Vergi Yargılamasında Tanık

Year 2021, Volume: 7 Issue: 1, 133 - 165, 30.01.2021

Gizem Kapucu , Metin Kocatepe

Abstract

Vergi yargısı, idari yargı içinde örgütlenmiş bir yapıya sahiptir. Bu nedenle vergi yargısında esas olarak idari yargının usul ve kuralları uygulanır. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu (İYUK)’nda hüküm bulunmayan hallerde ise, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu (VUK)’nun ilgili düzenlemeleri uygulama alanı bulur. Tanık beyanı İYUK’ta açık bir şekilde düzenlenmemiştir. VUK’ta konu ile ilgili özel bir düzenleme bulunup bulunmadığı tespit edilmelidir. Bu tespit VUK m.3/B’nin anlam ve yapısının ortaya konmasıyla mümkündür. Çalışmada VUK m.3/B hükmünün vergi yargılama usulüne ilişkin bir kural koymadığı sonucuna varılmıştır. Bunun gerekçeleri ise; i) VUK m.3’ün hem genel yapısı hem de tanıklığa ilişkin düzenleme olan VUK m.3/B-2’de hükümlerin sınırlayıcı ve vergi idaresini muhatap alan yapısı, ii) İYUK yürürlük tarihi, iii) İYUK ve VUK’un kanunlaşma sürecine ilişkin verilerdir. İYUK’ta ise tanık beyanı açıkça düzenlenmese dahi, bu delile başvurmayı yasaklayıcı bir hüküm olmadığı göz önünde bulundurularak re’sen araştırma ilkesi gereği idari yargıda ve vergi yargısında, yargıcın adil yargılanma hakkını daha etkin kılacak durumlarda tanık dinleyebileceği sonucuna ulaşılmıştır.

Keywords

vergi yargısı, ispat, tanık, re'sen araştırma

References

• AKBABA, Ahmet, “Fransız İdari Yargı Sistemine Bir Bakış”, Ankara Barosu Dergisi, 2014, Cilt 2, s. 435-463.
• AKINCI, Müslüm, “İdari Yargıda Duruşma”, Terazi Hukuk Dergisi, Eylül/2010, Cilt 5, Sayı 49, s. 127-143.
• AKKAYA, Mustafa: Vergi Hukukunda Ekonomik Yaklaşım, Turhan Kitabevi, Ankara, 2002.
• AKKAYA, Mustafa: “Vergi Yargısında Yargılama Süreçlerinin Yeniden Değerlendirilmesi”, Danıştay ve İdari Yargılama Günü 144. Yıl Sempozyumu, (Ed.) Oğuz SANCAKDAR, Danıştay Başkanlığı Yayını, Ankara, 2012, s. 179-184.
• ASLAN, Zehreddin/ BARLAS, İrfan/ BERK, Kahraman/ ARAT, Nilay/ SAYHAN, Şebnem/ BARDAKÇI, Mehmet Akif/ GÜMÜŞKAYA, Gamze/ KAĞITCIOĞLU, Mutlu/ ALTINDAĞ, Halil: Açıklamalı ve İçtihatlı İdari Yargılama Usulü Kanunu, (Ed.) Zehreddin ASLAN, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2019.
• ATALI, Murat / ERMENEK, İbrahim: Medeni Usul Hukuku, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2019.
• ATAY, Ender Ethem: İdari Yargılama Hukuku, 2. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2020. BAŞARAN YAVAŞLAR, Funda: Vergi Ödevi İlişkisinin Tarafları Üzerinden Alman Vergilendirme Usulü, Seçkin Yayıncılık, İstanbul, 2013.
• BİYAN, Özgür: Vergi Hukuku, 2. Baskı, Dora Yayıncılık, Bursa, 2020.
• BİYAN, Özgür: Türk Vergi Hukukunda İspat ve Delil, Adalet Yayınevi, Ankara, 2012.
• CANDAN, Turgut: Açıklamalı İdari Yargılama Usulü Kanunu, 7. Baskı, Yetkin Yayınları Ankara, 2017.
• CANYAŞ, Oytun, “İdari Yargılama Usulu Kanunu ve Vergi Usul Kanunu Arasındaki Çatışmaların Klasik Yöntemle Çözümü”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Sayı 110, 2014, s. 189-218.
• CENAN, Eren: İdari Yargıda Hakkaniyete Uygun Yargılanma İlkesi, Adalet Yayınevi, Ankara, 2019. CEYLAN, Mahmut, “İdari Yargıda Delil Serbestisi ve Sınırları”, Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Dergisi, Yıl 8, Sayı 16, Aralık 2018, s. 325-341.
• ÇAĞLAYAN, Ramazan, “İdari Yargılama Usulünde Tanık Delilinin Yeri”, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 11, Sayı 3-4, Yıl 2003, s. 195-206. ÇAĞLAYAN, Ramazan: İdari Yargılama Hukuku, 11. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2019.
• ÇINARLI, Serkan/ AĞAR, Baykal, “İdari Yargıda Duruşmaların Verimliliği Sorunu”, KTO Karatay Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 1, Sayı 2, Temmuz/2016, s. 45-65.
• DOĞRUSÖZ, Bumin, “Duruşmanın Önemi”, Dünya Gazetesi, 26 Nisan 2016.
• DOĞRUSÖZ, Ezhan, “Vergi Yargısında Duruşma”, Vergi Sorunları Dergisi, Sayı 144, Eylül/2000, s. 147-161.
• DURAN, Lütfi, “İdari Yargı Adlileşti”, İdare Hukuku ve İlimleri Dergisi, Cilt 3, Sayı 1-3, 1982, s. 53-83.
• ERGÜN, Çağdaş Evrim, “Vergi Yargılamasında Re’sen Araştırma İlkesi”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 55, Sayı 2, Aralık/2006, s. 64-89.
• ERSÖZ, Kürşat, “İdari Yargılama Usulünde Tanıklık”, Akdeniz Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 5, Sayı 1, Haziran/2015, s. 31-48.
• GÜMÜŞKAYA, Gamze: Vergi Hukukunda İspat, İstanbul Üniversitesi SBE (Yayımlanmamış Doktora Tezi), 2015.
• GÜMÜŞKAYA, Gamze, “Türk Vergi Yargılaması Hukuku'nda Duruşma”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, Cilt 66, Sayı 2, 2008, s. 15-48.
• GÜNEŞ, Gülsen, “Vergi Hukukunda Deliller”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, Cilt 51, Sayı 1-4, 1985, s. 475-494.
• HONDU, Selçuk: “İdari Yargılama Usulünde Tanık”, 1.Ulusal İdare Hukuku Danıştay Kongresi, Danıştay Matbaası, Ankara, 1991, s. 263-268.
• IŞIKLAR, Celal, “İdari Yargıda Duruşma”, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, Cilt 2, Sayı 4, Ocak/2011, s. 45-100.
• KALABALIK, Halil: İdari Yargılama Usulü Hukuku, 14. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2020.
• KANETİ, Selim/ EKMEKCİ, Esra/ GÜNEŞ, Gülsen/ KAŞIKÇI, Mahmut: Vergi Hukuku, Filiz Kitabevi, İstanbul, 2019.
• KAPLAN, Gürsel: İdari Yargılama Hukuku, 3. Baskı, Ekin Yayınevi, Bursa, 2018.
• KAPLAN, Gürsel, “İdari Yargılama Hukukunda Sözlülük Usulü ve Tanık Dinlenebilmesi Hakkında Kısa Bir Değerlendirme”, İstanbul Kültür Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2014, Cilt 13, Sayı 1, s. 33-46.
• KARAÇOBAN GÜNEŞ, Tuğçe: Vergi Usul Hukukunda Re’sen Araştırma İlkesi, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2017.
• KARAKOÇ, Yusuf: Türk Vergi Yargılaması Hukukunda Delil Sistemi, 3. Baskı, Yetkin Kitabevi, Ankara, 2018.
• KARAKOÇ, Yusuf: Vergi Anlaşmazlıklarının/Uyuşmazlıklarının Çözüm Yolları (Vergi Yargılaması Hukuku), 2.Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2013.
• KARAKOÇ, Yusuf, “Vergi Yargılaması Hukukunda Tanık Beyanının Delil Olması”, Prof. Dr. Şükrü Postacıoğlu’na Armağan, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Döner Sermaye İşletmesi Yayınları, 1997, s. 455-493.
• KARATAŞ DURMUŞ, Neslihan, “Vergi Hukukunda İspat ve Delil”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2014, Cilt 18, Sayı 3-4, s. 505-528.
• KIRBAŞ, Sadık: Vergi Hukuku, 20. Bası, Siyasal Kitabevi, Ankara, 2015.
• KURU, Baki: Medeni Usul Hukuku, Legal Yayınevi, İstanbul, 2016.
• OKTAR, Ateş: Vergi Hukuku, 14. Bası, Türkmen Kitabevi, İstanbul, 2019.
• ORAL, Hasan, “Vergi̇ Yargılaması Hukukunda Tanık Beyanı (Türkiye Uygulamasının Avrupa Yaklaşımı Işığında Değerlendirilmesi”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Sayı 147, 2020, s. 75-109.
• ORTAÇ, Fevzi Rifat / ÜNSAL, Hilmi: Genel Vergi Hukuku, Gazi Kitabevi, Ankara, 2019.
• ÖNCEL, Mualla/ KUMRULU, Ahmet/ ÇAĞAN, Nami/ GÖKER, Cenker: Vergi Hukuku, 29. Bası, Turhan Kitabevi, Ankara, 2020.
• ÖNER, Erdoğan: Vergi Hukuku, 11. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2019.
• ÖZBİLEN, Şevki: Vergi Hukuku, Gazi Kitabevi, Ankara, 2013.
• PEKCANITEZ, Hakan/ATALAY, Oğuz/ ÖZEKES, Muhammet: Medeni Usul Hukuku Ders Kitabı, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2018.
• SABAN, Nihal: Vergi Hukuku, 9. Baskı, Beta Yayıncılık, İstanbul, 2019.
• SANCAKDAR, Oğuz: “İdari Yargıda İstinaf Sistemi Üzerine Düşünceler”, Danıştay ve İdari Yargılama Günü 144. Yıl Sempozyumu, (Ed.) Oğuz SANCAKDAR, Danıştay Başkanlığı Yayını, Ankara, 2012, s. 13-96.
• SARICAOĞLU, Ercan: Türk Vergi Hukukunda Vergi Suç ve Kabahatleri Bakımından Yorum ve İspat, Adalet Yayınları, Ankara, 2017.
• ŞAHİN, Cumhur/ GÖKTÜRK, Neslihan: Ceza Muhakemesi Hukuku-II, 10. Baskı, Ankara, 2020.
• ŞENLEN, Süheyla, “İdari Yargılama Usulü’nde İsbat ve Delil”, Argumentum, Sayı 33, s. 586-593.
• ŞENYÜZ, Doğan/ YÜCE, Mehmet/ GERÇEK, Adnan: Vergi Hukuku, 11.Baskı, Ekin Kitabevi, Bursa, 2020.
• TAŞKAN, Yusuf Ziya: Vergi Hukuku, 2.Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2019.
• TOPÇU, Kader Melis: Vergi Hukuku Özelinde Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2020.
• UZUN, Mine, “Bir Adil Yargılanma Hakkı Olarak Tanığı Sorgulama ve Tanık Dinletme Hakkının Türk Vergi Yargılamasındaki Yeri”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2014, Cilt 63, Sayı 1, s. 219-245.
• YALTI, Billur, “İdari Vergi Cezası Davalarında Duruşmasız Yargılanma: İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi İçtihadında Bendenoun Kriterlerinden Jussila Kriterlerine”, Vergi Sorunları Dergisi, Sayı 225, 2007, s. 7-20
• YALTI, Billur: Vergi Yükümlüsünün Hakları, Beta Yayınevi, İstanbul, 2006.
• YALTI, Billur, “Vergi Hukukunda Susma Hakkı, (VUK 359)(a),(2)’nin Anayasaya Aykırılığı Sorunu”, Vergi Dünyası Dergisi, Sayı 285, Mayıs/2005. YASİN, Melikşah: İdari Yargılama Usulünde İspat, On İki Levha Yayınevi, İstanbul, 2015.
• YAVUZDOĞAN, Seçkin: İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 31. Maddesi Çerçevesinde Medeni Yargılama Hukuku-İdari Yargılama Hukuku İlişkisi, İstanbul Üniversitesi SBE (Yayımlanmamış Doktora Tezi), 2007.
• YENİCE, Kazım/ YÜKSEL, Esin: İdari Yargılama Usulü, 1983.
• YILDIRIM, Turan/ YASİN, Melikşah/ KAMAN, Nur/ ÖZDEMİR, Eyüp/ ÜSTÜN, Gül/ OKAY TEKİNSOY, Özge: İdare Hukuku, (Ed.) Turan YILDIRIM, 7.Baskı, On İki Levha Yayınevi, İstanbul, 2018.