THE GENDER ROLE OF WOMEN IN HOME AND MARRIAGE IN SABAHATTIN ALI'S STORIES

Yıl 2021, Sayı: 9, 309 - 326, 29.06.2021

Pembe Bilgiç

Öz

Sabahattin Ali is among the most important story writers of the Turkish Republic Period. He dealt with social issues and reflected the failing aspects of society in his works. Sabahattin Ali, who created his works through the lens of a socialist realistic structure and content, reflected the prejudices and stereotypes imposed on women. Society has attributed various characteristics to genders within the framework of its own rules. The gender characteristics are built on a social order that does not treat women and men equally within a patriarchal society. Stereotypes emphasizing the inequality of the sexes begin to be adopted by women from an early age. Gender-specific stereotypes have continued to exist in every stage of women's lives, and have been passed on from generation to generation in society. When society moulds women into the shape of patterns knitted with cultural norm women play second next to men. The existence of women is accepted by society if they comply with social criteria. One of the gender stereotypes that society creates by blending it with cultural elements: in other words, one of the gender roles that women must comply with, is the position of women in the home and marriage. Sabahattin Ali's stories have been examined in terms of the position of women in the home and marriage. The gender roles of women were apparent in his stories "Orange", "Killer Osman", "Happy Dog", “Freckled", "Oxcart", "Two Women", "Geese", "For Warming up".

Anahtar Kelimeler

Gender, Sabahattin Ali, story, social

SABAHATTİN ALİ’NİN ÖYKÜLERİNDE KADININ EV VE EVLİLİKTE TOPLUMSAL CİNSİYET ROLÜ

Öz

Sabahattin Ali, Cumhuriyet Dönemi’nin en önemli öykü yazarları arasında yer alır. Yazar, eserlerinde toplumsal konuları ele almış ve toplumun aksayan yönlerini eserlerine yansıtmıştır. Toplumcu gerçekçi yapı ve muhteva ile eserlerini oluşturan Sabahattin Ali, kadınlara yüklenen önyargıları ve kalıp kuralları eserlerine aksettirir. Toplum, kendi koyduğu kurallar çerçevesinde cinsiyetlere çeşitli özellikler yüklemiştir. Yüklenen toplumsal cinsiyet özellikleri, ataerkil toplumun etkisiyle kadın ve erkeğe karşı eşit davranmayan bir düzen üzerine kurulmuştur. Cinsiyetlerin eşitsizliğini vurgulayan kalıp yargılar kadınlara küçük yaşlarından itibaren benimsetilmeye başlanır. Cinsiyetlere özgü kalıp özellikler kadınların yaşamının her safhasında varlığını sürdürmüş, toplumda kuşaktan kuşağa aktarılarak süregelmiştir. Toplum, kadını kültürel normlarla örülmüş kalıpların şekline sokup istediği şekli verince, erkeğin yanında ancak ikinci sırada yer almasına izin vermiştir. Kadının varlığı toplumsal ölçütlere uyduğu takdirde toplumca kabul görür. Toplumun kültürel unsurlarla harmanlayarak oluşturduğu cinsiyet kalıpları yani kadının uyması gereken toplumsal cinsiyet rollerinden biri de kadının ev ve evlilikteki konumudur. Sabahattin Ali’nin öyküleri kadının ev ve evlilikteki konumu doğrultusunda incelenmiştir. İncelenen “Portakal”, “Katil Osman”, “Bahtiyar Köpek”, “Çilli”, “Kağnı”, “İki Kadın”, “Kazlar”, “Isıtmak İçin” öykülerinde kadına ve kadının toplumsal cinsiyet rollerine rastlanır.

Anahtar Kelimeler

Toplumsal cinsiyet, Sabahattin Ali, öykü, sosyal

Kaynakça

• Akkaş, İbrahim (2019). “Cinsiyet ve Toplumsal Cinsiyet Kavramları Çerçevesinde Ortaya Çıkan Toplumsal Cinsiyet Ayrımcılığı”. Ekev Akademi Dergisi. ICOAEF Özel Sayısı, 97-118.
• Ali, Sabahattin (2002). Bütün Öyküleri I. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Ali, Sabahattin (2018). Değirmen. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Ali, Sabahattin (2019). Sırça Köşk. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Ali, Sabahattin (2020). Yeni Dünya. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Bingöl, Orhan (2014). “Toplumsal Cinsiyet Olgusu ve Türkiye’de Kadınlık”. KMÜ Sosyal ve Ekonomı̇k Araştırmalar Dergı̇si. C. 16, S.1, s.108-114.
• Çolak, Gülcan (2019). Toplumdilbilimi. İstanbul: Bilge Kültür-Sanat Yayınları.
• Karaca, Alâattin (1993). Sabahattin Ali'nin Öykülerinde Toplumsal Konular. Türkoloji Dergisi. C. 11, S. 1, s.221-231.
• Kolcu, Ali İhsan (2018). Cumhuriyet Edebiyatı II. Erzurum: Salkımsöğüt Yayınları.
• Önder, Alev (2020). “Sabahattin Ali’nin Kağnı ve Kanal öykülerinde Sosyal Adalet”. Rumeli’de Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi. S. 19, s.391-401.
• TDK (2021). Güncel Türkçe Sözlük. Erişim Tarihi: 10.01.2021. https://sozluk.gov.tr/
• Vatandaş, Celalettin (2011). “Toplumsal Cinsiyet ve Cinsiyet Rollerinin Algılanışı”. İstanbul Sosyolojik Araştırmalar dergisi. S. 35, s.29-56.