"Something Like As If" In Gray Areas: Turist Ömer

Year 2022, , 33 - 42, 31.03.2022

Hacer Aker

https://doi.org/10.54614/ArtVis.2022.1033007

Abstract

Based on the specific area of everyday resistance, the main theoretical approaches and the different empirical material spacing, the study traces the conditions that create, sustain and kill the Turist Ömer. This effort, based on the idea that humanity shows integrity at the structural level until it reaches a stage of consciousness, differs from the literature that prioritizes the actional one and shapes its conclusions in this framework and it seeks the answer to the that question: How does Turist Ömer participate in political processes in his daily life and what concepts can these forms of participation be listed in the light of? This study, which handles Turist Ömer films as a cultural text based on the logic of contingency, in the analysis of films, benefits from references of the deconstructive method that Ryan and Kellner conducted in Political Camera and it proceeds along the path opened by social sciences by asking the "how" question from the perspective of historical reading with developmental sub-problem sentences. The result that emerges from the general front shows that this becoming who is "something like as if" and "occurs in gray areas" deterritorializaties the major one with the air of a tourist and with an outer eye and offers possibilities to the minor one with his unfailing joy.

Keywords

Turist Ömer, daily life, daily resistance, comedy, deconstruction

Gri Alanlarda "Sanki Gibi Bir Şey": Turist Ömer

Abstract

Çalışma, gündelik direnişin spesifik alanı, ana teorik yaklaşımları ve farklı ampirik materyal aralığından hareketle Turist Ömer’i yaratan, yaşatan ve yok eden koşulların izini sürüyor. Bu çaba, insanlığın bir bilinç aşamasını yakalayıncaya kadar yapısal düzeyde bütünlük gösterdiği fikrine yaslanarak eylemsel olanı önceleyen ve çıkarımlarını bu çerçevede şekillendiren yazından farklılaşıyor ve şu sorunun yanıtını arıyor: Turist Ömer gündelik yaşamında siyasi süreçlere nasıl katılır ve bu katılım biçimleri hangi kavramlar ışığında listelenebilir? Turist Ömer filmlerini olumsallık mantığına yaslanarak kültürel metin olarak ele alan bu çalışma, filmlerin analizinde, Ryan ve Kellner’ın Politik Kamera’da yürüttüğü yapıçözücü yöntemin referanslarından yararlanıyor; gelişimsel alt problem cümleleriyle tarihsel okuma perspektifinden "nasıl" sorusunu sorarak sosyal bilimlerin açtığı yoldan ilerliyor. Genel cepheden açığa çıkan sonuç, "sanki gibi bir şey" olan ve "gri alanlarda gerçekleşen" bu "oluş"un, bir turist edasıyla, içeriye dışarıdan bakan bir gözle majör olanı yersizyurtsuzlaştırdığı, eksilmeyen neşesiyle minör olana olanaklar sunduğunu gösteriyor.

Keywords

Turist Ömer, gündelik hayat, gündelik direniş, komedi, yapıçözüm

References

• Açıkel, F. (1996). Kutsal mazlumluğun psikopatolojisi. Toplum ve Bilim, 70, 153-198.
• Ahıska, M. (1989). Kültürün değeri. Defter, 8, 7-15.
• Aktunç, H. (1998). Türkçenin büyük argo sözlüğü (Tanıklarıyla). YKY.
• Alanka, Ö. (2012). Mutlak hareketsizliğin ontolojisi: ölüm fügü. Hüseyin Köse (Der.), içinde, Flanör düşünce / arkaik dönemde ve dijital medya çağında aylaklık (s. 79-96). Ayrıntı Yayınları.
• Alışık, S. (1982). Nostalji-Sarmaşık/TRT. Erişim: 10.09.2018, https://www.youtube.com/watch?v=fxlLPiGgl44.
• Alışık, S. (1990). Sadri Alışık Turist Ömer’i anlatıyor. Erişim: 10.09.2018, https://www.youtube.com/watch?v=V-nYDB6n5xw
• Arslan, U. T. (2005). Bu kabuslar neden cemil - Yeşilçam’da erkeklik ve mazlumluk. Metis Yayınları.
• Atayman, V. (2011). Veysel Atayman’ın kaleminden sinemamızın komediyle imtihanı. Tuncer Çetinkaya (Haz.). AKSAV.
• Baker, U. (2014). Kanaatlerden imajlara-Duygular sosyolojisine doğru (3. Basım) (H. Abuşoğlu, Çev.). Birikim Yayınları.
• Bauman, Z. (2003). Modernlik ve müphemlik. (İ. Türkmen, Çev.). Ayrıntı Yayınları.
• Bauman, Z. (2012). Küreselleşme toplumsalın sonuçları (4. Basım). (A. Yılmaz, Çev.). Ayrıntı Yayınları.
• Bayat, A. (2006). Ortadoğu’da maduniyet: Toplumsal hareketler ve siyaset. (Ö. Gökmen ve S. Deren, Çev.). İletişim Yayınları.
• Bayat, A. (2008). Sokak siyaseti. (S. Torlak, Çev.). Phoenix Yayınları.
• Bayat, A. (2016). Siyaset olarak hayat: Sıradan insanlar ortadoğu’yu nasıl değiştiriyor? (Çeviren: Özgür Gökmen). Metis Yayınları.
• Bora, T., & Erdoğan, N. (2004). Biz Anadolu’nun bağrı yanık çocukları…muhafazakâr popülizm. Modern Türkiye’de siyasi düşünce: Muhafazakârlık, 5, 632-656.
• Certeau, M. D. (2008). Gündelik hayatın keşfi I. (L. A. Özcan, Çev.). Dost Kitabevi Yayınları.
• Çetinkaya, H. (2012). Devletsiz düşünce. Hüseyin Köse (Der.), içinde, Flanör düşünce / Arkaik dönemde ve dijital medya çağında aylaklık (s. 21-44). Ayrıntı Yayınları.
• Derrida, J. (2014). Gramatoloji (2. Basım). (İ. Birkan, Çev.). Bilge Su Yayınları.
• Demirkaya, E. (2012). Bozguncu ve göçebe. Hüseyin Köse (Der.), içinde, Flanör düşünce / Arkaik dönemde ve dijital medya çağında aylaklık. Ayrıntı Yayınları. 259-285.
• Develioğlu, F. (1980). Türk argosu (6. Basım). Aydın Kitabevi.
• Eagleton, T. (2011). Şiir nasıl okunur? (K. Genç, Çev.). Agora Yayınları.
• Eagleton, T. (2014). Edebiyat kuramı (4. Basım). (T. Birkan, Çev.). Ayrıntı Yayınları.
• Er, S. E. (2012). Felsefi nomadlık: "Düşüncenin yersizyurtsuzluğuna dair". Hüseyin Köse (Der.), içinde, Flanör düşünce / Arkaik dönemde ve dijital medya çağında aylaklık (s. 45-58). Ayrıntı Yayınları.
• Erdoğan, N. (1998). Demokratik soldan devrimci yol’a: 1970’1erde sol popülizm üzerine notlar. Toplum ve Bilim, 78, 22-37.
• Ergün, R. (2011). Leviathan, teolojik-politik inceleme ve politik inceleme’de korku kavramı. Reyda Ergün ve Cemal Bali Akal (Der.), içinde, Kimlik bedenin hapishanesidir-Spinoza üzerine yazılar söyleşiler (s. 63-78). Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Erman, H. (Yapımcı) ve Saner, H. (Yönetmen). (1963). Helal Olsun Ali Abi [Film]. Türkiye: Erman-Saner Film.
• Freud, S. (2012). Espri ve bilinçdışı ile ilişkisi. (E. Kapkın, Çev.). Payel Yayınları.
• Gülalp, H. (1998). Türkiye’de modernleşme politikaları ve islamcı siyaset. Sibel Bozdoğan ve Reşat Kasaba (Der.), içinde, Türkiye’de modernleşme ve ulusal kimlik. Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Güven, Ö. (2006). Uzay yolunda bir aylak Turist Ömer. Kurtuluş Özyazıcı (Der.), içinde, Kahkaha ve Hüzün Sadri Alışık (s. 115-129). Dost kitabevi.
• Hobbes, T. (2007). Leviathan veya bir din ve dünya devletinin içeriği, biçimi ve kudreti (6. Basım). (S. Lim, Çev.). Yapı Kredi Yayınları.
• Hollander, J. A., & Einwohner, R. L. (2004). Conceptualizing resistance. Sociological Forum, 19, 533-554.
• İpekçi, İ. (Yapımcı) ve Akad, Ö. L. (Yönetmen). (1959). Yalnızlar Rıhtımı [Film]. Türkiye: İpek Film.
• İspir, N. (2012). Aldırmazlık felsefesi: Kinik flanörler. Hüseyin Köse (Der.), içinde, Flanör düşünce / Arkaik dönemde ve dijital medya çağında aylaklık (s. 59-78). Ayrıntı Yayınları.
• Kefeli, E. (2002). Edebiyat argo ilişkisi. Emine Gürsoy Naskali ve Gülden Sağol (Der.), içinde, Türk kültüründe argo (s.169-182). Türkistan ve Azerbaycan Araştırma Merkezi Yayını.
• Kenç, F. (Yapımcı) ve Kenç, F. (Yönetmen). (1944). Günahsızlar [Film]. Türkiye: İstanbul Film.
• Mangır, M. (2011). Osman Cemal Kaygılı’nın söz varlığı’nda argo. Journal of Türklük Bilimi Araştırmaları, 16(30), 233-252.
• Nietzsche, F. (1964). Böyle buyurdu zerdüşt. (A. T. Oflazoğlu, Çev.). Bilgi Yayınevi.
• Önder, İ. (1997). Tembellik hakkı (2. Basım). Cogito-Çalışmak: Yorar, 12, 73-78.
• Özben, M (2012). Yüser-gezer kimlikler: Turistler ve aylaklar. Hüseyin Köse (Der.), içinde, Flanör düşünce / Arkaik dönemde ve dijital medya çağında aylaklık (163-175). Ayrıntı Yayınları.
• Russell, B. (2018). Aylaklığa övgü (5. Basım) (M. Ergin, Çev.). Cem Yayınevi.
• Ryan, M., & Kellner, D. (2010). Politik kamera-Çağdaş hollywood sinemasının ideolojisi ve politikası (6. Basım). (E. Özsayar, Çev.). Ayrıntı Yayınları.
• Saner, H. (1996). Bu da benim filmim. Kurtiş Matbaacılık.
• Saner, H. (Yapımcı) ve Saner, H. (Yönetmen). (1964). Turist Ömer [Film]. Türkiye: Saner Film
• Saner, H. (Yapımcı) ve Saner, H. (Yönetmen). (1970). Turist Ömer Yamyamlar Arasında [Film]. Türkiye: Saner Film.
• Saner, H. (Yapımcı) ve Saner, H. (Yönetmen). (1970). Turist Ömer Arabistan’da [Film]. Türkiye: Saner Film
• Saner, H. (Yapımcı) ve Saner, H. (Yönetmen). (1971). Turist Ömer Boğa Güreşçisi [Film]. Türkiye: Saner Film
• Saner, H. (Yapımcı) ve Saner, H. (Yönetmen). (1973). Turist Ömer Uzay Yolunda [Film]. Türkiye: Saner Film.
• Scott, J. C. (2014). Tahakküm ve direniş sanatları - Gizli senaryolar (2. Basım). (A. Türker, Çev.). Ayrıntı Yayınları.
• Spinoza, B. (2011). Etika-Geometrik düzene göre kanıtlanmış ve beş bölüme ayrılmış olan (4. Basım). (H. Z. Ülken, Çev.). Dost Kitabevi.
• Spinoza, B. (2016). Teolojik ve politik inceleme (4. Basım). (M. Erşen, Çev.). Dost Kitabevi
• Tandaçgüneş, N. (2012). Kent kültüründe modernizm ve sonrası: "Gözlemleyen özne" olarak flanörü yeniden okumak. Hüseyin Köse (Der.), içinde, Flanör düşünce / Arkaik dönemde ve dijital medya çağında aylaklık (s. 97-134). Ayrıntı Yayınları.
• Uluocak, Ş. (2012). Walter Benjamin’de "tahakkümsüzlük etiği projesi" olarak tarih ve sosyal gerçeklik. Hüseyin Köse (Der.), içinde, Flanör düşünce / Arkaik dönemde ve dijital medya çağında aylaklık (s. 176-210). Ayrıntı Yayınları.
• Urry, J. (2009). Turist bakışı. (E. Tataroğlu ve İ. Yıldız, Çev.). Bilgesu Yayıncılık.
• Veblen, T. B. (2005). Aylak sınıfın teorisi (Z. Gültekin ve C. Atay, Çev.). Babil Yayınları.
• Yüksel, S. E. (2016). Travma anlatıları: Türk sinemasında melodram ve toplumsal fantezi. Agora Kitaplığı.