçal Dağları (Artvin) Epifitik Briyofit Vejetasyonu. Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
- Özdemir T. Koz B. Batan N. 2008. Didymodon asperifolius (Pottiaceae, Bryopsida), New to The Moss Flora of Turkey and Southwestern Asia. Cryptogamie, Bryologie. 29: 3, 311-312.
- Özenoğlu Kiremit H. Keçeli T. 2009. An annotated check-list of the Hepaticae and Anthocerotae of Turkey. Cryptogamie Bryologie. 30: 343–356
- Özen-Öztürk Ö. Özdemir T. Batan N. Erata H. 2023. Three Sphagnum taxa new to Turkey and South-West Asia. Botanica Serbica. 47: 1, 47-53.
- Paton J. 1999. The Liverworts Flora of the British Isles, ISBN: 0-946589-60-7, 626 pp, Harley Books, England.
- Pedrotti C.C. 2001. Flora dei muschi d’Italia (Sphagnopsida, Andreaeopsida, Bryopsida, I parte). Antonio delfino Editore medicina-scienze. Roma.
- Pedrotti C.C. 2006. Flora dei muschi d’Italia. Bryopsida (II parte). Antonia Delfi no Editore medicina-scienze. Roma.
- Smith A.J.E. 1996. The Liverworts of Britain and Ireland, ISBN: 0-521-42473-9, 384 pp. Cambridge University Press, Cambridge.
- Smith A.J.E. 2004. The Moss Flora of Britain and Ireland. Second Edition, ISBN: 0-52181640- 8, 1012 pp, Cambridge University Press, Cambridge.
- Taşcı N. 2024. Papart Yaylası ve Çevresi (Artvin) Briyofit Florası. Yüksek Lians Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
- Townsend C.C. 2005. Mosses from the Caucasian region and eastern Turkey. Journal of Bryology, 27: 2, 143-152.
- Unan A.D. Potemkin A. Ursavaş S. Çalışkan S. Ören M. 2021. New records of two Scapania species (Scapaniaceae, Marchantiophyta) from north of Turkey. Plant Biosystems. 155: 4, 679–684.
- URL-1. Google Earth. https://earth.google.com/web/ [Erişim: 01 Kasım 2024].
- Uyar G. Ören M. 2013. Three remarkable new moss remarkable new moss records for South-West Asia from northern Turkey. 37: 363-368.
Karçal Dağları Briyofit Florası (Artvin, Türkiye)
Year 2024,
Volume: 10 Issue: 2, 120 - 151, 05.12.2024
Nevzat Batan
,
Hüseyin Erata
,
Mevlüt Alataş
,
Tülay Ezer
,
Osman Özcan
,
Nurtaç Taşci
Abstract
Karçal Dağlarının briyofit çeşitliliğinin ortaya çıkarılması amacıyla araştırma alanından 27.05.2022 ve 08.03.2024 tarihleri arasında 178 istasyondan ±7500 briyofit örneği toplanmıştır. Briyofit örneklerinin teşhis edilmesi sonucunda toplam 513 Briyofit taksonu (87 familya ve 192 cinse ait 2 Boynuzotu, 90 Ciğerotu ve 421 Karayosunu) tanımlanmıştır. Teşhis edilenler taksonlar arasında ciğerotlarından Scapania calcicola (Arnell & J.Perss.) Ingham, S. cuspiduligera (Nees) Müll. Frib, karayosunlarından ise Amphidium lapponicum (Hedw.) Schimp, Dicranum transsylvanicum Lüth, Schistidium lancifolium (Kindb.) H.H.Blom, Pohlia filum (Schimp.) Mårtensson, Orthotrichum crenulatum Mitt, Zygodon dentatus (Limpr.) Kartt ve Platyhpnum molle (Dicks. ex Hedw.) Loeske taksonları Türkiye’den ikinci kez kaydedilmiştir. Ayrıca bu çalışmada, 152 briyofit taksonun (2 boynuzotu taksonu, 50 ciğerotu taksonu ve 100 karayosunu taksonu) Artvin ili'nden ilk kez kaydı verilmiştir.
Supporting Institution
Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK)
Project Number
122Z039 numaralı proje
Thanks
Bu çalışma, Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) tarafından 122Z039 numaralı proje ile desteklenmiştir. Projeye verdiği destekten ötürü TÜBİTAK’a teşekkürlerimizi sunarız.
References
- Abay G. Erata H. Batan, N. Özdemir T. 2022. Two new records for the bryophyte flora of Turkey and Southwest Asia. Plant Biosystems. 156: 4, 875–881.
- Alataş M. Batan N. Ezer T. 2018. Kamilet Vadisi (Artvin, Türkiye) ve Çevresindeki Epifitik Briyofitlerin Hayat Formları, Yaşam stratejileri ve Ekolojik özellikleri. Anatolian Bryology. 4:1, 8-16.
- Batan N. 2008. Artvin Bölgesi Yapraklı Karayosunu (Musci) Florası’na Katkılar (Hatila Vadisi Milli Parkı Karayosunları), Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
- Batan N. 2012. Artvin İli Karayosunu Florası, Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
- Batan N. Özdemir T. 2008. Contributions to the Moss Flora of Artvin Region (Hatila Valley National Park Turkey). Pakistan Journal Biological Science. 11: 13, 1676- 1682.
- Batan N. Özdemir T. 2013a. Contributions to the moss flora of the Caucasian part (Artvin Province) of Turkey Turkish jorunal of Botany. 37: 375-388.
- Batan N. Özdemir T. 2013b. Contribution to the Moss Flora of Eastern Black Sea Region (Artvin) in Turkey and new record to the Southwest Asia. Arctoa. 22: 101-106.
- Batan N. Özdemir T. 2013c. New records for the moss flora of Turkey and Southwest Asia. Nova Hedwigia. 97: 3-4, 437-440.
- Batan N. Özcan O. Özen-Öztürk Ö. Erata H. Alataş M. Ezer T. 2023. Two Moss Species New to Turkey and South-West Asia. Biology Bulletin. 50:4, 623-629.
- Batan N. Erata H. Ezer T. Alataş M. 2024a. Three bryophyte species new to Türkiye and Southwest Asia. Bangladesh Journal of Plant Taxonomy. 31:1, 25-32.
- Batan N. Taşcı N. Mamontov Y. Erata H. Alataş M. Ezer T. 2024b. Four Bryophytes species new to Türkiye and South-West Asia. Nova Hedwigia. 119:1-2, 39-50.
- Blockeel T.L. Bastos C.J.P. Bednarek-Ochyra H. Ochyra R. Dulin M.V. Fovet L. Garcia C. Hedenäs L. Hugonnot V. Kırmacı M. et al. 2009. New national and regional bryophyte records, 22. Journal of Bryology. 31:3, 201-210.
- Blom H.H. 1996. A revision of the Schistidium apocarpum complex in Norway and Sweden. Bryophytorum Bibliotheca, Band 49, 334 p, Berlin – Stuttgart.
- Brugués M. Cros R.M. Guerra J. 2007. Flora Briofitica Ġbérica Volume I, Uniersidad de Murcia. Sociedad Espanola de Briyologia Murcia. Murcia.
- Brugués M. Guerra J. 2015. Flora Briofitica Ibérica VoIume 2, Uniersidad de Murcia, ISBN: 84- 608-2198-4, Sociedad Espanola de Briyologia Murcia, Murcia.
- Crum A.H. Anderson E.L. 1981. Mosses of Eastern North America. Columbia University Press. Newyork.
Dede V. Çiçek İ. Uncu L. 2015. Karçal Dağları’nda Kaya Buzulu Oluşumları. Yerbilimleri. 36: 2, 61-80.
- Ellis L.T. Afonina O.M. Alataş M.. Alia H.B.M. Alvarez J. Aponte Rojas A.M. Atwood J.J. Bacilliere G. Batan N. Biberdžić V. ve ark. 2024. New national and regional bryophyte records, 76. Journal of Bryology. 46:1, 51-74.
- Eminağaoğlu Ö. (Ed.) 2015. Artvin'in Doğal Bitkileri, İstanbul: Promat.
- Erata H. 2022. Three remarkable Bryophyte species new to Turkey and South–west Asia. Biologia. 77: 2819–2827.
- Erata H. Batan N. Alataş M. Ezer T. 2023. Trematodon and Ptychostomum Species New to Turkey and South-West Asia. Biology Bulletin. 50:5, 890-894.
- Erdağ A. Kürschner H. 2024. Türkiye Bitkileri Listesi, Karayosunları: Eklentiler 2021-2023. Bağbahçe Bilim Dergisi. 11:1, 20-24.
- Frey W. Frahm J.P. Fischer E. Lobin W. 2006. The liverworts, mosses and ferns of Europe. Essex. Harley Books.
- Gökler İ. Öztürk M. 1992. Artvin İli (A4, A5) Ciğerotları (Marchantiopsida). XI. Ulusal Biyoloji Kongresi.185-194 ss. Elazığ, Türkiye.
- Greven H.C. 2003. Grimmias of The World. Backhuys Publishers. Leiden.
- Guerra J. Cano M.J. Cros R.M. 2006. Flora Briofitica Ibérica VoIume 3. Uniersidad de Murcia, Sociedad Espanola de Briyologia Murcia. Murcia.
- Guerra J. Brugués M. Cano M.J. Cros R.M. 2010. Flora Briofitica Ibérica VoIume 4. Uniersidad de Murcia, Sociedad Espanola de Briyologia Murcia. Murcia.
- Guerra J. Cano M.J. Brugués M. 2014. Flora Briofitica Ibérica VoIume 5, Uniersidad de Murcia, Sociedad Espanola de Briyologia Murcia, Murcia.
- Guerra J. Cano M.J. Brugués M. 2018. Flora Briofitica Ibérica VoIume 6, Uniersidad de Murcia, Sociedad Espanola de Briyologia Murcia, Murcia.
- Hazer Y. 2010. Son Literatür ve Herbaryum Verilerine Göre Türkiye Karayosunlarının Floristik dağılımı ve Elektronik Veritabanı OluĢturulması, Yüksek Lisans Tezi, Zolguldak Karaelmas Üniversitesi, Fen bilimleri Enstitüsü, Zonguldak.
- Heyn C.C. Herrnstadt I. 2004. The Bryophyte Flora of Israel and Adjacent Regions. The Israel Academy of Sciences and Humanities. Oron.
- Hodgetts N.G. Söderström L. Blockeel T.L. Caspari S. Ignatov M.S. Konstantinova N.A. Lockhart N. Papp B. Schröck C. SimSim M. et al. 2020. An annotated checklist of bryophytes of Europe, Macaronesia and Cyprus. Journal of Bryology. 42:1, 1-116.
- Ireland R. 1982. Moss flora of Maritime Provinces. Publication in Botany No: 13. Ottova: National Museum of Natural Sciences.
- Kırmacı M. Çatak U. Filiz F. 2022. Preliminary Red List Assessment of Turkish Sphagnum (Sphagnopsida). Anatolian Bryology. 8:1, 1-10.
- Kürschner H. Frey W. 2011. Liverworts, mosses and hornworts of Southwest Asia (Marchantiophyta, Bryophyta, Anthocerotophyta). Nova Hedwigia. 139: 1-240.
- Lara F. Mazimpaka V. Medina R. Caparrós R. Garilleti R. 2010. Northeastern Turkey, an unnoticed but very important area for the Orthotrichaceae (Bryophyta). Nova Hedwigia, Beiheft 138: 165–180.
- Lewinsky J. 1993. A synopsis of the genus Orthotrichum Hedw. (Musci, Orthotrichaceae). Bryobrothera. 2: 1-59.
- Lüth M. 2019. Mosses of Europe—A Photographic Flora Set of 3 Volumes, ISBN 978-3-00-062952-5.
- Nyholm E. 1986. Illustrated Flora of Nordic Mosses, Fasc. 1. Fissidentaceae – Seligeriaceae, 1-72, The Nordic Bryological Society, Lund.
- Nyholm E. 1989. Illustrated Flora of Nordic Mosses, Fasc. 2. Pottiaceae – Splachnaceae Schistostegaceae, 75-141, The Nordic Bryological Society, Lund.
- Nyholm E. 1993. Illustrated Flora of Nordic Mosses, Fasc. 3. Bryaceae-Rhodobryaceae Mniaceae –Cinclidiaceae-Plagiomniaceae. 145-244, The Nordic Bryological Society, Lund.
- Nyholm E. 1998. Illustrated Flora of Nordic Mosses, Fasc. 4. Aulacomniaceae Meesiaceae-Catocopiaceae-Bartramiaceae Timmiaceae-Encalyptaceae- Grimmiaceae-Ptychomitriaceae- Hedwigiaceae Orthotrichaceae. 145-244, The Nordic Bryological Society, Lund.
- Özcan O. 2023. Karçal Dağları (Artvin) Epifitik Briyofit Vejetasyonu. Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
- Özdemir T. Koz B. Batan N. 2008. Didymodon asperifolius (Pottiaceae, Bryopsida), New to The Moss Flora of Turkey and Southwestern Asia. Cryptogamie, Bryologie. 29: 3, 311-312.
- Özenoğlu Kiremit H. Keçeli T. 2009. An annotated check-list of the Hepaticae and Anthocerotae of Turkey. Cryptogamie Bryologie. 30: 343–356
- Özen-Öztürk Ö. Özdemir T. Batan N. Erata H. 2023. Three Sphagnum taxa new to Turkey and South-West Asia. Botanica Serbica. 47: 1, 47-53.
- Paton J. 1999. The Liverworts Flora of the British Isles, ISBN: 0-946589-60-7, 626 pp, Harley Books, England.
- Pedrotti C.C. 2001. Flora dei muschi d’Italia (Sphagnopsida, Andreaeopsida, Bryopsida, I parte). Antonio delfino Editore medicina-scienze. Roma.
- Pedrotti C.C. 2006. Flora dei muschi d’Italia. Bryopsida (II parte). Antonia Delfi no Editore medicina-scienze. Roma.
- Smith A.J.E. 1996. The Liverworts of Britain and Ireland, ISBN: 0-521-42473-9, 384 pp. Cambridge University Press, Cambridge.
- Smith A.J.E. 2004. The Moss Flora of Britain and Ireland. Second Edition, ISBN: 0-52181640- 8, 1012 pp, Cambridge University Press, Cambridge.
- Taşcı N. 2024. Papart Yaylası ve Çevresi (Artvin) Briyofit Florası. Yüksek Lians Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
- Townsend C.C. 2005. Mosses from the Caucasian region and eastern Turkey. Journal of Bryology, 27: 2, 143-152.
- Unan A.D. Potemkin A. Ursavaş S. Çalışkan S. Ören M. 2021. New records of two Scapania species (Scapaniaceae, Marchantiophyta) from north of Turkey. Plant Biosystems. 155: 4, 679–684.
- URL-1. Google Earth. https://earth.google.com/web/ [Erişim: 01 Kasım 2024].
- Uyar G. Ören M. 2013. Three remarkable new moss remarkable new moss records for South-West Asia from northern Turkey. 37: 363-368.