Abstract
İslâm geleneğinde mantık, fıkıh usulü, belâgat gibi birçok disiplinin temel araştırma konularından biri haber-inşânın mâhiyeti ve kavramsal ayrımı meselesidir. Bir bildirimde bulunan ve doğrulanp yanlışlanabilen ifâdelere haber; talep anlamı taşıyan, doğrulanıp yanlışlanamayan cümlelere ise inşâ denir. Haber-inşâ kavramları belâgatin meânî ilminde ele alınmış olup ayrımı üzerine klasik ve modern dönemde çeşitli teoriler ortaya atılmıştır. Bu bağlamda yazılan eserlerden biri de Mustafa Irmak’ın Haber ve İnşa: Klasik Dilbiliminde Bildirim ve Talep İfadeleri adlı çalışmasıdır. Üç bölümden oluşan bu eserde sırayla ifade ettikleri anlamlar açısından haber, inşa ve bu ikisi arasındaki ilişki incelenmiştir. Eser, haber-inşanın anlamları ve aralarındaki ilişkiyi tasvir eden derli toplu bir çalışma olarak öne çıkmaktadır. Bu yazı, mezkûr eserin tanıtım ve tenkidinin yapılmasını hedeflemektedir.
Keywords
Abstract
In the Islamic intellectual tradition, the distinction between khabar (informative statements) and inshāʾ (performative expressions) is a foundational issue in disciplines such as logic, jurisprudence, and rhetoric. While khabar refers to statements that can be evaluated as true or false, inshāʾ refers to utterances—such as commands, requests, or prohibitions—that do not carry truth value. Mustafa Irmak’s Haber ve İnşa: Bildirim ve Talep İfadeleri (Khabar and Inshāʾ: Statements and Demands in Classical Linguistics) is a significant contribution to this field. The work, structured in three chapters, explores the definitions, classifications, and semantic functions of khabar and inshāʾ within the framework of classical Arabic linguistic thought. Irmak also examines the conceptual relationship between these two forms, drawing on sources from rhetoric (ʾilm al-balāgha), theology, and logic. This article aims to introduce and critically assess Irmak’s study, highlighting its strengths in textual analysis and theoretical clarity. The work stands out for its systematic approach and for bridging classical discussions with contemporary linguistic and philosophical concerns.
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Subjects | Arabic Language and Rhetoric |
| Journal Section | Kitap Tanıtımları |
| Authors | |
| Publication Date | August 17, 2025 |
| Submission Date | June 11, 2025 |
| Acceptance Date | July 4, 2025 |
| Published in Issue | Year 2025 Volume: 9 Issue: 2 |
