ORDOS BÖLGESİNİN TÜRK TARİHİNDEKİ ÖNEMİ

Yıl 2023, , 205 - 212, 31.12.2023

Tuğçe Demir

https://doi.org/10.58640/asyar.1404581

Öz

Bozkırda büyük bir devlet kuran Hunlar, Mete zamanında güçlenip Ordos ve çevresinde, kuzeyde Yin dağlarında M.Ö. 3.Yy.’da mevcudiyetlerini sürdürmekteydiler. Verimli Lös topraklarını içinde barındıran Ordos platosu konar-göçer Hun halkı için daima cazibe merkezi olmuştur. Ordos bulunduğu konum itibari ile siyasi ve ekonomik önemini yüzyıllar boyu sürdürmüş ve Hunların zamanında önemli merkezlerden biri haline gelmiştir. Bu stratejik bölgeye sahip olmak için özellikle Türkler ve Çinliler arasında tarihî süregelen savaşlar olmuştur. Ayrıca bölgede Ordos Bronzları olarak adlandırılan pek çok obje bulunmuş ve bulunan objelerin Hunlar’a ait olmasıyla bölgenin önemi daha da artmıştır. Bu çalışmanın amacı tarihte stratejik, ekonomik ve aynı zamanda kültürel öneme sahip Ordos bölgesinin Türklerin nazarında öneminin ortaya koyulmasıdır. Bu konuda yapılan araştırmalar hem yerel hem de Batı ve Doğu tarihçileri tarafından yapılmıştır. Kaynak araştırmaları ve arkeolojik buluntular sonucunda Çin’in kuzeyinde İç Moğolistan’da yer alan Ordos’un, Türklerin tarihi açısından siyasi, iktisadi ve kültürel önemi belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Ordos, Türkler, Hunlar, Göktürkler, Ordos Bronzlar

The Importance of the Ordos Region in Turkish History

Öz

The Huns, who founded a significant empire in the steppes, grew stronger during Mete's era and sustained their existence in the Ordos region and its surroundings, north of the Yin Mountains, around the 3rd century BC. The Ordos Plateau, containing fertile Loess soils, has consistently been an appealing center for the nomadic Hun population. Due to its strategic position, Ordos maintained its political and economic importance over centuries, evolving into a crucial hub during the Hun era. Persistent historical conflicts between Turks and Chinese have occurred to control this strategic area. Additionally, numerous objects referred to as Ordos Bronzes have been unearthed in the region, and the region's significance has heightened with the identification of these objects as belonging to the Huns. The objective of this study is to underscore the historical significance of the Ordos region, emphasizing its strategic, economic, and cultural importance from the Turkish perspective. Research on this subject has been conducted by both local and Western and Eastern historians. Through source investigations and archaeological discoveries, the political, economic, and cultural importance of Ordos, situated in Inner Mongolia in northern China, has been delineated in the history of the Turks.

Anahtar Kelimeler

Ordos, Turks, Huns, Gokturks, Ordos Bronzes

Kaynakça

• Beckwith, C. I. (2009). Empires of the Silk Road: A History of Central Eurasia from the Bronze Age to the Present. Princeton University Press. Bunker, Emma C. (2002). Nomadic art of the eastern Eurasian steppes: the Eugene V. Thaw and other New York collections. Yale Univesity Press.
• Chaliand, G. (2003). From Mongolia to Danube- Nomadic Empires. Routledge.
• Çakan, V. A. (2015). Orta Asya Türk Tarihine Giriş- İslâm’a Kadar. Binyıl Yayınevi.
• Di Cosmo, N. (2002). Hun İmparatorluğu’nun Kuruluşu ve Yükselişi. Türkler. Ed., H. C. Güzel; K Çiçek ve S. Koca. Yeni Türkiye Yayınları, 709-718.
• Eberhard, W. (2007). Çin Tarihi (4.baskı). Türk Tarih Kurumu.
• Ebrey, P. B. (2010). The Cambridge Illustrated History of China (2.baskı). Cambridge University Press.
• Ercilasun, K. (2011). “Bozkırda Hakimiyet Merkezi Hakkında Bazı Görüşler”. Türk Dili Araştırmaları Yıllığı-Belleten. 59 (1), 27-36.
• Gumilev, L. N. (2002). Hunlar. Çev., D. A. Batur. Selenge Yayınları.
• Gumilev, L. N. (2005). Avrasyadan Makaleler-1. Selenge Yayınları.
• Gömeç, S. (2012). Türk ve Hun Tarihi. Berikan Yayınevi.
• Lebedynsky, Y. (2007) Les nomades (2.baskı). Éditions Errance.
• Liu, L. ve Chen, X. (2003). State Formation in Early China. Bristol Classical Press.
• Ögel, B. (2020) İslamiyetten Önce Türk Kültür Tarihi- Orta Asya Kaynak ve Buluntularına Göre (7.baskı). Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Shı史, N. 念海. (1980). “Distribution and changes of agriculture, forestry and animal husbandry areas in the Ordos Plateau and Hetao Plain over the past 2,300 years两千三百年来鄂尔多斯高原和河套平原农林牧地区的分布及其变迁”. Journal of Beijing Normal University (Philosophy and Social Sciences Edition) 北京师范大学学报(哲学社会科学版). 8, 1-14.
• Schafer, E. H. (1963). Golden Peaches of Samarkand. Cambridge University Press.
• Sinor, D. (2014). Erken İç Asya Tarihi. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Taşağıl, A. (2019). Gök-Türkler (4.baskı). Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Xiong, V. J. (2008). Historical Dictinary of Medieval. Rowman& Littlefield.
• Wood, F. (2007). The First Emperor of China. London: Profile Books.
• Görsel Kaynaklar
• Görsel 1. “Ordos Bölgesi, İç Moğolistan”, Bunker, Emma C. (2002). Nomadic Art of the Eastern Eurasian Steppes: The Eugene V. Thaw and other New York Collections. Yale Univesity Press. Görsel 2: “Hunlara Ait Altın Bel Tokası (M.Ö. 3-2. Yy.)”, www.metmuseum.org/art/collection/search/322484 (e.t.: 04 Aralık, 2023).