BibTex RIS Cite

Arabic Loan Words in Lezgi Language and his Morphological Structures

Year 2014, Issue: 42, 153 - 172, 31.12.2014

Abstract

Arabic Loan Words in Lezgi Language and his Morphological StructuresLezgis is one of the oldest nations of Caucasus. Most of them live at southeast of Dagestan and northeast of Azerbaijan. They met with Islam and Arabian people at VII. Century during the Islamic conquest movements and they converted into Islam following these movements. Their language as well as their social, political and cultural life have been influenced by Arabians. Many Arabic words have been used in Language of Lezgi.This article is about the Arabic words which are used in language of lezgi. The book named “Rusko-Lezginski Slovar” (Russian-Lezgi dictionary) which was written by M. Gaciyev was examined carefully and Arabic words which were also used in language of lezgi with the same meaning determined. These quoted Arabic words were categorized in terms of their area of use and were analyzed in accordance with Arabian language morphology. And then the ration of quoted Arabic words in language of lezgi was determined as percentage. At the categorization of quoted Arabic words, Cyrillic spelling, Latin pronunciation, Arabic meaning, Turkish pronunciation and their meaning at the language of lezgi were expressed. And at the last column there were different examples with regard to Arabic word form (morphological)

References

  • Akiner, Shirin, Sovyet Müslümanları, Çeviren: Tufan Buzpınar ve Ahmet Mutu, İs- tanbul, 1995.
  • Bala, Mirza, MEB İslam Ansiklopedisi, İstanbul, 1993.
  • Buniyatov, Ziya Musa, “Dağıstan”, TDV İslam Ansiklopedisi, İstanbul, 1993.
  • Büyük Larousse Ansiklopedisi, Lezgiler, Milliyet Yayınları.
  • Doğuştan Günümüze Büyük İslam Tarihi (Redaktör Hakkı Dursun Yıldız), İstanbul, 1992.
  • Dursun, Davut, “Lezgiler,” TDV İslam Ansiklopedisi, Ankara, 2003.
  • Ebu Ca’fer Muhammed b. Cerîr et-Taberî, Tarihu’l-Ümem ve’l-Mülûk, Beytü’l- Efkâri’d-Devliyye, Ürdün, ts.
  • Erel, Şerafeddin, Dağıstan ve Dağıstanlılar, İstanbul, 1961.
  • Gacıyev, M. M., Rusko-Lezginski Slovar, Mahackala, 1950.
  • Gaydarov R. İ., Mirzehanov, S.M., Ramaldanov, G. R., Lezgi çal 6-7, Mahaçkala, 1992.
  • Gaydarov, R. İ., Gülmagamedov, A. G., Mehemedov, H. İ., Nesredinov, F., Yaraliyev, M. M., Lezgi Çal 10-11, Mahaçkale, 1993.
  • Halibov, B.B., Lezgi Dillerinin Fonetik Karşılaştırılması, Moskova, 1980.
  • İbnü’l-Esir Ebu’l-Hasen Ali b. Muhammed b. Muhammed b. Abdilkerim b. Abdilva- hid eş-Şeybani, Kâmil fi’t-Târih, Lübnan, 1987.
  • Kominist Gazetesi 4 Haziran 1987.
  • Lezgi gazetesi, 16 Ekim 1993.
  • Sami, Şemseddin, Kâmûsu’l-A’lâm, İstanbul 1308/1891.
  • Sucu, Mehmet, “Yeryüzündeki Diller ve Kelime Alışverişleri” Sızıntı Dergisi, Aralık 2009, Sayı: 371.
  • MEB Türk Ansiklopedisi, Ankara, 1976.
  • Yıldız, Muharrem, Dünden Bugüne Kafkasya, İzmir, 2006.
  • http://www.gks.ru/free_doc/new_site/perepis2010/croc/Documents/Vol4/pub-04- 01.pdf 22.10.2014
  • http://www.stat.gov.az/source/demoqraphy/ap/ 16.10.2014

LEZGİ DİLİNDEKİ ARAPÇA ÖDÜNÇLEMELER VE MORFOLOJİK YAPILARI

Year 2014, Issue: 42, 153 - 172, 31.12.2014

Abstract

ÖZ

Lezgiler, Kafkasya’nın en eski halklarından biridir. Dağıstan’ın güneydoğusu

ile Azerbaycan’ın kuzey doğusunda yoğun olarak yaşamaktadırlar. İslamiyet ve

Araplar ile VII. asırda, İslam fetih hareketleri sayesinde tanışmışlar ve sonrasında

da Müslüman olmuşlardır. Araplardan sosyal, siyasal ve kültürel olarak etkilenmenin

yanı sıra, dil yönünden de etkilenmişlerdir. Birçok Arapça kelime Lezgi

dilinde kullanılmaya başlanmıştır.

Bu makale, Lezgi Dili’nde kullanılan Arapça sözcükler hakkındadır. M.

Gaciyev’e ait “Rusko-Lezginski Slovar” (Rusça-Lezgice Sözlük) isimli eser titizlikle

taranmış ve anlam değişikliğine uğramadan Arapçadan Lezgi diline geçen sözcükler

tespit edilmiştir. Lezgi dilinde kullanılan Arapça alıntı kelimeler, kullanıldıkları

alan yönünden incelenerek tasnif edilmiş ve Arap dili morfolojisi bakımından

da incelenmiştir. Daha sonra Arapça alıntı kelimelerin Lezgi dilindeki yüzdelik

oranı belirlenmiştir.

Arapça alıntı sözcüklerin tasnifinde her bir sözcüğün Krilce yazılışı, Latince

okunuşu, Arapça karşılığı, Türkçe okunuşu ve Lezgi dilinde ifade ettiği anlamı

verilmiştir. Son sütunda ise Arapça kelime yapısı (morfoloji) açısından emsile-i

muhtelifesi yer almaktadır.

Anahtar Kelimeler: Lezgiler, Lezgi dili, Arapça, morfoloji, ödünçleme

ABSTRACT

Arabic Loan Words in Lezgi Language and his Morphological Structures

Lezgis is one of the oldest nations of Caucasus. Most of them live at southeast of

Dagestan and northeast of Azerbaijan. They met with Islam and Arabian people

at VII. Century during the Islamic conquest movements and they converted into

Islam following these movements. Their language as well as their social, political

and cultural life have been influenced by Arabians. Many Arabic words have been

used in Language of Lezgi.

This article is about the Arabic words which are used in language of lezgi.

The book named “Rusko-Lezginski Slovar” (Russian-Lezgi dictionary) which was

written by M. Gaciyev was examined carefully and Arabic words which were also

used in language of lezgi with the same meaning determined. These quoted Arabic

words were categorized in terms of their area of use and were analyzed in accordance

with Arabian language morphology. And then the ration of quoted Arabic

words in language of lezgi was determined as percentage.

At the categorization of quoted Arabic words, Cyrillic spelling, Latin pronunciation,

Arabic meaning, Turkish pronunciation and their meaning at the language

of lezgi were expressed. And at the last column there were different examples

with regard to Arabic word form (morphological).

Keywords: Lezgis, Language of Lezgi, Arabic Language, Morphology, Quote

References

  • Akiner, Shirin, Sovyet Müslümanları, Çeviren: Tufan Buzpınar ve Ahmet Mutu, İs- tanbul, 1995.
  • Bala, Mirza, MEB İslam Ansiklopedisi, İstanbul, 1993.
  • Buniyatov, Ziya Musa, “Dağıstan”, TDV İslam Ansiklopedisi, İstanbul, 1993.
  • Büyük Larousse Ansiklopedisi, Lezgiler, Milliyet Yayınları.
  • Doğuştan Günümüze Büyük İslam Tarihi (Redaktör Hakkı Dursun Yıldız), İstanbul, 1992.
  • Dursun, Davut, “Lezgiler,” TDV İslam Ansiklopedisi, Ankara, 2003.
  • Ebu Ca’fer Muhammed b. Cerîr et-Taberî, Tarihu’l-Ümem ve’l-Mülûk, Beytü’l- Efkâri’d-Devliyye, Ürdün, ts.
  • Erel, Şerafeddin, Dağıstan ve Dağıstanlılar, İstanbul, 1961.
  • Gacıyev, M. M., Rusko-Lezginski Slovar, Mahackala, 1950.
  • Gaydarov R. İ., Mirzehanov, S.M., Ramaldanov, G. R., Lezgi çal 6-7, Mahaçkala, 1992.
  • Gaydarov, R. İ., Gülmagamedov, A. G., Mehemedov, H. İ., Nesredinov, F., Yaraliyev, M. M., Lezgi Çal 10-11, Mahaçkale, 1993.
  • Halibov, B.B., Lezgi Dillerinin Fonetik Karşılaştırılması, Moskova, 1980.
  • İbnü’l-Esir Ebu’l-Hasen Ali b. Muhammed b. Muhammed b. Abdilkerim b. Abdilva- hid eş-Şeybani, Kâmil fi’t-Târih, Lübnan, 1987.
  • Kominist Gazetesi 4 Haziran 1987.
  • Lezgi gazetesi, 16 Ekim 1993.
  • Sami, Şemseddin, Kâmûsu’l-A’lâm, İstanbul 1308/1891.
  • Sucu, Mehmet, “Yeryüzündeki Diller ve Kelime Alışverişleri” Sızıntı Dergisi, Aralık 2009, Sayı: 371.
  • MEB Türk Ansiklopedisi, Ankara, 1976.
  • Yıldız, Muharrem, Dünden Bugüne Kafkasya, İzmir, 2006.
  • http://www.gks.ru/free_doc/new_site/perepis2010/croc/Documents/Vol4/pub-04- 01.pdf 22.10.2014
  • http://www.stat.gov.az/source/demoqraphy/ap/ 16.10.2014
There are 21 citations in total.

Details

Primary Language tr;en
Journal Section Makaleler
Authors

Ahmet Kömürcü This is me

Publication Date December 31, 2014
Published in Issue Year 2014 Issue: 42

Cite

APA Kömürcü, A. (2014). LEZGİ DİLİNDEKİ ARAPÇA ÖDÜNÇLEMELER VE MORFOLOJİK YAPILARI. Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi(42), 153-172.
AMA Kömürcü A. LEZGİ DİLİNDEKİ ARAPÇA ÖDÜNÇLEMELER VE MORFOLOJİK YAPILARI. Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. December 2014;(42):153-172.
Chicago Kömürcü, Ahmet. “LEZGİ DİLİNDEKİ ARAPÇA ÖDÜNÇLEMELER VE MORFOLOJİK YAPILARI”. Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, no. 42 (December 2014): 153-72.
EndNote Kömürcü A (December 1, 2014) LEZGİ DİLİNDEKİ ARAPÇA ÖDÜNÇLEMELER VE MORFOLOJİK YAPILARI. Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 42 153–172.
IEEE A. Kömürcü, “LEZGİ DİLİNDEKİ ARAPÇA ÖDÜNÇLEMELER VE MORFOLOJİK YAPILARI”, Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, no. 42, pp. 153–172, December 2014.
ISNAD Kömürcü, Ahmet. “LEZGİ DİLİNDEKİ ARAPÇA ÖDÜNÇLEMELER VE MORFOLOJİK YAPILARI”. Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 42 (December 2014), 153-172.
JAMA Kömürcü A. LEZGİ DİLİNDEKİ ARAPÇA ÖDÜNÇLEMELER VE MORFOLOJİK YAPILARI. Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 2014;:153–172.
MLA Kömürcü, Ahmet. “LEZGİ DİLİNDEKİ ARAPÇA ÖDÜNÇLEMELER VE MORFOLOJİK YAPILARI”. Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, no. 42, 2014, pp. 153-72.
Vancouver Kömürcü A. LEZGİ DİLİNDEKİ ARAPÇA ÖDÜNÇLEMELER VE MORFOLOJİK YAPILARI. Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 2014(42):153-72.

Creative Commons License
Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License. ile lisanslanmıştır.