VAKIFLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ARŞİVİNDE BULUNAN HADİCE SULTAN’A AİT VAKFİYENİN KİTAP SANATLARI BAKIMINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Year 2016, Issue: 37, 35 - 51, 28.12.2016

Hüseyin Elitok

Abstract

Öz

Tarihi ve kültürel mirasın en önemli
kaynaklarından olan vakıflar, kökleri İslam hukukuna dayanan ihtiyaç sahibi
insanlara yardım ve hayrı amaçlayan müesseselerdir. Vakıflar, yüzyıllar boyu
bir çok alanda sosyal, kültürel ve ekonomik hizmetler sunarak kurduğu
hastaneler, imarethaneler, yaşlı bakımevleri ile sosyal yardımlaşma ve
dayanışmanın en güzel örneklerini vermiştir. Başta sultanlar ve hanım sultanlar olmak üzere
devletin ileri gelenleri ve varlıklı kişiler tarafından çok sayıda vakıf
yaptırmışlardır. Dolayısıyla bu önemli kurumlara resmiyet kazandırmanın gerekliliği
kaçınılmaz olmuştur. Bu kurumu her yönüyle tanıtıp
belgeleyen ve ona resmiyet kazandıran vesikalar olmaları açısından vakfiyelerin
varlığı önem kazanmıştır.

Vakfiyeler,
sadece bir vakfın, vakıf olarak arz ettiği önemi ve tesis edilen vakıfla ilgili
bilgi ve şartları öğrenmemize yardımcı olan metinler olarak kalmamıştır. Aynı
zamanda, kültür, sanat ve sanat tarihi açısından da üzerinde durulması gereken
belgeler olmuşlardır. Bu bakımdan birer sanat eseri örneği olarak kabul
edilebilecek olan bu eserler incelenmeye değerdir.

Bu çalışmada Vakıflar Genel
Müdürlüğü, Kültür ve Tescil Dairesi Başkanlığındaki 55 envanter numaralı  (1226-1811) tarihli vakfiye kitap sanatları
açısından ele alınarak incelenmiştir.

Keywords

Vakıflar Genel Müdürlüğü, Vakıf, Vakfiye, Hadice Sultan, Hat, Tezhip

References

• Ateş, İbrahim “Vakıf Belgeler Arşivi’nin Dünü ve Bugünü”, 2. Vakıf Haftası, 3-9 Aralık 1984, Ankara 1985, s.30.
• Kazıcı, Ziya (2003) “Osmanlı Vakıf Medeniyeti”, Bilge Yay., İstanbul.
• Köprülü, M. Fuad (1943), “Anadolu Selçukluları Tarihi’nin Yerli Kaynakları”, 7(27), TTK. Basımevi, Ankara.
• Köprülü, M. Fuad, (1938) “Vakıf Müessesesi ve Vakıf Vesikalarının Tarihi Ehemmiyeti”, Vakıflar Dergisi, S.1, Ankara ss. 1-7.
• Kunter, H. Baki (1938) “Türk Vakıfları ve Vakfiyeleri Üzerine Mücmel Bir Etüd”, Vakıflar Dergisi, Cumhuriyet Matbaası İstanbul, 104-117.
• Küçükköy, İrfan, (1984) “Şer‘iyye Sicillerinde Vakıf Kayıtları”, Vakıflar, İstanbul.
• Pakalın, Mehmet Zeki (1983) “Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü III”, M.E. B Yayınları, İstanbul.
• Sakoğlu, Necdet (2011) “Bu Mülkün Kadın Sultanları”, Oğlak Yayıncılık, İstanbul.
• Şeker, Mehmet (1993) “Vakfiyelerin Türk Kültürü Bakımından Özellikleri”, Ege Üni. Edebiyat Fakültesi Tarih İncelemeleri Dergisi, S. 8, İzmir, 1-18.