Prof. Dr. Nesib Göyüşov’un Akademik Faaliyetine Kısa Bir Bakış ve Araştırmaları Üzerine Bibliyografya Denemesi

Yıl 2022, Sayı: 12, 173 - 204, 22.12.2022

Vüsale Musalı

Öz

Prof. Dr. Nasib Göyüşov, İslam felsefesi, tasavvuf ve irfan, klasik poetikanın teorisi ile ilgili araştırmaları ile bilinen bir edebiyatçıdır. Kendisi Azerbaycan’daki Farsça yazma eserlerin iki cilt şeklinde kataloğunu hazırlamış, İslâm düşünürü Gazâlî’nin Kimyâ-yı Saʿâdet’ini, şair ve filozof Ömer Hayyam’ın Rubailerini, Lâhîcî’nin Şerh-i Gülşen-i Râz’ını, Aynülkudât el-Hemedânî’nin Temhîdât’ını, Cemâl Halîl-i Şirvânî’nin Nüzhetü’l-Mecâlis’ini Farsçadan Azerbaycan Türkçesine tercüme ederek yayımlamıştır. Bunlar dışında Nizamî Gencevî, Nesîmî, Fuzûlî gibi klasik şairlerin hayatı ve sanatları üzerine akademik çalışmalara ve monografilere imza atmıştır. Yazarın metin neşri teorisi ile ilgili görüşleri bu alandaki çalışmalara zemin teşkil etmiştir. Göyüşov yazma eserlerin tasnif ve katalog çalışmalarının yanı sıra irfan, tasavvuf sembolleri, tekke edebiyatı, Hurûfîlik ve İslam medeniyeti üzerine araştırmalar yapmıştır. Göyüşov’un şimdiye kadar 15 kitap ve 160’tan fazla akademik makalesi neşredilmiştir. Makalede, ömrünün 52 yılını elyazması eserlerin araştırılması ve neşrine adamış doğubilimci Prof. Dr. Nasib Göyüşov’un hayatı ve çalışmaları hakkında bilgi verilmiş, akabinde ise yayımlanmış kitap ve makaleleri, sempozyumlarda sunulmuş bildirileri gözden geçirilerek eserlerinin bibliyografyası hazırlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Nasib Göyüşov, Edebiyat, Tasavvuf, Farsça, Bibliyografya

A BRIEF OVERVIEW OF NASIB GOYUSHOV'S ACADEMIC ACTIVITY AND BIBLIOGRAPHIC ESSAY ON HIS RESEARCHES

Öz

Prof. Dr. Nasib Goyushov is a literary critic known for his researches in the fields of Islamic philosophy, Sufism and Muslim wisdom (irfan), the theory of classical poetics. He published a twovolume catalog of Persian manuscripts in Azerbaijan, translated Kimya-i Saadat by Islamic thinker Gazali, Rubais by poet and philosopher Omar Khayyam, Commentaries on Gulshan-i Raz by Lahiji, Tamhidat by Ayn al-Guzat al-Hamadani, Nuzhat al-Majalis by Jamal Khalil Shirvani from Persian into Azerbaijani Turkish. In addition, he conducted academic researches and prepared monographs on the life and works of classical poets such as Nizami Ganjavi, Nesimi and Fuzuli. The author's views on the theory of text publication formed the basis of research in this area. In addition to the classification and cataloging of manuscripts, Goyushov was engaged in research in the fields of wisdom (irfan), Sufi symbols, literature of dervish lodges, Hurufism and Islamic civilization. Goyushov published 15 books and more than 160 scientific articles. The Current article provides information about the life and researches of the orientalist Nasib Goyushov, who devoted 52 years of his life to the study and publication of manuscripts, and then a bibliography of his works was prepared by reviewing his published books, articles and symposium materials.

Anahtar Kelimeler

Nasib Goyushov, Literature, Sufism, Persian, Bibliography

Kaynakça

• 1. Monografiler: Füzûlî’nin sanat ve marifet dünyası. İran Beynelhalk Suruş Neşriyatı, 1997, 386 s;
• Tasavvuf anlamları ve dervişlik remizleri. Bakü: Tural-Ə Neşriyatı, 2001, 240 s;
• Kur'an ve irfan ışığında. Bakü: İktisad Üniversiteti Neşriyatı, 2004, 288 s;
• Milli sanatın nazarî tahliline giriş. Bakü: Nurlan Neşriyatı, 2006, 290 s;
• Fuzûli: Düşünce ve ruhun poetikası. Bakü: Nurlan Neşriyatı, 2011, 454 s.
• 2. Katkıları ve Editörlüğü İle Hazırlanmış Kataloglar
• Farsça Yazmalar Kataloğu. I. c. Ed. N. Göyüşov. Bakü: Azerbaycan Bilimler Akademisi Örnek Neşriyatı, 1994. 318 s. (Rusça);
• Farsça Yazmalar Kataloğu. II. c. Haz. N. Göyüşov ve H. Necefov. Bakü: Elm Neşriyyatı, 2000, 348 s. (Rusça);
• Fihrist-i Nüshahâ-yı Hattî-i Fârsî der Enstitu-yı Nusah-ı Hattî-i Akademi-i Ulûm-ı Azerbaycan. Tahran: Mirâs-ı Ferhengî, 1380/2001, 154 s. (Farsça).
• 3. Farsçadan Azerbaycan Türkçesine Tercümeleri
• Ebû Hâmid el-Gazâlî. Kimiyâ-yı Saadet: önsöz, tercüme, izah ve şerhler. I-II c. Bakü: Şark-Garb Neşriyatı, 2013, 646 + 687 s.;
• Ömer Hayyâm. Yüz bir rubai (Giriş makalesi, filolojik tercüme ve redaksiyon). Bakü: Azerneşir, 2011, 232 s.;
• Abdullah Nasrî. Kur’an’da dünya-şinaslığın esasları (Farsçadan tercüme). Bakü: Kalem Neşriyatı, 2003, 238 s;
• Aynülkuddât Hemedânî. Temhîdât (Önsöz, tercüme ve şerhlər). Bakü: Adiloğlu Neşriyatı, 2006, 248 s.;
• Seyyid Yahya el-Bâkûvî. Risaleler I (Nesir eserleri), II (Nazım eserleri). Bakü: Kafkas Araştırmalar Enstitüsü, 2014;
• Ömer Hayyâm. Rubailer (Önsöz, Farsça metnin trasliterasyonu, filolojik tercüme ve ilmi redaksiyon). Bursa: DORA Basım-Yayın Dağıtım LTD, 2014, 493 s.;
• Cemal Halil Şîrvânî. Nüzhetü’l-Mecâlis (X-XIII. asırlarda Farsça yazılmış rubailer toplusu). Önsöz, filolojik tercüme ve şerhler. Bakü: TEAS Press Neşriyat Evi, 2016, 488 s.;
• Şebüsterî. “Gülşen-i Râz”. Şemseddin Lâhicî. “Mefâtihü’l-İcâz fî Şerh-i Gülşen-i Râz” (Giriş, tercüme, izahlar ve şerhler). I-II. c. Bakü: Adiloğlu Neşriyatı, 2008, 408 + 384 s.
• 4. Diğer Kitapları Halk tababetinin izi ile. Bakü: Azerneşir, 1986, 107 s.
• Halk tababeti hazinesinden (Önsöz, tercüme, tertip, izah ve şerhler). Bakü: Azerneşir, 1992, 224 s.
• Ahund Turab Ahundzade. İslam’ın tefrika sebepleri (Metnin transliterasyonu, önsöz, lügat: N. Göyüşov ve M. Babaşov). Bakü: Azerneşir, 1993, 103 s.
• Muhammed Fuzûlî. Hadikatü’s-Süedâ. Bakü: Genclik Neşriyatı, 1993, 368 s.
• Kalemin sihri (Nizamî “Hamse”sinden seçilmiş minyatürler). Beynelhalk Nizamî Gencevî Merkezi. I-II. c. İstanbul: Boyut Yayım Grubu/Öneş Medya.