TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ UYGULAMALARININ TÜRKİYE’DE HASTANELERİN PERFORMANSINA ETKİSİ: KESİTSEL BİR ÇALIŞMA

Yıl 2023, , 181 - 207, 30.11.2023

Mustafa Şeker , Hikmet Yaşar , Perizat Akunova , Eman Saharı

https://doi.org/10.55119/artuklu.1320793

Öz

Araştırmanın amacı sağlık alanında yoğunluk kazanan ve yaygınlaşan toplam kalite yöntemi uygulamalarının, hastanelerin performansına sağladığı katkının ortaya konmasıdır. Bu amaçla Türkiye, Rusya, Kore, Almanya ve Fransa olmak üzere ülkelerde hastanede kalış süresi ve doğumdan sonra beklenen yaşam süresi üzerinde etkili olarak faktörlerin belirlenmesi için panel veri analizi yöntemi uygulanmıştır. Araştırma sonucunda hastanede kalış süresi (gün) ve doğumdan sonra beklenen yaşam süresi üzerinde 100000 kişi başına düşen MR görüntüleme ünitesi sayısının anlamlı bir etkisinin olduğu gözlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Toplam Kalite Yönetimi, Hastane Performansı, Panel Veri Analizi, Hastanede Kalış Süresi, Beklenen Yaşam Süresi

THE EFFECT OF TOTAL QUALITY MANAGEMENT PRACTICES ON THE PERFORMANCE OF HOSPITALS IN TURKEY: A SECTIONAL STUDY

Öz

The purpose of the research is to demonstrate the contribution of the total quality method practices that have gained and become popular in the field of health to the performance of the hospitals. To this end, Turkey, Russia, Korea, Germany and France in countries including hospital stay and after birth to determine the effective factors on life expectancy panel data analysis method was applied. As a result of the study, it was observed that the number of MR imaging units per 100,000 people is significantly effective on the duration of hospital stay (days) and life expectancy after birth.

Anahtar Kelimeler

Total Quality Management, Hospital Performance, Panel Data Analysis, Hospitalization Time, Life Expectancy

Kaynakça

• Akgün, S., & Al-Assaf, A. F. (2007). Sağlık Kuruluşlarında Hasta Güvenliği Anlayışını Nasıl Oluşturabiliriz?, Sağlık Düşüncesi ve Tıp Kültürü Dergisi, 3, 42-47.
• Aktan C. C. (1999). Yeni Yönetim Tekniklerinin Kamu Yönetiminde Uygulanması, Türk İdare Dergisi, (1), 425.
• Asgarov, K. (2007). Rusya’da Toplam Kalite Yönetimi Sisteminin Gelişimi, Mevcut Durumu ve Uluslararası Kalite Yönetim Sistemiyle Karşılaştırılması, Yüksek Lisans Tezi, T.C. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Bekçi İ., & Toraman, A. (2011). Kalite Maliyetleri ve Bir Hastanede Hesaplanması, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(2), 39-57.
• Cardy, R. L., & Carson, K. P. (1996). Total quality and the abandonment of performance appraisal: Taking a good thing too far?. Journal of Quality Management, 1(2), 193-206.
• Çavuş M. F., & Gemici, E. (2013). Sağlık Sektöründe Toplam Kalite Yönetimi, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, The Journal of Academic Social Science, 1(1), 238-257.
• Çoruh, M. (1995). Birinci Basamak Sağlık Hizmetlerinde Toplam Kalite Yönetimi, Ankara, 23-28.
• Çoruh, M., & Zorlutuna, Y. (1997). Hastane Yönetiminde Toplam Kalite Modeli, Sağlık Yönetiminde Devamlı Kalite İyileştirme, Ankara: Haberal Eğitim Vakfı.
• Douglas, T.J., Judge, W.Q. (2001) Total Quality Management Implementation and Competitive Advantage: The Role of Structural Control and Exploration, Academy of Management Journal, 44-1, 158–69.
• Ertuğrul, İ., & Karakaşoğlu, N. (2005). Toplam Kalite Yönetimi Açısından Performans Değerlendirme ve Denizli İmalat Sanayiinde Uygulanabilirliğine İlişkin bir Çalışma, VII. Ulusal Ekonometri ve İstatistik Sempozyumu, 26-27.
• Gedikli, B. (2001). Kamu Harcama Yönetiminde Kalite, Yolsuzlukla Mücadele İçin Bir Model Önerisi, Yaklaşım Yayıncılık, Ankara.
• Gök, D. (2014). Toplam Kalite Yönetimi Uygulamalarının Özel Sağlık Kuruluşlarında İş Verimliliği Üzerine Etkisi: Elazığ Medikal Park Hastanesi Örneği, Yüksek Lisans Tezi, Türk Hava Kurumu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Gürbüz, F. (2014). Toplam Kalite Yönetimi Algısının Bireysel Performansa Etkileri Üzerine Sağlık Çalışanları Uygulaması, Yüksek Lisans Tezi, Ufuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Güriş, S. (2015). Panel Veri ve Panel Veri Modelleri. İçerisinde: Stata ile Panel Veri Modelleri, Güriş, S. (ed.), (pp. 1-37). İstanbul: Der Yayınları.
• Imai, Y., Jacobzone, S., & Lenain, P. (2010). The Changing Health System in France. Paris, France: Economics Department, Organization for Economic Cooperation and Development; November. Working Paper, 268.
• Karabulut, F. (2009). Sağlık İşletmelerinde Kalite ve Akreditasyon ISO\IEC 15189:2003 Uygulaması, Yüksek Lisans Tezi, T.C. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Toplam Kalite Yönetimi Anabilim Dalı, İzmir.
• Karagöz, Y. (2016). SPSS ve AMOS 23 Uygulamalı İstatistiksel Analizler. Ankara: Nobel.
• Kaya, S. (2003). Çeşitli Ülkelerdeki Hastanelerde Uygulanan Toplam Kalite Yönetimi/Sürekli Kalite İyileştirme Çalışmalarından Örnekler, Amme İdaresi Dergisi, 36(4), 83-101.
• Kıngır, S., Karagöz, Y., Yıldız, M. S., & Ağraş, S. (2009). Toplam Kalite Yönetimi İle İlgili Çalışmalara Katılım Düzeyinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı:13, ss.255-278.
• Kutlar, A. (2017). EViews ile Uygulamalı Zaman Serileri, Umuttepe Yayınları
• Küçük, N. (2009). Sağlık Hizmetlerinde Toplam Kalite Yönetimi Ve Dış Müşteri Memnuniyeti Üzerine Diyarbakır İl Sağlık Müdürlüğü’nde Bir Uygulama (Diyarbakır Devlet Hastanesi), Yüksek Lisans Tezi, Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sivas.
• OECD Health Data. (2017). Organization for Economic Cooperation and Development, 18. Carnets Statistiques, Paris.
• Öznalbant, Z. (2010). Sağlık Sektöründe Hizmet Kalitesi Ölçümü ve Bir Uygulama, Afyon Kocatepe Üniversitesi Yayınları, No:77, Ankara.
• Powell, T.C., (1995). Total Quality Management as Competitive Advantage: a Review and Empirical Study, Strategic Management Journal, 16, 15–37.
• Rust, R. T., Zahorik, A. J., & Keiningham, T. L. (1994). Return on quality: Measuring the financial impact of your company's quest for quality. Probus Publishing Company.
• Sargutan, E. (2014). Almanya Sağlık Sistemi, Ülkelerin Karşılaştırmalı Sağlık Sistemleri, 139-174.
• Schermehorn, Jr J. R., Hunt, J.G., & Osborn, R.N. (2000). Organizational Behavior, John Wiley& Sons Inc, New York, U.S.A.
• Schreyögg, J., Tiemann, O., & Busse, R. (2007). The DRG Reimbursement System in Germany, Euro Observer, 7 (4): Değer, C.Ç. (çev.), Makro Bakış, 5,29.
• Seyhan, F. (2014). Kamu Hastanelerinde Kullanılan Manyetik Rezonans Cihazlarının Tedarik Süreci Ve Cihaz Kullanıcılarının Memnuniyetinin Değerlendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, Türk Hava Kurumu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Sitimalakorn, W., Hart, S. (2004) Marketing Orientation Versus Quality Orientation: Sources of Superior Business Performance, Journal of Strategic Marketing, 12 (December), 243-253.
• Slack, N., Chambers, S., & Johnston, R. (2001). Operations Menagement, Prentice Hall, London.
• Söyük S., & Yenidikici A.Ü. (2010). Sağlık Kurumları İşletmeciliği Önlisans Programı Sağlık İşletmelerinde Kalite Yönetimi, İstanbul Üniversitesi Açık ve Uzaktan Eğitim Fakültesi, 1. Baskı, İstanbul.
• Şahin, T., Bakıcı, K., Bilban, H., Dinçer, S., Yurtçu, Ş., & Günel, E. (2005). Meram Tıp Fak. Çocuk Cerrahisi Servisinde Yatan Hasta Yakınlarının Memnuniyetinin Araştırılması, Genel Tıp Dergisi, 15(4).
• Tutar, H. (2007). Erzurum’da Devlet ve Özel Hastanelerde Çalışan Sağlık Personelinin İşlem Adaleti, İş Tatmini ve Duygusal Bağlılık Durumlarının İncelenmesi, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(3), 97-120.
• Yalçın, N. (2014). Sağlık Kuruluşlarında Kalite ve Akreditasyon Açısından Tıbbi Kayıt Sistemine Yaklaşımlar, Yüksek Lisans Tezi, T.C. Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir
• Yaman, Y. (2013). Toplam Kalite Yönetimi ve Sağlık Sektörü, Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.