GEOGRAPHICAL DISTRIBUTION OF POPULATION REGISTERED ON AMASYA PROVINCE IN TURKEY

Yıl 2020, Sayı: 7, 161 - 210, 26.06.2020

Eren Şenol

Öz

There are 646.069 people registered in Amasya population in the country according to 2019 Address-Based Population Registration System (ABPRS) “Place of Registry” dataset presented by the Turkish Statistics Institute (TURKSTAT). A total of 40.92% (264.344 people) of these live in Amasya, and the remaining 3/5 (381.725 people) reside in other cities of the country, with nearly half in Istanbul (180.148). In this study, a Spatial Analysis was made regarding this population mobility from Amasya to other provinces on provincial and district scale. It was determined that employment opportunities, social networks and spatial proximity were the main factors effective on the choice of residential area. It was also determined that the population loss to other cities caused some problems in Amasya, but also brought with it some opportunities for Amasya. In order to evaluate these, it was emphasized that activities that would increase spatial belonging (i.e. Belonging to Amasya) must be focused on.

Anahtar Kelimeler

Population, place of registry, migration, Amasya

TÜRKİYE’DE, AMASYA İLİNE KAYITLI NÜFUSUN COĞRAFİ DAĞILIŞI

Öz

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından sunulan 2019 yılı Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) “Nüfusa Kayıtlı Olunan Yer” veri setine göre, ülke içinde Amasya nüfusuna kayıtlı 646.069 kişi bulunmaktadır. Bunların %40,92’si (264.344 kişi) Amasya’da; geri kalan 3/5’i (381.725 kişi) ise, yarıya yakını İstanbul’da (180.148) olmak üzere ülkenin diğer illerinde ikamet etmektedir. Bu çalışmada Amasya’dan diğer illere doğru olan bu nüfus hareketliliğinin il ve ilçe ölçeğinde dağılışı incelenmiştir. İkamet alanı tercihi üzerinde etkili olan temel faktörlerin istihdam olanakları, sosyal ağlar ve mekânsal yakınlık olduğu belirlenmiştir. Diğer illere doğru gerçekleşen nüfus kaybının Amasya’da bazı sorunlara yol açtığı; aynı zamanda Amasya için bazı fırsatları da beraberinde getirdiği tespit edilmiştir. Bunları değerlendirmek adına mekânsal aidiyeti (Amasya’ya Aidiyeti) artıracak faaliyetlere önem verilmesi gerektiği vurgulanmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Nüfus, nüfusa kayıtlı olunan yer, göç, Amasya

Kaynakça

• Aygören, Tülay; Osman Gümüşçü ve Abdullah Uğur (2006). “Daimî İkametgâha Göre Türkiye İç Göçlerinde Denizli İlinin Yeri (1980-2000)”. Uluslararası Denizli ve Çevresi Tarih ve Kültür Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 6-8 Eylül 2006. Denizli. s. 326-341.
• Bekdemir, Ünsal ve Fatih Muhammed Köse (2017). “Giresun İlinin Türkiye Göç Hareketliliğindeki Yeri”. Geçmişten Günümüze Göç Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Cilt:2, s. 937-946.
• Coşkun, Ogün (2008). “İç Göçler Açısından Erzurum İli’nin Analizi”. Doğu Coğrafya Dergisi, C. 13, s. 20, s. 239-266.
• Çoban, Asım (2003). “Tarıma Dayalı Sanayinin Beşeri ve Ekonomik Bakımdan Hızlı Değişim Sürecine Etkileri Üzerine Bir Örnek: Suluova”. GÜ, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, C. 23, S. 3, s. 71-87.
• Çoban, Asım ve Faruk Aylar (2008). “Merzifon Şehrindeki Arazi Kullanım Sorunları ve Bazı Çözüm Önerileri”. TUCAUM V. Coğrafya Sempozyumu, Bildiriler Kitabı, s. 109-120.
• Çoban, Asım (2015). “Sosyo – Ekonomik Kalkınmışlık Düzeylerine Göre TR83 Bölgesinde Merzifon’un Yeri”. III. Geçmişten Günümüze Merzifon ve Amasya Yöresi Sempozyumu (08 – 10 Ekim 2015) Bildiriler Kitabı, s. 581-589.
• DİE (2002). 2000 Genel Nüfus Sayımı, Nüfusun Sosyal ve Ekonomik Nitelikleri: Amasya. Ankara: T. C. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü Yayın No:2704.
• Dinç, Abdurrahman (2014). “Daimi İkametgâha Göre Türkiye İç Göçlerinde Konya İlinin Yeri (1980-2013)”. Selçuk Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, S. 28, s. 1-33.
• Dinçer, Hasan; Halil İbrahim Zeybek ve Muhammet Bahadır (2017a). “Samsunluların Türkiye’de İllere Göre Dağılışı (2007-2015)”. Geçmişten Günümüze Göç Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Cilt:2, s. 877-885.
• Dinçer, Hasan; Hali İbrahim Zeybek, Cevdet Yılmaz ve İlter Kutlu Hatipoğlu (2017b). “Samsun İline göçlerde Amasyalıların Rolü”. Geçmişten Günümüze Göç Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Cilt:2, s. 887-894.
• Elmacı, Süleyman (2016). Ziraat Coğrafyası Açısından Amasya’da Örtüaltı Yetiştiriciliği (Potansiyel ve Değerlendirme). İstanbul: Nakış Ofset.
• Elmastaş, Necmettin ve Süleyman Yılmaz (2015). “Van İli’nde Göçler”. Turkish Studies, C. 10, S. 10, s. 403-428.
• Ergün, Abdulkadir ve Adnan Doğan Buldur (2018). “Sivas İlinde İç Göçler”. Turkish Studies, C. 13, S. 10, s. 225-260.
• Gökburun, İbrahim (2019). “Ekonomik Gelişmişliğin Göçler Üzerindeki Etkisi: Denizli Örneği”. Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, C. 2, S. 3, s. 564-582.
• Günal, Veysi (2018). “Van İl Nüfusunun Doğum Yerine Göre Bileşenleri”. Turkish Studies, C. 13, S. 18, s. 719-740.
• Gürel, Ali ve Yasemin Balta (2011). “İstanbul’un Göç Olayı ve Etnik Hayat Üzerine”. Marmara Sosyal Araştırmalar Dergisi, S. 1, s. 1-15.
• Gürsoy, Rüştü Cevat (1950). “Samsun Gerisinde Karadeniz İntikal İklimi”. Ankara Üniversitesi, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, S. 9, s. 113-129.
• Işık, Şevket (1999). “İzmir’e Yönelik Göçlerin Coğrafi Boyutları”. Türk Coğrafya Dergisi, S.34, s. 383-405.
• Işık, Şevket (2009). “1995 – 2000 Döneminde İzmir’e Yönelik Göçler”. Türk Coğrafya Dergisi, S. 52, s. 9-16.
• İbret, Bilgin Ünal (2010). “Kastamonu’nun Göç Olgusu”. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü Coğrafya Dergisi, S. 20, s. 34-47.
• Koç, Hakan ve Mustafa Sağdıç (2010). “Göç Hareketinin Nüfusun Cinsiyet ve Yaş Grubu Üzerine Etkisi (Sivas Örneği)”. Marmara Coğrafya Dergisi, S. 22, s. 295-324.
• Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü (1991). Amasya İli Arazi Varlığı. Ankara: Tarım Orman ve Köy İşleri Bakanlığı, Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü Yayınları, İl Rapor No: 05.
• Murat, Sedat (2007). “Doğum Yerlerine Göre İstanbul Nüfusu ve İç Göçler”. Journal of Social Policy Conferences, (Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, S. 53, s. 83-140.
• Nişancı, Ahmet (1988) “Karadeniz Bölgesinin İklim Özellikleri ve Farklı Yöreleri”. Birinci Tarih Boyunca Karadeniz Kongresi (13-17 Ekim 1987) Bildirileri, s.223-233.
• Özgür, Murat Ertuğrul (1994). “Türkiye’deki İç Göçlerde Ankara İlinin Yeri”. Ankara Üniversitesi Türkiye Coğrafyası Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, S. 4, s. 63-76.
• Resmî Gazete (2006). Nüfus Hizmetleri Kanunu.
• Sönmez, Mehmet Emin (2010). “Muş İli’nde Nüfus Hareketlerinin Nedenleri ve Sonuçları”. Türk Coğrafya Dergisi, S. 55, s. 45-57.
• Şahin, Cemalettin (2005). “İstanbul’a Olan İç Göçlerde Denizli İlinin Yeri ve Göçle Gelen Nüfusun Özellikleri". Uluslararası Denizli ve Çevresi Tarih ve Kültür Sempozyumu (6-8 Eylül 2005) Bildiriler Kitabı, Cilt:1, s. 342-351.
• Şahin, Cemalettin (2009). “İstanbul’un Giresun İlinden Aldığı Göçler ve Gelen Nüfusun Özellikleri”. Uluslararası Giresun ve Doğu Karadeniz Sosyal Bilimler Sempozyumu (09-11Ekim 2008) Bildiriler Kitabı, Cilt:2, s. 320-339.
• Şahin, Cemalettin (2012a). “İstanbul’da Erzurumlular: Bir İç Göç Üzerine Gözlemler”. Birinci Ulusal Coğrafya Sempozyumu (28-30 Mayıs 2012) Bildiriler Kitabı, s. 573-585.
• Şahin, Cemalettin (2012b). “İstanbul’da Tokatlılar: Bir İç Göç Üzerine Gözlemler”. Tokat Sempozyumu (1-3 Kasım 2012) Bildiriler Kitabı, Cilt:2, s. 73-96.
• Şenol, Eren (2010). Amasya’nın Cumhuriyet Dönemi Kentsel Gelişim Süreci ve Kentleşme Sorunları. Doktora Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Şenol, Eren (2015). “Türkiye’nin Şehirleşme Sürecinde Merzifon Şehrinin Yeri”. III. Geçmişten Günümüze Merzifon ve Amasya Yöresi Sempozyumu (08 – 10 Ekim 2015) Bildiriler Kitabı, s. 636-651.
• Tandoğan, Alâeddin (1989). “Türkiye Nüfus Hareketlerinde İstanbul’un Yeri”. AKDTYK Coğrafya Araştırmaları Dergisi, S. 1, s. 135-142.
• T. C. Baş Vekâlet Merkezi İstatistik Müdüriyeti Umumiyesi (1928). 28 Teşrinievvel 1927 Umumi Nüfus Tahriri (Vilayet, Kaza, Şehir ve Köyler İtibariyle Türkiye Nüfusu). Ankara: Türk Ocakları Merkez Heyeti Matbaası.
• Toroğlu, Emin (2007). “Niğde İli’nde Göç Faktörleri ve Göçler”. Coğrafi Bilimler Dergisi, C. 5, S. 1, s.75-96.
• Tümertekin, Erol ve Nazmiye Özgüç (1974). “İstanbul'da Nüfusun Doğum Yerlerine Göre Dağılışı”. İTÜ Mimarlık Fakültesi Şehircilik Enstitüsü Dergisi, S. 8-9, s. 33-70.
• Tüysüz, Suat (2010). Kuruluşu, Gelişmesi ve Fonksiyonları Açısından Suluova Şehri. Yüksek Lisans Tezi. Erzurum: Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Uzun, Ali; Cevdet Yılmaz ve Halil İbrahim Zeybek (2007). “Amasya İli İlçelerinin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Düzeyleri ile Coğrafi Faktörler Arasındaki İlişkiler”. Birinci Amasya Araştırmaları Sempozyumu (13-15 Haziran 2007) Bildirileri, Cilt 2, s. 875-888.
• Yakar, Mustafa (2015). “Türkiye’nin İç Göç Paterni: Kim Nerede İkamet Ediyor? Nereye Kayıtlı”. Ege Coğrafya Dergisi, C. 24, S. 1, s. 15-38.
• Yakar, Mustafa (2009). “İller Arası ve İl İçi Göçlerde Afyonkarahisar Kenti (1975-2000)”. Afyon Kocatepe Üniversitesi SBE Dergisi, C. 10, S. 1, s. 141-163.
• Yılmaz, Cevdet (2007). “Amasya İlinin Nüfus Özellikleri”. Birinci Amasya Araştırmaları Sempozyumu (13-15 Haziran 2007) Bildirileri, Cilt 2, s. 899-915.
• Zaman, Serhat ve Fatih Orhan (2016). “Türkiye’de Erzincan İli Nüfusuna Kayıtlıların Coğrafi Dağılımı”. Uluslararası Erzincan Sempozyumu (28 Eylül – 1 Ekim 2016) Bildiriler Kitabı, Cilt:3, s. 181-188.
• Zeybek, Halil İbrahim (1998). Amasya Ovası ve Yakın Çevresinin Fiziki Coğrafyası. Doktora Tezi. Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• URL 1. (https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=95&locale=tr (Türkiye İstatistik Kurumu, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi, Nüfusa Kayıtlı İle Göre İkamet Edilen İl, Erişim Tarihi: 03. 03. 2019)
• URL 2. https://www.mgm.gov.tr/veridegerlendirme/il-ve-ilceler-istatistik.aspx?k=H&m=AMASYA (Meteoroloji Genel Müdürlüğü, Erişim Tarihi: 05. 03. 2019).
• URL 3. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=92&locale=tr (Türkiye İstatistik Kurumu, Bitkisel Üretim İstatistikleri, Tarım Alanı, Erişim Tarihi: 07. 03. 2019).
• URL 4. https://www.harita.gov.tr/images/urun/il_ilce_alanlari.pdf (Harita Genel Müdürlüğü, İl ve İlçe Alanları, Erişim Tarihi: 05. 03. 2019).
• URL 5. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=95&locale=tr (Türkiye İstatistik Kurumu, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi, İBBD-Düzey 1, İBBBS-Düzey-2, İl ve İlçe Nüfusları, Erişim Tarihi: 03. 03. 2019).