Türk Kadın Siyasetçilerin Medyada Temsili: 2020 Yılında Yayınlanan Haberler Üzerine Bir İnceleme

Year 2023, Volume: 5 Issue: 1, 1 - 9, 08.06.2023

Esra Büyükkırcalı

https://doi.org/10.5152/atakad.2023.22001

Abstract

Amaç: Bu araştırma, Türkiye’de kadınların siyasette ne kadar var olduğunu, haberlerde kadın
siyasetçilerin nasıl yer aldığını ve bu varlığın medya tarafından topluma ne şekilde yansıtıldığını
belirlemek amacıyla yapılmıştır.
Yöntemler: 2020 yılında en çok ziyaret edilen haber sitelerinde, kadın siyasetçiler ile ilgili
haberler, içerik analizi yöntemi ile incelenmiştir. Çalışma kapsamında kadın siyasetçiler ile ilgili
haberlerin önce toplam sayısına ulaşılmış, ardından bu haber metinlerinde öne çıkan kelimeler belirlenmiştir. 2020 yılı milletvekili sayıları ve cinsiyet dağılımı, 2020 yılı Cumhurbaşkanlığı
kabinesi görev ve cinsiyet dağılımı tabloları çalışmada yer almaktadır. Kadın siyasetçiler ile ilgili
haberlerde öne çıkan konuların neler olduğu sorusuna cevap aranmıştır.
Bulgular: İncelenen haberler ve elde edilen veriler sonucunda, %85 oranla şiddet kelimesinin
birinci sırada, %83 oranla ekonominin ikinci sırada, %82 oranla çocuk kelimesinin ise üçüncü
sırada olduğu görülmektedir. Haberlerde sıklıkla kullanılan kelimeler, kadın siyasetçilerin medyada temsili hakkında bilgi vermektedir.
Sonuç: Kadın siyasetçiler ile ilgili haberlerin çoğunlukla geleneksel anlayışla, aile, erkek, çocuk
ve şiddet kelimeleri kullanılarak hazırlandığı sonucuna varılmıştır. Toplumda oluşan algının belirleyicisi olan medyanın toplumu etkileme ve yönlendirme gücü göz önüne alındığında, haber
yazımındaki dilin doğru kullanımı büyük önem taşımaktadır. Medya metinlerinde kullanılan dil
ve anlatım biçimi ile kadınların siyasal alandaki başarılarıyla öne çıkarılması gerektiği sonucuna
varılmıştır.

Keywords

Siyaset, kadın siyasetçiler, medya, toplumsal cinsiyet eşitsizliği

References

• Altındal, Y. (2007). Kadının siyasal katılımı bağlamında partilerin kadın kollarının sosyolojik açıdan değerlendirilmesi. (Tez No: 214504). [Yüksek Lisans Tezi]. Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sosyoloji Ana Bilim Dalı. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezDetay.jsp?id=1zLPSigDbDTkCDMW0tq6-A&no=m9fjjdt7lulD1iMfhA2Y-g
• Atabey, G.,& Hasta, D. (2018). Siyasal katılım, siyasal yeterlik ve toplumsal cinsiyet. Nesne Psikoloji Dergisi, 6(1), 484–515.
• Ayata Güneş, A. (1998). Laiklik, Güç ve Katılım Üçgeninde Türkiye’de Kadın ve Siyaset. In A. Berktay Hacımirzaoğlu (Der.), 75 Yılda Kadınlar ve Erkekler. Tarih Vakfı Yayınları.
• Aziz, A. (2020). Sosyal Bilimlerde araştırma Yöntemleri ve Teknikleri. Nobel Yayınları.
• Bersey, A.,& Chadwick, R. (1998). Medya ve Gazetecilikte Etik sorunlar. In
• Bersey & R. Chadwick (Çev.),. Nurçay Türkoğlu. Ayrıntı Yayınları.
• Çağlar, N. (2013). Yerel medyada kadın adaylar. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 4(8), 14–38.
• Çitçi, O. (1996). Temsil, katılma ve yerel demokrasi. Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, 5(6), 6.
• Collins, R. L. (2011). Content analysis of gender roles in media: Where are we now and where should we go? Sex Roles, 64(3–4), 290–298. [CrossRef]
• Demir, Z. (2002). Siyasi partilerin kadın politikalarına karşı kadın tutumu. (Tez No: 116853). [Doktora Tezi]. Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. https://www.proquest.com/openview/f0a296b915e8d0d2eafb6df21576ff7d/1?pq-origsite=gscholar&cbl=2026366&diss=y
• Deniz, Ş. (2010). Türkiye'de yazılı basında kadınların siyasal temsili: 03 Kasım 2002 ve 22 Temmuz 2007 genel seçimleri. Journal of Yaşar University, 5(19), 3199–3220.
• Doğramacı, E. (1993). Atatürk’ten günümüze sosyal değişmede Türk kadını. Atatürk Araştırma Merkezi. Date of Access: 01.03.2023. https://dergipark.org.tr/tr/pub/aamd/issue/55308/758735#article_ cite Erişim tarihi
• Dursun, Ç. (2004). Türkiye’de haber ve habercilik çalışmalarının genel bir değerlendirilmesi: 1980–2003. In Ç. Dursun (Der.), Haber, Hakikat ve İktidar İlişkisi. Elips Yayınevi, 89–147.
• Dursun, Ç. (2010). Kadına yönelik şiddet karşısında haber etiği. Fe Dergisi, 2(1), 18–32.
• Dursun, Ç. (2013). İletişim Kuram kritik. İmge Kitabevi.
• Dursun, D. (2002). Siyaset Bilimi. Beta Yayıncılık.
• Fıske, J. (2011). İletişim çalışmalarına giriş (S. İrvan, Çev.). Pharmakon Yayınevi.
• Gencel Bek, M., & Binark, M. (2000). Medya ve Cinsiyetçilik. Ankara Üniversitesi Kadın Sorunları Araştırma ve Uygulama Merkezi-KAdeR Eğitim Kitapçığı. Erişim Tarihi 01.03.2023. https://www.scribd.com/ document/503827919/79438556-1215414832MedyaVeCinsiyetcilik-mutluBinarkpdf#
• Gökçimen, S. (2009). Türk parlamento tarihinde kadın parlamenterler 1935-2009. TBMM Yayınları. Erişim tarihi 01.03.2023. https://acikerisim.tbmm.gov.tr/xmlui/bitstream/handle/11543/2109/200902268. pdf?sequence=1&isAllowed=y
• Gümüşoğlu, F. (2008). Ders kitaplarında toplumsal cinsiyet. Toplum ve Demokrasi Dergisi, 2(4), 39–50.
• Gürcan, H. İ. (2012). Medya tarihi (1.Ünite). In H. İ. Gürcan. (Ed.), Haberciliğin temel kavramları Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Habermas, J. (2017). Tanıl Bora-Mithat Sancar, İletişim Yayınları(K. Y.Dönüşümü, Çev.). İletişim Yayınları.
• KA-DER. (Kadın Adayları Destekleme ve Eğitme Derneği). (2005). Temsil İçin cinsiyet kotası erkek Demokrasiden gerçek Demokrasiye (pp. 10–11). Acar Matbaacılık.
• KA-DER. (Kadın Adayları Destekleme Ve Eğitme Derneği). (2006). Cinsiyet eşitliği yolunda yerel politikalar raporu. KA-DER Yayınları.
• Kalender, A. B., Aksun, K., Hıdır, M., Dedeoğlu, Ş., Zengin Taş, E., & Salman, S. (2021). Medyada kadın İstihdamının temsili ve reklamlardaki kadın imajı üzerine bir alımlama analizi. Uluslararası Sosyal Bilimler Akademi Dergisi, 3(6), 1409–1439.
• Köker, E. (2011). Toplumsal cinsiyet ve medya (5. Ünite). In Y. Ecevit & N Karkıner (Ed.), Toplumsal cinsiyet çalışmaları (pp. 96–116). Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• KSGM (Kadın Statüsü Genel Müdürlüğü). (2008). Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Ulusal Eylem Planı, 47. Erişim tarihi 02.03.2023. http://www.ceidizleme.org/ekutuphaneresim/dosya/502_1.pdf
• Özaydınlık, Y. D. D. K. (2014). Toplumsal cinsiyet temelinde Türkiye’de kadın ve eğitim. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 33(33), 93–112. [CrossRef]
• Pınarcıoğlu, N. Ş. (2011). Yerel siyaset ve kadın katılımı: İstanbul ve Kocaeli’nde niteliksel bir araştırma. [Doktora Tezi]. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Yönetimi Anabilim Dalı Mahalli İdareler ve Yerinden Yönetim Bilim Dalı. https://dspace.ceid.org.tr/xmlui/bitstream/handle/1/771/Tez%2055.pdf?sequence=1&isAllowed=y
• Punch, K. F. (2020). Sosyal Araştırmalara Giriş: Nicel ve Nitel Yaklaşımlar (D Bayrak, H. B Arslan & Z Akyüz, Çev.). Siyasal Kitapevi.
• Saktanber, A. (1993). Türkiye’de Medyada Kadın: Serbest-Müsait Kadın veya İyi Eş, Fedakâr Anne. In Ş. Tekeli (Der.), Kadın bakış açısından 1980’ler Türkiye’sinde Kadınlar (pp. 198–210). İletişim Yayınları.
• Sancar, S. (2011). Türkiye’de kadın hareketinin politiği: Tarihsel bağlam, politik gündem ve özgünlükler. In S. Sancar (Der.), Birkaç Arpa Boyu 21.Yüzyıla girerken Türkiye’de feminist çalışmalar (pp. 98–99). Koç Üniversitesi Yayınları.
• Selvi, E. B. (2019). Kadınların siyasete katılımı: Türkiye örneği. (Tez No: 16810401021). [Yüksek Lisans Tezi]. Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Anabilim Dalı. https://acikerisim.erbakan.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/20.500.12452/4606/575618.pdf?sequence=1&isAllowed=y
• Sultana, A.,& Altay, S. (2019). Ataerkillik ve kadının i̇kinciliği; Kuramsal bir analiz, e-Şarkiyat İlmi Araştırmalar Dergisi, 11/1(23), 418.
• Talaslı, G. (1996). Siyaset çıkmazında kadın. Ümit Yayıncılık.
• Tekeli, Ş.,& Koray, M. (1991). Devlet-kadın-siyaset. Türkiye Sosyal Ekonomik Siyasal Araştırmalar Vakfı.
• Tekeli, Ş. (1991). Kadınların siyasetten dışlanmışlıklarının 55 yıllık öyküsü. In N. Arat (Ed.), Kadınlar ve siyasal yaşam: Eşit hak-eşit katılım Derneği. Cem Yayınları.
• Sözcü, (2020, August 4), “Bahçeli’den Akşener’e ‘evine dön’ çağrısı” https://www.sozcu.com.tr/2020/gundem/son-dakika-bahceliden-flas-muharrem-ince-aciklamasi-5969088/
• Hürriyet, (2020, February 25), “Farkındalık için kadın vekile şiddet makyajı” https://www.hurriyet.com.tr/gundem/farkindalik-icin-kadin-vekile-siddet-makyaji-41454598
• Ensonhaber, (2020, March 3), “İyi Partili Aylin Cesur'un tepki çeken pozları” https://www.ensonhaber.com/gundem/iyi-partili-aylin-cesurun-tepki-ceken-pozlari