A study on the adequacy of gathering areas as urban spaces

Year 2024, Volume: 25 Issue: 1, 95 - 103, 15.05.2024

Büşra Onay

https://doi.org/10.17474/artvinofd.1398345

Abstract

Türkiye is located in a geography of the world that can be classified as a “high risk” in terms of earthquakes. During and after an earthquake, people feel the need to leave the structures they are in and reach open areas to protect themselves and feel safe. In addition to contributing to the city in a social, psychological, economic and aesthetic sense, these areas should be increased in number and quality, as they are used in accordance with the needs of people for the purpose of escaping from the earthquake disaster, shelter, housing. The open areas scattered throughout the city have been designated as disaster and emergency gathering areas according to the fact that they meet some of the standards mentioned in this study. The main question here is whether the urban open and green space system used as ’gathering areas' is in sufficient and appropriate conditions to respond to the needs after the earthquake and shorten the return to normalcy process. This study was designed to raise awareness of students about the use of urban spaces after the earthquake that occurred on February 6, 2023 and to reveal the level of gathering areas around them. Within the scope of the Urban Design course, students who are in different provinces due to online education were asked for information about the closest gathering area to them, including the distance of their places of residence to the gathering areas, the size of the gathering areas and their current use. In this context, the data related to the collection areas were collected from the students and discussed with the relevant literature. As a result, suggestions were made about the issues that should be taken into account when planning and designing the assembly area.

Keywords

Gathering areas , Earthquake , Disaster , Open green spaces

Kentsel mekân olarak toplanma alanlarının yeterlilikleri üzerine bir araştırma

Abstract

Türkiye depremler bakımından dünyanın “yüksek riskli” olarak nitelenebilecek bir coğrafyasında bulunmaktadır. Deprem anında ve sonrasında insanlar, bulundukları yapıları terk ederek kendilerini koruma altına almak, güvende hissetmek için açık alanlara ulaşma ihtiyacı duymaktadır. Bu alanların sosyal, psikolojik ekonomik ve estetik anlamda kente katkı sağlamasının yanında, deprem felaketinden kaçma, sığınma, barınma amaçlı olarak da insanların ihtiyaçları doğrultusunda kullanıldığı için sayı ve nitelik olarak artırılması gerekmektedir. Kent içerisine dağılmış durumda olan açık alanlar bu çalışmada bahsedilen bazı standartları taşıması durumuna göre afet ve acil durum toplanma alanı olarak belirlenmiştir. Buradaki temel soru, ‘toplanma alanları’ olarak kullanılan kentsel açık ve yeşil alan sisteminin deprem sonrasında ihtiyaçlara cevap veren, normale dönme sürecini kısaltacak yeterli ve uygun koşullarda olup olmadığıdır. Bu çalışma 6 Şubat 2023’te meydana gelen deprem sonrasında öğrencileri kentsel mekânların kullanımı konusunda bilinçlendirmek ve çevrelerinde bulunan toplanma alanlarının ne düzeyde olduğunu ortaya koymak için tasarlanmıştır. Kentsel Tasarım dersi kapsamında çevrimiçi eğitim sebebiyle farklı illerde olan öğrencilerden kendilerine en yakın olan toplanma alanı ile ilgili ikamet ettikleri yerlerin toplanma alanlarına olan uzaklığı, toplanma alanlarının büyüklüğü ve mevcuttaki kullanımını içeren bilgiler istenmiştir. Bu kapsamda öğrencilerden toplanma alanlarına ilişkin veriler toplanıp ilgili literatür ile tartışılmıştır. Sonuç olarak ise toplanma alanı planlanırken ve tasarlanırken dikkat edilmesi gereken hususlarla ilgili önerilerde bulunulmuştur.

Keywords

toplanma alanları , deprem , afet , açık yeşil alan

References

• Allan P, Bryant M (2010) The critical role of open space in earthquake recovery: a case study. Proceedings of the 2010 NZSEE Conference, New Zealand, pp: 1–10.
• Anonymous (2011) İlk 72 saat. AFAD, Ankara.
• Atalay H (2008) Deprem durumunda kentsel açık ve yeşil alanların kullanımı–Küçükçekmece Cennet Mahallesi örneği. İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi, İstanbul.
• Benli H, Bacanlı M, Gündoğdu Ş, Yaman M, Esin M, Gökçe O, Karacameydan N, Kadirioğlu FT, Kuterdem NK, Zorbozan D, Sevim E, İlgen HG (2018) Türkiye’de afet yönetimi ve doğa kaynaklı afet istatistikleri. AFAD, Ankara.
• Chen W, Zhai G, Fan C, Jin W, Xie Y (2017) A planning framework based on system theory and GIS for urban emergency shelter system: a case of Guangzhou, China. Human and Ecological Risk Assessment, 23(3): 441–456.
• Çavuş G (2015) Kentsel dönüşümde açık yeşil alanlar, deprem parkları ve kent mobilyaları. International Burdur Earthquake & Environment Symposium (IBEES2015), Burdur, ss: 322-333.
• Çınar AK, Akgün Y, Maral H (2018) Analyzing the planning criteria for emergency assembly points and temporary shelter areas: case of Izmir-Karsiyaka. Planlama-Planning, 28(2): 179-200.
• Ekin E, Sarıkaya Z (2021) AHP tabanlı Topsis yöntemi ile afet sonrası acil toplanma alanlarının belirlenmesine yönelik bir uygulama. Social Sciences Research Journal, 10(3): 696-713.
• Gerdan S, Şen A (2020) Kocaeli/Başiskele ilçesi afet ve acil durum toplanma alanlarının yeterliklerinin değerlendirilmesi. Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, 8(2): 489-500.
• Godschalk DR (2003) Urban hazard mitigation: Creating resilient cities. Natural Hazards Review, 4(3): 136-143.
• Gökçe O, Tetik Ç (2012) Teoride ve pratikte afet sonrası iyileştirme çalışmaları. AFAD, Ankara.
• Gökgöz Bİ, İlerisoy ZY, Soyluk A (2020) Acil durum toplanma alanlarının AHP yöntemi ile değerlendirilmesi. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, (19): 935-945.
• Japon Uluslararası İş birliği Ajans (JICA) ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi (IBB) (2002) Türkiye Cumhuriyeti İstanbul ili sismik mikro-bölgeleme dâhil afet önleme/azaltma temel planı çalışması. Son Rapor, Cilt V.
• Kart B, Yağcı C, Gözgörer B, Avcı E, İşcan F (2023) Afet yönetimi için mobil uygulama tasarımı ve cbs ile acil durum toplanma alanlarının uygunluğunun irdelenmesi: Konya ili örneği. Doğal Afetler ve Çevre Dergisi, 9(1):1-15.
• Kırçın PN, Çabuk SN, Aksoy K, Çabuk A (2017) Ülkemizde yeşil alanların afet sonrası toplanma alanı olarak kullanılma olanaklarının artırılması üzerine bir araştırma. 4. Uluslararası Deprem Mühendisliği ve Sismoloji Konferansı, 11-13 Ekim, Eskişehir.
• Komar H (2021) Deprem parkları tasarım kriterlerinin araştırılması: Ataşehir ve Topkapı deprem parkları örnekleri. İstanbul Aydın Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Maral H, Akgün Y, Çınar A, Karaveli A (2015) İzmir’deki afet sonrası toplanma ve acil barınma alanları üzerine bir değerlendirme. Türkiye Deprem Mühendisliği ve Sismoloji Konferansı, 14-16 Ekim, İzmir, ss: 12-21.
• Mengi O, Erdin HE (2018) Afet ve acil durumlarda toplanma alanlarının yönetimi: tasarım ve sistematik yaklaşımlar. 2ND International Symposium on Natural Hazards and Disaster Management, Sakarya, 602-611.
• Onay B, Kuş Şahin C, Sava B (2023) Kentsel açık-yeşil alanların dönüşümlü kullanımı: deprem parkları. Academy 1st International Conference of Earthquake Studies, Bildiriler Kitabı, s. 389-400.
• Öcal T, Yıldız A (2023). 06 Şubat 2023 Kahramanmaraş depremleri öncesi toplanma alanlarının coğrafi analizi: Antakya ve çevresi. Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(52): 132-157.
• Öztürk F, Kaya GK (2020) Afet sonrası toplanma alanlarının Promethee metodu ile değerlendirilmesi. Uludağ Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dergisi, 25(3): 1239-1252.
• Palazca A (2020) Afet sonrası toplanma alanlarının analizi: Denizli örneği. Pamukkale Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Denizli.
• Partigöç NS (2023) Afet sonrası toplanma alanlarına yönelik kapasite yeterliliğinin değerlendirilmesi: Merkezefendi ilçesi (Denizli) örneği. Afet ve Risk Dergisi, 6(1): 128-147.
• Pollak L (2006) The landscape for urban reclamation-infrastructures for the everyday space that includes nature. Lotus International, 128: 32-45.
• Sarıçam S (2019) Kentsel açık-yeşil alanların afet sonrası işlevleri. GSI Journals Serie B: Advancements in Business and Economics, 2(1): 1-15.
• Saygılı HB, Akpınar A (2022) Aydın/Efeler kentsel yeşil alanlarının afet ve acil durum toplanma alanları açısından yeterliliğinin incelenmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 19(2): 305-311.
• Swanick C, Dunnett N, Woolley H (2003) The nature, role and value of green space in towns and cities: an overview. Perspectives on Urban Greenspace in Europe, 29: 94-106.
• Şen S (2023) Kahramanmaraş depremlerinin ekonomiye etkisi. Diplomasi ve Strateji Dergisi, 4: 1-55.
• Şirin M, Ocak F (2020) Gümüşhane şehrinde afet ve acil durum toplanma alanlarının coğrafi bilgi sistemleri ortamında değerlendirilmesi. Doğu Coğrafya Dergisi, 25(44): 85-106.
• Uyar HE, Töre E (2023) Deprem sonrası ilk durak: İstanbul’da toplanma alanlarına dair bir inceleme. Afet ve Risk Dergisi, 6(1): 226-242.
• Yücel Caymaz GF, Komar H (2021) Analysis of earthquake park design criteria: cases in Ataşehir and Topkapı Parks, Istanbul. Architecture and Urban Planning, 17(1): 88-102.