Multi-Tiered Dispute Resolution Clauses in Arbitration Proceeding

Year 2025, Volume: 11 Issue: 2, 651 - 662, 14.08.2025

Ekin Deniz İlhan

https://doi.org/10.54699/andhd.1573429

Abstract

Nowadays, the parties are attended to synthesize mediation and arbitration procedures and added dispute resolution terms that include arbitration proceedings. While there are med-arb arbitration clauses that include both mediation and arbitration clauses, there are also other alternative mixed resolution methods similar to these clauses. Essentially, this system creates a mixed structure that includes mediation and arbitration in the same proceeding. These dispute resolution terms, provide advantages especially in commercial disputes and constitute a different procedure apart from the existing methods in terms of international procedural law. In this study, the stepwise solution conditions involving arbitration proceedings will be examined, the positive and negative aspects of these conditions will be discussed and the legal consequences in terms of Turkish law will be examined.

Keywords

Alternative Dispute Resolution Methods , Multi-Tiered Dispute Resolution , Med-Arb , Medola , Mediation Arbitration

Tahkim Yargılamasını İçeren Basamaklı Uyuşmazlık Çözüm Şartları

Abstract

Günümüzde tarafların arabuluculuk ve tahkim usullerini sentezleyerek tahkim yargılamasını içeren basamaklı uyuşmazlık çözüm şartları kaleme aldıkları görülmektedir. Hem arabuluculuk hem de tahkim klozlarının yer aldığı med-arb tahkim klozları mevcut olduğu gibi bu klozlara benzeyen başka alternatif karma çözüm yolları da vardır. Esasen bu sistem, arabuluculuk ve tahkim yollarını aynı süreç içinde barındıran karma bir yapı oluşturmaktadır. Özellikle ticari nitelikteki uyuşmazlıklarda avantaj sağlayan bu uyuşmazlık çözüm şartları, milletlerarası usul hukuku bakımından mevcut yöntemlerin dışında başka bir usul oluşturmaktadır. Çalışmada tahkim yargılamasını içeren basamaklı çözüm şartları incelenecek olup bu şartların olumlu ve olumsuz yanları tartışılacak ve ülkemizde bu şartların görünüşü ve doğurduğu hukuki sonuçlar incelenecektir.

Keywords

Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yöntemleri , Basamaklı Uyuşmazlık Çözüm Şartları , Med-Arb , Medola , Arabuluculuk Tahkim

References

• AKINCI, Ziya: Milletlerarası Özel Hukukta İnşaat Sözleşmeleri, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2023.
• AKINCI, Ziya: Milletlerarası Tahkim, 6. Baskı, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2021 (Milletlerarası Tahkim).
• ALECU, Ioan Niculae / CIOCAN, Felix-Dimitrie / CİOCAN, Horia Nicolae / MIHUT, Miki: Med-arb and Arb-med Procedures in Conflicts Among Professionals in Agriculture, 2015 (https://mpra.ub.uni-muenchen.de/69333/1/MPRA_paper_69333.pdf, ET: 25.08.2023).
• ANSAY, Sabri Şakir: Hukuk Yargılama Usulleri, 6. Baskı, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, Ankara, 1960.
• BARIL, William / DICKEY, Scott: Med-Arb: The Best of Both Worlds or Just A Limited ADR Option? (https://www2.mediate.com/pdf/V2%20MED-ARB%20The%20Best%20of%20Both%20Worlds%20or%20Just%20a%20Limited%20ADR%20Option.pdf, ET: 2.07.2025).
• BLACKABY, Nigel / PARTASIDES, Constantine / REDFERN, Alan: Redfern and Hunter on International Arbitration, 6. Baskı, Oxford University Press, Oxford, 2015.
• BLAKENSHIP, John: “Developing your ADR Attitude Med-Arb, a Template for Adaptive Alternative Dispute Resolution”, Tennessee Bar Journal, 2006, Cilt 42, Sayı 28, s. 28-41.
• BLANKLEY, Kristen: “Keeping a Secret from Yourself? Confidentiality When the Same Neutral Serves Both as Mediator and as Arbitrator in the Same Case”, Baylor Law Review, 2011, Cilt 63, Sayı 317, s. 317-366.
• BORN, Gary / ŠĆEKIĆ, Marija: “Pre-Arbitration Prosedürel Requirements: A Dismal Swamp”, (Ed.) CARON, David / SCHILL, Stephan / SMUTNY, Abby / TRIANTAFILOU, Epaminontas: Practising Virtue Inside International Arbitration, Oxford University Press, Oxford, 2015, s. 227-263.
• CANATAN, Betül: “Med-Arb Yönteminin Getirdiği Olumsuzluklar ve Gizlilik Sorununa Yönelik Bazı Med-Arb Modelleri”, Anadolu Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2023, Cilt 9, Sayı 1, s. 81-92.
• CANYAŞ BAYATA, Aslı: “Milletlerarası Tahkim Kanunu Uyarınca Tahkim Yargılamasının Sona Ermesi”, Ankara Barosu Dergisi, 2022, Cilt 80, Sayı 3, s. 395-422.
• CARTER, James: “Issues Arising from the Integrated Dispute Resolution Clauses: Part I”, (Ed.) VAN DEN BERG, Albert Yan: New Horizons in International Commercial Arbitration and Beyond (ICCA Congress Series 2004), Kluwer Law International, 2005, s. 446-457.
• DEMİR GÖKYAYLA, Cemile: “Arabuluculuk ve Tahkimi Bir Arada İçeren Uyuşmazlık Çözüm Yolu”, İstanbul Hukuk Mecmuası, 2019, Cilt 77, Sayı 2, s. 575-616.
• DEMİRKOL, Berk / AKÜZÜM, Ural: Türkiye’de Med-Arb Yapısı Mevzuatı & Uygulaması, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2020.
• DENFONDER, Renate / LACK, Jeremy: “The Interaction Between Arbitration and Mediation: Vision v Reality”, Dispute Resolution International Journal, 2001, Cilt 1, Sayı 1, s. 73-98.
• EKMEKÇİ, Ömer / ÖZEKES, Muhammet / ATALI, Murat: Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk, 2. Baskı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2019.
• ELLIOT, David: “Med/Arb: Fraught with Danger or Ripe with Opportunity?”, Alberta Law Review, 1995, Cilt 35, Sayı 1, s. 163-179.
• ERKAN, Mustafa: Arabuluculuk ve Singapur Sözleşmesi, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2020.
• FLAKE, Richard: MED/ARB -A viable ADR vehicle? Nuances of Med/ Arb-A Neutral’s Perspective (http://cedires.com/index_files/FLAKE_http-www.cbylaw.com-filebin_files_flake_rpf-AAA_Med-Arb.pdf, ET: 23.08.2023).
• FRITZ, Roland / PIELSTICKER, Dietrich: Handbuch Mediationsrecht, 2. Baskı, Hermann Luchterhand Verlag, München, 2020.
• GREGER, Reinhard / UNBERATH, Hannes / STEFFEK, Felix: Recht der alternativen Konfliktlösung Mediationsgesetz, Verbraucherstreitbeilegungsgesetz, 2. Baskı, Verlag C.H.Beck, München, 2016.
• HARRISON, Douglas: Multi-Tiered Dispute Resolution Clauses: Jurisdictional Issue? (https://adric.ca/multi-tiered-dispute-resolution-clauses-jurisdictional-issue/, ET: 29.01.25).
• IŞIK, Aslı Han: “Hakemlerin Özel Hukuk Sorumluluğu”, (Ed.) ERKAN, Mustafa / TEPETAŞ, Candan / YÖNEY, Can / ÖZTÜRK, Ayşenur / ERÇETİNGÖZ, Seçil: Tahkim Yargılaması İkinci Bölüm, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2023, s. 199-222.
• KARACA, Akif: “Milletlerarası Tahkimde Hakemin Reddi Sebebi Olarak Hakemin Tarafsızlığını ve Bağımsızlığını Ortadan Kaldıran Haller”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırma Dergisi, 2015, Cilt 21, Sayı 1, s. 205-238.
• KAYALI, Didem: “Enforceability of Multi-Tiered Dispute Resolution Clauses”, Journal of International Arbitration, 2010, Cilt 27, Sayı 6, s. 551-577.
• LACK, Jeremy: “Appropriate Dispute Resolution: The Spectrum of Hybrid Techniques Available for the Parties”, (Ed.) GOLDSMITH, Jean-Claude / INGEN-HOUSZ, Arnold / POINTON, Gerald H.: ADR in Business Practice and Issues Across Countries and Cultures, Kluwer Law International, Netherlands, 2011, s. 339-379.
• LANDRY, Sherry: “Med-Arb: Mediation with a Bite and an Effective ADR Model”, Defense Counsel Journal, 1996, Cilt 3, Sayı 2, s. 263-269.
• ÖZBEK, Serdar: “Arabuluculuk ile Tahkim Yöntemlerinin Kesişme Bölgesi Arabuluculuk Tahkim”, Yargıtay Dergisi, 2017, Cilt 43, Sayı 1, s. 15-106 (Arabuluculuk ile Tahkim Yöntemlerinin Kesişme Bölgesi).
• ÖZBEK, Serdar: Alternatif Uyuşmazlık Çözümü, 5. Baskı, Yetkin Yayınları, İstanbul, 2022 (Alternatif Uyuşmazlık Çözümü).
• ÖZEL, Sibel / ERKAN, Mustafa / PÜRSELİM, Hatice Selin / KARACA, Hüseyin Akif: Milletlerarası Özel Hukuk, 3. Baskı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2024.
• ÖZEL, Sibel: Milletlerarası Ticari Tahkimde Kanunlar İhtilafı Meseleleri, 2. Baskı, Legal Yayıncılık, İstanbul, 2024.
• ROSS, William / CONLON, Donald: “Hybrid of Third-Party Dispute Resolution: Theoretical Implications of Combining Mediation and Arbitration”, The Academy of Management Review, 2000, Cilt 25, Sayı 2, s. 416-427.
• RUBINO-SAMMARTANO, Mauro: International Arbitration Law and Practice, 3. Baskı, Juris Publishing, Boston, 2014.
• SAYGIN, Beyza: Türkiye’de Alternatif Uyuşmazlık Çözümüne Yeni Bir Yol: Med-Arb (Arabuluculuk-Tahkim), Yüksek Lisans Tezi, Bursa Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa, 2023.
• ŞANLI, Cemal: Uluslararası Ticari Akitlerin Hazırlanması ve Uyuşmazlıkların Çözüm Yolları, 8. Baskı, Beta Yayıncılık, İstanbul, 2023.
• ŞENSÖZ MALKOÇ, Ebru / DEĞİRMENCİOĞLU, Müge: “Milletlerarası Ticari Tahkimde Hibrit Tahkim Klozlarının Geçerliliği”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, 2021, Cilt 27, Sayı 1, s. 593-641.
• TAN DEHMEN, Mine: “Tahkim Öncesi Müzakere ya da Uzlaştırma Yollarının Tüketilmiş Olmasının Tahkim Yargılamasına Etkisi”, Milletlerarası Hukuk ve Milletlerarası Özel Hukuk Bülteni, 2011, Cilt 25, Sayı 1, s. 451-472.
• TİRYAKİOĞLU, Bilgin: “Yatırım Tahkiminde Aşamalı Uyuşmazlık Çözümüne İlişkin Hükümler”, (Ed.) GÜMÜŞLÜ TUNÇAĞIL, Gülce / ERTEM ÖZER, Burcu / AYAYDIN, Dilhun / BAYTEMİR TARHAN, Setenay / KORKMAZ, Müberra / İSTEMİ, Zeynep / KILIÇ BAŞOĞLU, Cansu / ERDEM, Burak / AYDIN, Arda Anıl: Ceren Damar IV. Bilim İnsanları Sempozyumu, Yetkin Yayınları, Ankara, 2024, s. 41-61.
• YEŞİLIRMAK, Ali: ICC Tahkim Kuralları ve Uygulaması, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2018.
• YILDIRIM, Ferhat: Arabulucu Mesleki Sorumluluk Sigortası, On İki Levha Yayınları, İstanbul, 2024.
• YILDIRIM, Ferhat: Arabuluculuk ve Ombudsmanlık, 2. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2023 (Ombudsmanlık).
• YUDISTIANA, Febie: The Extent To Which Hybrid Arbitration Clauses Apply To Advance Investor-State Arbitration In The International Centre For Settlement of Investment Disputes (ICSID), Yüksek Lisans Tezi, Kingston University, UK, 2015.