GEOGRAPHICAL ELEMENTS IN EIGHTH-GRADE REVOLUTION HISTORY AND KEMALISM TEXTBOOKS

Yıl 2017, Sayı: 2, 1 - 7, 31.12.2017

Hakan Önal , Tugay Çalışkan , İrem Pamukoğlu

Öz

Location is one of the most important elements of both
geography and history teaching. Many geographical elements such as geographical
features, demographical features, climatic, geological, geomorphological and
economical elements play an important role in the flow of events as well as
being among the causes of historical events. This study was conducted to
determine the inclusion of geographical elements in the 8th grade Revolution History and Kemalism textbooks. In the study, document and content analysis were
used within qualitative approach. The main category consists of the
"geographical elements" and the subcategories are the subdivisions of
the physical and human geography. In the research, "sentence" and
"word" were chosen as the analysis unit. It was determined that the
geographical terms in which the analysis unit was identified as the word, which
subcategory was evaluated, were found to be in the “place names” most
frequently (81.5%). In the geographical elements in which the analysis unit is
determined as a sentence, it is determined that the repetition (48,2%) is
related to “political geography.” As a result, there is no specific explanation
or location analysis, except that the geographical places that are the most
prevalent are located on the map, they are place names in the text. The
analysis of the location of historical events may also give the student the
ability to make a detailed interpretation of the event in the mind of the
student. For this reason, the description of the place is as important as the
description of the historical event.

Anahtar Kelimeler

Geography Teaching, History Teaching, Location And Geographical Elements

8. SINIF İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK DERS KİTAPLARINDA COĞRAFİ UNSURLAR

Öz

Mekân hem coğrafya hem de tarih öğretiminin en önemli
unsurlarından biridir. Yer şekilleri, demografik özellikler, klimatik,
jeolojik, jeomorfolojik ve ekonomik unsurlar gibi mekânda bulunan birçok
coğrafi unsur, tarihi olayların sebepleri arasında yer aldığı gibi olayların
akışı içerisinde de önemli rol oynamaktadır. 8. Sınıf T.C. İnkılap Tarihi ve
Atatürkçülük ders kitaplarında coğrafi unsurlara yer verilme durumunu
belirlemeye yönelik olarak gerçekleştirilen bu çalışma, nitel araştırma
yöntemlerinden  doküman incelemesi ile
gerçekleştirilmiştir. Doküman incelemesi ile elde edilen verilerin çözümlenmesinde
içerik analizi kullanılmış, temel kategori olarak da “coğrafi unsurlar” ele
alınmıştır. Alt kategoriler ise fiziki ve beşeri coğrafyanın alt dallarından
oluşmaktadır. Bu araştırmada analiz birimi olarak “cümle” ve “kelime”
seçilmiştir. Araştırmada analiz biriminin kelime olarak belirlendiği coğrafi
terimlerin hangi alt kategoride yoğunlaştığı değerlendirildiğinde, en çok
tekrarın yer adlarında yoğunlaştığı (%81,5) görülmektedir. Analiz biriminin
cümle olarak belirlendiği coğrafi terimlerin hangi alt kategoride yoğunlaştığı
değerlendirildiğinde ise en çok tekrarın siyasi coğrafya (%48,2) ile ilgili
cümlelerde yoğunlaştığı tespit edilmiştir. Sonuç olarak en fazla bahsi geçen
coğrafi mekanların bile haritada konum, metinde yer ismi olması dışında özel
bir açıklaması veya bir konum analizi yapılmamıştır. Tarihi olayların mekanının
da analiz edilmesi öğrencinin zihninde olayın seyrine ilişkin ayrıntılı bir
çıkarım – yorum yapabilme yetisi kazandırılabileceğinden mekanın tarifi de tarihi
olayın tarifi kadar dikkate alınmalıdır.

Anahtar Kelimeler

Coğrafya öğretimi, Tarih öğretimi, Coğrafi mekân, Coğrafi Unsurlar

Kaynakça

• Akbaş, Y. (2004). Evliya Çelebi Seyahatnâmesi'nden Seçmeler. İstanbul : Eflatun Yayıncılık. Akengin, H. (2010). Siyasi Coğrafya İnsan ve Mekân Yönetimi (1 b.). Ankara: Pegem Akademi. Ataş, Ç. (2017). İlköğretim, Türkiye Cumhuriyeti İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük Ders Kitabı. Ankara: Top Yayıncılık. Günel, K. (2004). Coğrafyanın Siyasal Gücü. İstanbul: Çantay Yayınları. Koç, H., Önal, H., & Ergün, A. (2016). Ortaöğretim tarih ders kitaplarında coğrafi unsurlara nasıl ve ne düzeyde yer verilmektedir? International Journal of Eurasia Social Sciences, 7(25), 99-117. Köstüklü, N. (2004, Eylül). İlk ve Orta Öğretimde Tarih Öğretimi Problemler ve Öneriler. Erdem Atatürk Kültür Merkezi Dergisi, 14(41), 1-28. Robson, C. (2015). Bilimsel Araştırma Yöntemleri - Gerçek Dünya Araştırması (1 b.). Ankara: Anı Yayıncılık. Seggie, F. N., & Bayyurt, Y. (2015). Nitel Araştırma Yöntem, Teknik, Analiz ve Yaklaşımları (1 b.). Ankara: Anı Yayıncılık. Soysal, M. E. (2012). Tarih Biliminin Sosyal Bilimlere İlişkisi ve Önemi Üzerine Genel Bir Bakış. Atatürk Dergisi, 1(1), 343-404. Sönmez, V., & Alacapınar, F. G. (2013). Örneklendirilmiş Bilimsel Araştırma Yöntemleri (2 b.). Ankara: Anı Yayıncılık. Şengül Bircan, T., & Safran, M. (2013). Tarih öğretiminde haritaların önemi ve kullanımı. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(2), 461-476.