Debates on Reproduction of Meaning through Popularization of Alevi "Deyiş"

Year 2020, Issue: 39, 87 - 97, 29.06.2020

Murat Akkuş Ceren Aksoy Sugiyama

https://doi.org/10.33613/antropolojidergisi.712986

Abstract

Deyiş -Alevi folk poems- are part of a semantic system formed by the Alevi community based upon their collective experiences. Detaching them from their original context and transforming them into diverse genres is a controversial topic within the community as it can be followed through the discussions reflected through the media. In this study, based on the interviews carried with the persons who are defining themselves as Alevi, the meanings attributed by them to the ongoing popularization of deyiş which are considered to be sacred by the community will tried to be understood. Also, interpretation of the deyiş by the people who are not defining themselves as Alevi but still enjoy them will also be taken into consideration. It is the priority of this article, to understand the extent of the fixedness and homogeneity of the meanings of a supposedly uniform community living in a modern society and how permeable their borders can be and their reflections on the degree of diversity regarding the interaction between sacred and mundane in their daily lives.

Keywords

Alevi, Deyiş, popular culture, consumption

Popülerleşen Deyişlerde Anlamı Yakalama ve Doğasına Dokunma Tartışmaları

Abstract

Deyişler bir halk edebiyatı türü olarak Alevi toplumunun kendi şifreleriyle oluşturduğu, belirli bir kolektif deneyime dayanan semantik bir sistemin parçasıdırlar. Görünürlük sağlayan kitle-iletişim araçlarında, Aleviler için kutsal sayılan deyişlerin ait oldukları asıl metinlerden kopuk ve değiştirilerek farklı janrlarda icra edilmesi, Alevi toplumu içerisinde tartışmalı bir konudur. Çalışmada, kendini Alevi olarak tanımlayan kişilerle yapılan görüşmelere bağlı kalınarak, Alevilerin kendileri için kutsal saydıkları deyişlerin, kitle-iletişim araçlarıyla beraber popülerleştirilmesinin Alevi topluluğu için ne anlam ifade ettiği ortaya konmaya çalışılacaktır. Ayrıca, popülerleşen deyişlerin yeni versiyonlarının Alevi olmayanlar ve onları ilk kez medya aracılığıyla dinlediğini söyleyenler tarafından nasıl değerlendirildiği de çalışmanın yanıt aramaya çalıştığı bir başka sorudur. Bu bağlamda, anlamların günümüz toplumlarında ne ölçüde sabitlenebileceği, topluluk sınırlarının ne kadar geçirgen olduğu ve topluluğa ait olmayanlar tarafından dışarıdan daha homojen oldukları varsayılan bir grup içerisinde anlamların çeşitliliğinin dereceleri anlaşılmaya çalışılacaktır.

Keywords

Alevilik, popüler kültür, deyişler, popüler kültür, tüketim, tüketim

References

• Aydın Orhan, Y. (1999). Âşık Dâimi: Hayatı ve eserleri. Can Yayınları.
• Bourdieu, P. F. (2014). Ayrım. Heretik Yayınları.
• Cohen, A. P. (1999). Topluluğun simgesel kuruluşu. Dost Kitabevi.
• Douglas, M., ve Isherwood, D. (1999). Tüketim antropolojisi. Dost Kitabevi.
• Featherstone, M. (2013). Postmodernizm ve tüketim kültürü. Ayrıntı Yayınları.
• Fiske, J. (2012). Popüler kültürü anlamak. Parşömen Yayınları.
• Kaptan, R. (2016). Cem ve Cemde okunan gülbanklar, deyişler, mersiyeler, duazlar. http://www.alevitentum.de/Cem_ve_gulbank.pdf
• Kopytoff, I. (1986). 2 - The cultural biography of things: Commoditization as process. A. Appadurai (Ed.) içinde, The social life of things: Commodities in Cultural Perspective (s. 64-92). Cambridge University Press. https://doi.org/10.1017/CBO9780511819582.004
• Mustafa Ceceli Alevileri Kızdırdı (2015, Aralık 7). Sözcü. https://www.sozcu.com.tr/2015/kultur-sanat/mustafa-ceceli-alevileri-kizdirdi-1003266/
• Özbay, C., Terzioğlu, A., ve Yasin, Y. (Ed.) (2011). Neoliberalizm ve mahremiyet. Metis Yayınları.
• Sever, C. (2015, 8 Aralık). Mustafa Ceceli’nin yeni abümü Alevileri kızdırdı. HaberTürk. https://www.haberturk.com/magazin/muzik-eski/haber/1164138-mustafa-cecelinin-yeni-albumu-alevileri-kizdirdi
• Woodward, I. (2016). Maddi kültürü anlamak. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.