Research Article
BibTex RIS Cite

TRABZON ATATÜRK KÖŞKÜ

Year 2016, , - , 28.03.2016
https://doi.org/10.1501/Tite_0000000449

Abstract

Gazi Mustafa Kemal Trabzon’a ilk ziyaretini 1924’te, ikincisini ise 1930’da 
yapmıştı. Çeşitli şehirlerde olduğu gibi, Trabzon’da da Gazi Mustafa Kemal’e 1931 
yılında bir köşk ile bir ev hediye edildi. Atatürk, sadece 1937’deki üçüncü Trabzon 
ziyaretinde iki gün kaldığı köşkü beğenmiş ve köşk için  “Trabzon Atatürk Köşkü” 
adını kullanmıştı. Bu kısa süre içinde köşkte önemli anlar yaşandı: Atatürk köşkten 
11  Haziran  1937’de  İsmet  İnönü’ye  gönderdiği  yazıyla,  çiftliklerini Hazineye 
bağışladığını  duyurmuştu; Gece köşkte  heyetlerle  birlikteyken  duyduğu  mutluluğu
da,  “Hayatımın  anımsayabildiğim  en  sevinçli  dakikalarını  yaşıyorum.”  şeklinde 
açıklamıştı. Atatürk  İsmet  İnönü’ye  aynı  gece  gönderdiği  telgrafında,  duyduğu bu 
sevinci Meclise açıklanmasını istemiş  ve  “Trabzon  Atatürk  Köşkü”nde  heyetlerle 
beraber geçirmekte olduğu “samimi hayatın devlet, hükümet ve millet iştirakinin en 
yüksek örneği olduğunu” yazmıştı. Atatürk’ün vefatından sonra köşk ve ev, kanuni 
varisi olan kız kardeşi Makbule Boysan’a kaldı. Önemli anların yaşandığı bu köşkü, 
Makbule Boysan’ın satmak için girişimde bulunması üzerine, Trabzon Belediyesi 21 
Mart 1940’da, Atatürk’ün hatırasını yaşatmak üzere köşkü müze haline getirilmek 
için istimlâk kararı aldı. İstimlâk için yaşanan mahkeme sürecinden sonra, köşk ve 
ev  17  Nisan  1943’te  Trabzon  Belediyesi  adına  tapuya  kaydedildi.  Trabzon 
Belediyesi aynı ay başlattığı çalışmayla köşkü müze haline getirdi. 1974’te bahçesi 
büyük oranda küçültülmüş olan Atatürk Köşkü, günümüzde de müze olarak hizmet 
vermektedir.

References

  • KAYNAKÇA
  • Arşivler
  • Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi
  • Fon Kodu: 30.10, Kutu No:1, Dosya No:3, Sıra No:16.
  • Fon Kodu: 30.10, Kutu No:1, Dosya No:7, Sıra No:12.
  • Fon Kodu: 30.10, Kutu No:2, Dosya No:12, Sıra No:5.
  • Fon Kodu: 30.10, Kutu No:2, Dosya No:12, Sıra No:8.
  • Fon Kodu: 30.10, Kutu No:2, Dosya No:12, Sıra No:9.
  • Fon Kodu: 490.01, Kutu No:1430, Dosya No:728, Sıra No:2.
  • Fon Kodu: 490.01, Kutu No:1598, Dosya No:523, Sıra No:3, Sayfa No:86, 87
  • Trabzon Asliye Hukuk Hâkimliği Dosyası (Dosya No:476, Karar No:284).
  • Trabzon Belediye Encümenliği Karar Mazbatası (5 Nisan 1940, Karar No: 300).
  • Trabzon Belediye Meclisi Zabıtnamesi (İçtima Devresi:1, İçtima Tarihi:19 Nisan 1943).
  • Trabzon İcra Memurluğunun Yazısı (6 Nisan 1943, Dosya No:943/110).
  • Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Tapulama Tutanağı (Trabzon İli, Merkez İlçesi, Soğuksu Köyü, Köşk Mevkii, Parsel No: 306, Pafta No:8).
  • Trabzon Tapu Zabıt Defterleri (Cilt No:106/2, 109/1, 150, 180).
  • Resmi Yayınlar
  • T.B.M.M. Zabıt Ceridesi (Devre: 5, Cilt: 19, İçtima: 2).
  • Kitaplar
  • Büyük Tarih Trabzon’da, Cumhuriyet Matbaası, İstanbul, 1938. Çimrin, Hüseyin, Atatürk Antalya’da, Antalya Büyükşehir Belediyesi Yayınları, Antalya, 2014.
  • Goloğlu, Mahmut, Atatürk ve Trabzon, T.C. Trabzon İktisadi ve İdari İlimler Akademisi Yayınları, Trabzon, 1981.
  • Kansız, İsmail, M. Volkan Canalioğlu, Veysel Usta (Yay. Kurulu), 1930-1940 Yılları Vilayet Belgelerine Göre Trabzon, Künyesiz, Tarihsiz.
  • Kop, Kadri Kemal, Atatürk Diyarbakır’da, Cumhuriyet Matbaası, İstanbul, 1938.
  • Önder, Mehmet, Atatürk Evleri Atatürk Müzeleri, Atatürk Araştırma Merkezi, Ankara, 1988.
  • Atatürk Konya’da, Atatürk Araştırma Merkezi, Ankara, 1989.
  • Atatürk’ün Yurt Gezileri, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, Ankara, 1975.
  • Soyak, Hasan Rıza, Atatürk'ten Hatıralar, Yapı ve Kredi Bankası Yayınları, İstanbul, 2006.
  • Tezel, Yahya S., Cumhuriyet Döneminin İktisadi Tarihi, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul, 2002.
  • Trabzon’dan Atatürk’e, Atatürk’ün Doğumunun 100. Yılı Trabzon İl Kutlama Komitesi, Özkan Ofset Matbaacılık, Trabzon, 1981.
  • Trabzon Kent İçi Kültür Varlıkları Envanteri, Trabzon Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yayınları, Trabzon, 2010.
  • Trabzon 2006, Trabzon Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, İstanbul, Tarihsiz. Usta, Veysel (Haz.), Atatürk ve Trabzon (Fotoğraflar-Belgeler-Demeçler), Serander Yayınları, Trabzon, 1999.
  • Ünaydın, Ruşen Eşref, Atatürk’ün Hastalığı Profesör Dr. Nihad Reşad Belger’le Mülakat, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 1959.
  • Makaleler
  • Birlik, Gültekin Kamil, “Atatürk’ün Erzurum’daki Evi”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Cilt. XXIX, Sayı: 86 (2013), s. 29-50.
  • “Mustafa Kemal Atatürk’ün Mal Varlığı”, Belleten, Cilt. LXXVIII, Sayı: 282 (2014), s. 757-801.
  • Süreli Yayınlar
  • a. Dergiler
  • Ayın Tarihi (Cilt:23-24, Sayı: 79-81, Ankara, 1930).
  • İnan (Trabzon Halkevi Mecmuası, Sayı:3, Trabzon, Temmuz 1937).
  • b. Gazeteler
  • Akşam
  • Cumhuriyet
  • Ulus
  • Yeniyol
Year 2016, , - , 28.03.2016
https://doi.org/10.1501/Tite_0000000449

Abstract

References

  • KAYNAKÇA
  • Arşivler
  • Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi
  • Fon Kodu: 30.10, Kutu No:1, Dosya No:3, Sıra No:16.
  • Fon Kodu: 30.10, Kutu No:1, Dosya No:7, Sıra No:12.
  • Fon Kodu: 30.10, Kutu No:2, Dosya No:12, Sıra No:5.
  • Fon Kodu: 30.10, Kutu No:2, Dosya No:12, Sıra No:8.
  • Fon Kodu: 30.10, Kutu No:2, Dosya No:12, Sıra No:9.
  • Fon Kodu: 490.01, Kutu No:1430, Dosya No:728, Sıra No:2.
  • Fon Kodu: 490.01, Kutu No:1598, Dosya No:523, Sıra No:3, Sayfa No:86, 87
  • Trabzon Asliye Hukuk Hâkimliği Dosyası (Dosya No:476, Karar No:284).
  • Trabzon Belediye Encümenliği Karar Mazbatası (5 Nisan 1940, Karar No: 300).
  • Trabzon Belediye Meclisi Zabıtnamesi (İçtima Devresi:1, İçtima Tarihi:19 Nisan 1943).
  • Trabzon İcra Memurluğunun Yazısı (6 Nisan 1943, Dosya No:943/110).
  • Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Tapulama Tutanağı (Trabzon İli, Merkez İlçesi, Soğuksu Köyü, Köşk Mevkii, Parsel No: 306, Pafta No:8).
  • Trabzon Tapu Zabıt Defterleri (Cilt No:106/2, 109/1, 150, 180).
  • Resmi Yayınlar
  • T.B.M.M. Zabıt Ceridesi (Devre: 5, Cilt: 19, İçtima: 2).
  • Kitaplar
  • Büyük Tarih Trabzon’da, Cumhuriyet Matbaası, İstanbul, 1938. Çimrin, Hüseyin, Atatürk Antalya’da, Antalya Büyükşehir Belediyesi Yayınları, Antalya, 2014.
  • Goloğlu, Mahmut, Atatürk ve Trabzon, T.C. Trabzon İktisadi ve İdari İlimler Akademisi Yayınları, Trabzon, 1981.
  • Kansız, İsmail, M. Volkan Canalioğlu, Veysel Usta (Yay. Kurulu), 1930-1940 Yılları Vilayet Belgelerine Göre Trabzon, Künyesiz, Tarihsiz.
  • Kop, Kadri Kemal, Atatürk Diyarbakır’da, Cumhuriyet Matbaası, İstanbul, 1938.
  • Önder, Mehmet, Atatürk Evleri Atatürk Müzeleri, Atatürk Araştırma Merkezi, Ankara, 1988.
  • Atatürk Konya’da, Atatürk Araştırma Merkezi, Ankara, 1989.
  • Atatürk’ün Yurt Gezileri, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, Ankara, 1975.
  • Soyak, Hasan Rıza, Atatürk'ten Hatıralar, Yapı ve Kredi Bankası Yayınları, İstanbul, 2006.
  • Tezel, Yahya S., Cumhuriyet Döneminin İktisadi Tarihi, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul, 2002.
  • Trabzon’dan Atatürk’e, Atatürk’ün Doğumunun 100. Yılı Trabzon İl Kutlama Komitesi, Özkan Ofset Matbaacılık, Trabzon, 1981.
  • Trabzon Kent İçi Kültür Varlıkları Envanteri, Trabzon Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yayınları, Trabzon, 2010.
  • Trabzon 2006, Trabzon Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, İstanbul, Tarihsiz. Usta, Veysel (Haz.), Atatürk ve Trabzon (Fotoğraflar-Belgeler-Demeçler), Serander Yayınları, Trabzon, 1999.
  • Ünaydın, Ruşen Eşref, Atatürk’ün Hastalığı Profesör Dr. Nihad Reşad Belger’le Mülakat, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 1959.
  • Makaleler
  • Birlik, Gültekin Kamil, “Atatürk’ün Erzurum’daki Evi”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Cilt. XXIX, Sayı: 86 (2013), s. 29-50.
  • “Mustafa Kemal Atatürk’ün Mal Varlığı”, Belleten, Cilt. LXXVIII, Sayı: 282 (2014), s. 757-801.
  • Süreli Yayınlar
  • a. Dergiler
  • Ayın Tarihi (Cilt:23-24, Sayı: 79-81, Ankara, 1930).
  • İnan (Trabzon Halkevi Mecmuası, Sayı:3, Trabzon, Temmuz 1937).
  • b. Gazeteler
  • Akşam
  • Cumhuriyet
  • Ulus
  • Yeniyol
There are 44 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Journal Section Articles
Authors

Gültekin Kamil Birlik This is me

Publication Date March 28, 2016
Submission Date January 11, 2019
Published in Issue Year 2016

Cite

Chicago Birlik, Gültekin Kamil. “TRABZON ATATÜRK KÖŞKÜ”. Atatürk Yolu Dergisi 15, no. 59 (March 2016). https://doi.org/10.1501/Tite_0000000449.

Journal of Atatürk Yolu is licensed under CC BY-NC-ND 4.0