CELÂLEDDİN HÂRİZMŞAH’IN SON GÜNLERİ

Year 2012, Issue: 37, 29 - 46, 30.06.2012

Osman Gürbüz

Abstract

1224 yılında Hindistan’dan Kirman’a geçen Hârizmşahların son sultanı
Celâleddin, buradan Azerbaycan’a ulaştı ve bölgedeki siyasi dağınıklığın yardı-
mıyla kısa süre içerisinde devletini kurarak önemli bir güç haline geldi. Moğol ve
Gürcülere karşı kazandığı zaferler, kendisini halkın gözünde kahramanlaştırmaya
yetti; ancak Ahlât’ın fethi ve Müslüman yerleşim alanlarını yağmalaması, onun
halkın gözünden düşmesine sebep oldu. Yassı çimen savaşında Selçuklu-Eyyûbî
ittifakına karşı savaşı kaybederek bütün gücünü kaybetti. Bundan sonra toparlanma
çabaları ve yeni ittifak arayışları hiçbir işe yaramadı. Kahramanlıklarla
dolu hayatı 1231 yılında Meyyafarikîn (Silvan) dağlarında son buldu.

Keywords

Celâleddin Hârizmşah, Moğollar, Meyyafarikîn, Ahlât, Ölüm

References

• Abu’l-Ferec, Bar Hebraeus, Tarih, çev. Ömer Rıza Doğrul, TTK yay., Ankara, 1945.
• Barthold, Vassiliy, Moğol İstilasına Kadar Türkistan, haz. Hakkı Dursun Yıldız, Ankara, 1990.
• Cahen, Claude, Osmanlılardan Önce Anadolu’da Türkler, çev. Yıldız Moran, 3. baskı, İstanbul, 1994.
• Deguignes, Tarih-i Umumî, çev. Hüseyin Cahid, İstanbul, 1924.
• Devâdârî, Ebîbekr b.Abdillah b.Aybek, Kenzü’d- Dürer ve’l-Cami’u’l-Ğurer, Kahire, 1982.
• İbn Bîbî, Hüseyin b. Muhammed, el-Evâmiru’l-Alâiyye fî Umûri’l-Alâiyye, çev. Mürsel Öztürk, Ankara, 1996.
• İbn Esîr, İzzeddin Ebu’l-Hasan Ali b. Muhammed b. Abdulvahid, el-Kâmil fi’ tTârîh, Daru Sadr, Beyrut, tsz.
• İbn Haldun, Abdurrahman b. Muhammed, el-‘İber ve Dîvânu’l-Mübteda ve’l-Haber, Beytü’l-Efkâri’d-Devliyye, Riyad, tsz.
• İbn Tağriberdî, Cemaleddin Yusuf, en-Nücûmu’z-Zâhire fî Mülûki Mısr ve’l-Kahire, Kahire, 1982.
• İbn Kesîr, Ebu’l-Fidâ, el-Bidâye ve’n-Nihâye, tahk. Ali Necib, Beyrut, 1989.
• İbn Vasıl, Cemalüddin Muhammed, Müferricü’ l- Kürûb fî Ahbâri Benî Eyyûb, tahk. Muhammed Rebi’, Kahire, tsz.
• Mükrimin Halil Yinanç, ” Celâleddin Hârizmşah”, İA, İstanbul, 1993.
• Nesevî, Muhammed, Sîretü’s-Sultan Celâleddin Menkubirti, yay. Hafız Ahmed Hamdi, Daru’l- Fikr, Mısır,1953.
• Vardan, Vardabet, “Türk Fütuhâtı Tarihi”, Tarih Semineri Dergisi, çev. Hrand Andreasyan, , İstanbul,1937.
• Zehebî, Muhammed b. Ahmed b. Osman b. Kaymaz, İber fî Haberi men Gaber, tahk. Muhammed Zağlûl, Beyrut, tsz.