CUMHURBAŞKANI İSMET İNÖNÜ VE MÜSTAKİL GRUP

Year 2015, Volume: 15 Issue: 57, 0 - 0, 11.01.2015

Meltem Tekerek

https://doi.org/10.1501/Tite_0000000436

Abstract

Bu çalışma hemen hemen II. Dünya Savaşı’nın başlayıp bittiği dönemde 

Türkiye’de hükümetin denetlenmesi amacıyla oluşturulmuşbir organıele 

almaktadır. Daha önce bu konuda yapılan çalışmalardan farklıolarak Müstakil 

Grup İsmet İnönü’nün Cumhurbaşkanlığıile birlikte ele alınmıştır. Çünkü iç ve dış

politikadaki bazıdengeler Müstakil Grubun kurulmasında etkilidir. İç politikada 

İsmet  İnönü için Atatürk’ün ölümü sonrasıkarmaşık bir ortamda sistemin 

devamlılığınısağlamak, dışpolitikada ise Türkiye’nin yanıbaşında bir dünya savaşı

ve Türkiye’nin Batılıdevletler arasında bir tercih yapmasısöz konusudur. Bu 

nedenle çalışmanın birinci bölümünde Türkiye’yi dolayısıyla  İsmet  İnönü’yü 

etkileyen iç ve dışpolitik ortam ayrıntılarıyla verilmiştir. İkinci bölümünde ise 

Müstakil Grubun mahiyeti ve faaliyetlerine yer verilmiştir. 

Çalışmada arşiv belgeleri, zabıt cerideleri, kurultay zabıtları, nizamname 

projesi, encümen raporu, tüzük komisyonu raporu, günlük gazeteler ve anılara 

başvurularak konuyla ilgili eksikliklerin giderilmesine çalışılmıştır.

Keywords

İsmet İnönü, Türkiye, Müstakil Grup, Cumhuriyet Halk Partisi

References

• Kaynakça
• BCA 030-10-00-00-526-16.
• BCA 490-0-001-000-000-267-1062.
• TBMM Zabıt Ceridesi, C.3, 26.06.1939.
• TBMM Zabıt Ceridesi, C.12, 26.06.1940.
• TBMM Zabıt Ceridesi, C.18, 26.05.1941. TBMM Zabıt Ceridesi, C. 24, 27.04.1942. TBMM Zabıt Ceridesi, C. 28, 11.11.1942.
• TBMM Zabıt Ceridesi, C.1, 17.03.1943.
• TBMM Zabıt Ceridesi, C.20, 17.12.1945.
• CHP Beşinci Büyük Kurultayında Değişmez Genel Başkan İsmet İnönü’nün İrat BuyurduklarıNutuk,Ankara, 29.05.1939. CHP Beşinci Kurultayına Sunulan Nizamname LayihasıHakkında Program- CHP Nizamname Encümeni Raporu,Ulus Basımevi, Ankara, 1939.
• CHP Büyük Kurultayının Olağanüstü ToplantısıProgram- Tüzük Komisyonu Raporu,10.05.1946.
• Beşinci Büyük Kurultayın Tetkikine Sunulan Nizamname Projesi,Ankara, 29.05.1939.
• CHP Beşinci Büyük Kurultay Zabıtları,29.05.939- 03.06.939, Ulus Basımevi, Ankara, 1939.
• Aydemir, Şevket Süreyya; İkinci Adam,(1938-1950), C.2, Remzi Kitabevi, İstanbul, 2009.
• Ahmad, Feroz; Modern Türkiye’nin Oluşumu, İstanbul, Kaynak Yayınları, 2007.
• Bila, Hikmet; CHP Tarihi (1919-1979),Doruk Matbaacılık Sanayii, Ankara, 1979.
• Esmer, Ahmet Şükrü; Sander, Oral; Olaylarla Türk DışPolitikası, Siyasal Kitabevi, Ankara, 1996.
• Giritlioğlu, Fahri; Cumhuriyet Halk Partisi’nin DoğuşSafhası C. 1, 1. Kısım, “Türk Siyasi Hayatında Cumhuriyet Halk Partisi’nin Mevkii”, Ayyıldız Matbaası, Ankara, 1965.
• Goloğlu, Mahmut; Milli Şef Dönemi(1939-1945) Turhan Kitabevi, Ankara, 1974. Jaeschke, Gotthard; Türkiye Kronolojisi (1938-1945), TTK Basımevi, Ankara, 1990.
• Koçak, Cemil; Türkiye’de Milli Şef Dönemi (1938-1945), C. 2, İletişim Yayınları, İstanbul, 2003.
• Koçak, Cemil; “Siyasal Tarih”, Türkiye Tarihi 4 ÇağdaşTürkiye (1908-1980), Cem Yayınevi, İstanbul, 1989.
• Kop, Kadri Kemal (Der.); Milli Şef İnönü’nün Hitabe, Beyanat ve Mesajları, Recep Ulusoğlu Basımevi, Ankara, 1941.
• Nadi, Nadir; Perde Aralığından,Cumhuriyet Yayınları, İstanbul, 1964.
• Tökin, F.Hüsrev; Türk Tarihinde Siyasi Partiler ve Siyasi Düşüncenin Gelişmesi (1839-1965), Elif Yayınları, İstanbul, 1965. Oran, Baskın; Türk DışPolitikası, C. 1, İletişim Yayınları, İstanbul, 2008.
• Timur, Taner; Türkiye’de Çok Partili Hayata Geçiş, İletişim Yayınları, İstanbul, 1991. Toker, Metin; Tek Parti’den Çok Parti’ye, Milliyet YayınlarıTarih Dizisi, (y.y), 1970.
• Tunaya, Tarık Zafer; Türkiye’de Siyasal Partiler1859-1952, Arba Yayınları, İstanbul, 1995.
• Uran, Hilmi; Hatıralarım,Ayyıldız Matbaası, Ankara, 1959.
• Uyar, Hakkı; Tek Parti Dönemi ve Cumhuriyet Halk Partisi,Boyut Kitapları, İstanbul, 1999.
• Yetkin, Çetin; Türkiye’de Tek Parti Yönetimi (1930-1945), Altın Kitaplar Yayınevi, (y.y.)1983.
• Zürcher, Eric Jan; Modernleşen Türkiye’nin Tarihi, İletişim Yayınları, İstanbul, 2000.
• Cumhuriyet AnsiklopedisiC.1, YapıKredi Yayınları, İstanbul, 2005.
• Akandere, Osman; “Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde Bir Denetleme ve Kontrol OrganıOlarak Müstakil Grup’un Yapısıve İşlevi”, Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, Yıl: 1998, Sayı: 3, Isparta.
• Turan, Mustafa; “Cumhuriyet Döneminde İki Deneme: Siyasi Müsteşarlıklar ve Müstakil Grup”,Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, C.1, Sayı: 2, Yıl: 1999.
• Ayın Tarihi 1,Sayı: 150, 1946.
• Akşam 25 Mart 1939.
• Akşam1 Haziran 1939.
• Cumhuriyet 12 Kasım1938.
• Cumhuriyet 30 Mayıs 1939.
• Cumhuriyet 1 Haziran 1939.
• Cumhuriyet 4 Haziran 1939.
• Tanin 5 Mayıs 1946.
• Ulus 12 Haziran 1943.
• Ulus, 11 Ekim 1943.
• Ulus, 21 Ekim 1943.
• Ulus, 25 Ekim 1943.
• Ulus, 14 Haziran 1945.
• Ulus,28 Haziran 1945.