CUMHURBAŞKANLIĞI KARARNAMESİ İLE İDARİ VESAYET YETKİSİ DÜZENLENMESİNİN BİR ÖRNEĞİ OLARAK CUMHURBAŞKANLIĞI OFİSLERİ

Yıl 2019, Cilt: 36 Sayı: 1, 163 - 193, 01.08.2019

Kasim Ocak

Öz

6771 sayılı Kanun ile Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nda esaslı değişiklikler yapılmıştır. 24 Haziran 2018 tarihinde birlikte yapılan TBMM ve Cumhurbaşkanlığı seçiminin ardından Cumhurbaşkanının göreve başlamasıyla bu değişikliklerin tamamı yürürlüğe girmiştir. Yeni bir hükümet sistemine geçişi de sağlayan Anayasa değişikliğinin getirdiği en önemli yeniliklerden biri Cumhurbaşkanlığı Kararnameleridir. Anayasa’nın 123. maddesinde yapılan değişiklik ile Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri ile kamu tüzel kişiliği kurulması mümkün hale gelmiştir. Ancak Anayasa’nın idari vesayetin kanunla düzenlenmesi gerektiğini öngören 127. maddesinde bir değişiklik yapılmamıştır. Bu durumda Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri ile kurulan kamu tüzel kişilerinin merkezi idare ile arasındaki idari vesayet ilişkisinin nasıl düzenleneceği cevaplanması gereken bir soru olmaktadır. 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile kurulan Cumhurbaşkanlığı Ofisleri, kamu tüzel kişiliğini haiz olduğu için Anayasa değişikliği sonrası ortaya çıkan durumun ele alınması açısından örnek teşkil etmektedir. Cumhurbaşkanlığı Ofislerinin 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinde Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı içinde yer alması, Ofisler hakkında Cumhurbaşkanına tanınan yetkilerin idari vesayet kapsamında olup olmadığı ve son olarak bu yetkilerin Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile düzenlenmesinin Anayasa’ya uygunluğu önemli tartışma konularıdır.

Anahtar Kelimeler

Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri, Cumhurbaşkanlığı Ofisleri, idari vesayet, hiyerarşi, kamu tüzel kişiliği

Kaynakça

• ALICI, Orhan Veli (2012). “Büyükşehir Belediyesinin İlçe Belediyeleri Üzerindeki Denetim Yetkisinin Kavramsal Açıdan Değerlendirilmesi”, Yerel Politikalar, Mayıs-Ağustos, ss. 38-52.
• AKSOYLU, Özge (2018). “Son Anayasa Değişiklikleri Uyarınca Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinin Türk Hukukundaki Yeri”, 4. Uluslararası Hukuk Sempozyumu, Alanya, ss. 137-160.
• AKYILMAZ, Bahtiyar/SEZGİNER, Murat/KAYA, Cemil (2018). Türk İdare Hukuku, Ankara: Savaş Yayınevi.
• ARDIÇOĞLU, M. Artuk (2017). “Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi”, Ankara Barosu Dergisi, S. 2017/3, ss. 19-51.
• ATAY, Ender Ethem (2018). İdare Hukuku, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• BAYINDIR, Muhammed Savaş (2008). İdari Denetim Olarak İdari Vesayet, Ankara: Yayımlanmamış Doktora Tezi.
• BOZTEPE, Mehmet (2018). “2017 Anayasa Değişikliği Sonrası Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinin Hukuki Rejimi”, İstanbul Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, S. 5 (1), ss. 5-30.
• CAN, Osman (2017). “Anayasa Değişikliği Teklifine Dair Değerlendirme”, https://www.sosyalbilimler.org/osman-can-kaleme-aldi-anayasa-degisikligiteklifine-dair-degerlendirme/, E.T. 06.01.2019.
• ÇAĞLAYAN, Ramazan (2018). İdare Hukuku Dersleri, Ankara: Adalet Yayınevi.
• ÇIRAKOĞLU, Melikşah (2016). “Düzenleyici ve Denetleyici Kurulların Denetlenme Şekillerinin İdari Vesayet Bakımından Değerlendirilmesi”, YBHD, S. 2016/2, ss. 89-119.
• ÇOLAK, Çağrı D. (2017). “Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi Yetkisinin Amerikan Sistemi Üzerinden Karşılaştırmalı Analizi”, Strategic Public Management Journal, S. 3, Özel Sayı, ss. 51-65.
• EREN, Abdurrahman (2017). “Başkanlık Sistemi-1: Genel Değerlendirme”, http://www.kanuniesasi.com/index.php/kose-yazilari/37-baskanlik-sistemi1-genel-degerlendirme, E.T. 06.01.2018
• EREN, Abdurrahman (2017). “Başkanlık Sistemi-4: Yürütme Alanında Yapılan Değişiklikler”, http://kanuniesasi.com/index.php/kose-yazilari/40baskanlik-sistemi-4-yurutme-alaninda-yapilan-degisiklikler, E.T. 06.01.2019.
• ESEN, Selin (2016). “2016 Anayasa Değişiklik Teklifinin Değerlendirilmesi”, Ankara Barosu Dergisi, S. 2016/4, ss. 45-73.
• GÖZLER, Kemal (2003). İdare Hukuku, C. I, Bursa: Ekin Kitabevi.
• GÖZLER, Kemal (2017). “Cumhurbaşkanlığı Sistemi mi, Başkanlık Sistemi mi,Yoksa Neverland Sistemi mi?”, http://www.anayasa.gen.tr/ neverland.htm, E. T. 06.01.2018.
• GÖZLER, Kemal/KAPLAN, Gürsel (2018). İdare Hukuku Dersleri, Bursa: Ekin Yayınevi.
• GÖZLER, Kemal (2018). Türkiye’nin Yönetim Yapısı, Bursa: Ekin Yayınevi.
• GÜNDAY, Metin (2015). İdare Hukuku, Ankara: İmaj Yayınevi.
• GÜNDÜZ, Ebru (2015). “Anayasa Mahkemesi Kararlarına Göre İdari Vesayet”, Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 20, S. 33, ss. 63-89.
• İSBİR, K. Begüm (2017). Kamu Tüzel Kişiliği, Ankara: Doktora Tezi.
• KABOĞLU, İbrahim (2016). “Türkiye Cumhuriyeti Anayasasında Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi (10 Aralık 2016)”, Ankara Barosu Dergisi, S. 2016/4, ss. 37-44.
• KAHRAMAN, Mehmet/BALKAN, Ali (2018). “Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri ve Denetimi”, International Journal of Academic Value Studies, C. 4, S. 19, ss. 239-246.
• KARTAL, Nazım/DEMİRHAN, Yılmaz (2017). “Türkiye’de Cumhurbaşkanlığı Hükümeti Sistemi ve Yeni Sistemin Kamu Yönetimine Yansımaları”, Uluslararası Ekonomi, Siyaset ve Yönetim Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Ed. DEMİRHAN Yılmaz/ASLAN Seyfettin/KOÇAL Ahmet Vedal, Ankara: Ekin Yayınevi, ss. 573-589.
• KOÇ Firdevs, Türkiye’de Yerel Yönetimlerde Yerel Özerklik ve İdari Vesayet, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Malatya, 2015.
• LAUBADERE, Andre de/ VENEZIA, Jean Claude/ GAUDEMET, Yves (1997). Traite de droit administratif, C. I, Paris: L.G.D.J.
• OKAY TEKİNSOY, Özge (2011). “Yerel Yönetimlerin Kararları Üzerindeki İdari Vesayet Denetiminin Kapsamına İlişkin Anayasa Mahkemesi’nin Yaklaşımı”, Zabunoğlu Armağanı, C. I, ss. 515-543.
• ONAR, S. Sami (1944). İdare Hukuku, C. I, İstanbul: Arkadaş Matbaası.
• SANCAKDAR, Oğuz/US, Eser/KASAPOĞLU TURHAN, Mine/ÖNÜT, Lale Burcu/SEYHAN, Serkan (2018). İdare Hukuku Teorik Çalışma Kitabı, Ankara: Seçkin Yayınevi.
• SÖYLER, Yasin (2018). Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi, Ankara: Seçkin Yayınevi.
• TAN, Turgut (2016). İdare Hukuku, Ankara: Turhan Kitabevi.
• TANSUĞ, Çağla (2016). “Anayasa Mahkemesi Kararlarında İdari Vesayet”, Legal Hukuk Dergisi, C. 14, S. 159, ss. 1217-1263.
• TAMER, Giray (2017). “Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri ile Cumhurbaşkanının Kanunları Veto Yetkisi Karşısında Meclisin Durumu”, http://www.anayasa.gen.tr/tamer-ay-degisikligi.pdf, E.T. 06.01.2019.
• TURAN, A. Menaf (2018). “Türkiye’nin Yeni Yönetim Düzeni: Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi”, Social Sciences Research Journal, C. 7, S. 3, ss. 42-91.
• ULUSOY, Ali D. (2017). “Aralık 2016 Anayasa Teklifi Neler Getiriyor, Neler Götürüyor?”, http://www.anayasa.gen.tr/ulusoy-anayasa-degisikligi. pdf, E.T. 06.01.2019.
• ÜLGEN, Özen (2018). “Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinin Niteliği ve Türleri”, Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, S. 2018/1, ss. 3-39.
• YILDIRIM, Turan (2017). “Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri”, MÜHFHAD, C. 23, S. 2, ss. 13-28.
• YILDIRIM, Turan/YASİN, Melikşah/KAMAN, Nur/ÖZDEMİR, H. Eyüp/ ÜSTÜN, Gül/OKAY TEKİNSOY, Özge (2018). İdare Hukuku, İstanbul: XII Levha Yayıncılık.