SULTAN VELED’İN ANADOLU SELÇUKLU DEVLET ADAMLARI VE DİĞER İLERİ GELENLERİ METHİ

Year 2014, Issue: 52, 15 - 48, 11.12.2015

Veyis Değirmençay

Abstract

İbtidânâme, Rebabnâme, İntihânâme adlarında üç mesnevisi, gazel, kaside, kıta, rubai ve diğer nazım şekillerinden oluşan bir divanı ve vaazlarından Ma‘ârif adlı mensur bir eseri olan fakih, şair ve Mevlevî şeyhi Sultan Veled, divanında Mevlevî halifeleri yanında Anadolu Selçuklu sultanları, emirleri ve ileri gelenleriyle Moğollardan bir genel valiyi ve aile fertlerini methetmiş; şehirleri ve şehirlerde yaşayan insanları öven şiirler de kaleme almıştır.Bu makalede Sultan Veled’in Anadolu Selçukluları devlet adamlarından Vezir Muîneddin Süleyman Pervâne, Kadı Kemâleddin Kâbî, Mecdeddin Ali b. Muhammed, Şerefeddin b. Hatîreddin ile devrin ünlü tabiplerinden Nahçıvânlı Tabib Ekmeleddin ve diğer ileri gelenleri methettiği şiirleri ele alınıp incelenmiştir.

Keywords

Sultan Veled, Selçuklu Devlet Adamları, Methiye

References

• Ahmed Eflâkî, Ariflerin Menkıbeleri I-II (çev. Tahsin Yazıcı), İstanbul 1986.
• Değirmençay, Veyis, Sultan Veled ve Rebabnâme (Ataürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Doktora Tezi), Erzurum 1996.
• -----, ‚Sultan Veled‛, DİA, İstanbul 2009, XXXVII, 521-522.
• -----, ‚Sultan Veled’in Hayatı Düşüncesi ve Görüşleri I‛, Mevlânâ Araştırmaları (ed. Adnan Karaismailoğlu), Ankara 2007, I, 69-83.
• -----, ‚Sultan Veled’in Edebî Kişiliği ve Eserleri II‛, Mevlânâ Araştırmaları (ed. Adnan Karaismailoğlu), Ankara 2007, I, 84-95.
• -----, Farsça Şiir Söyleyen Osmanlı Şairleri, Erzurum 2013.
• -----, ‚Sultan Veled’in Selçuklu Ahilerine Methiyeleri‛, Mevlânâ Araştırmaları (Ed. Adnan Karaismailoğlu), Akçağ Yayınları, Ankara 2012, IV, s. 55-64.
• -----,‚Sultan Veled’in Anadolu Selçuklu Sultanlarına Methiyeleri‛, Mevlânâ Araş- tırmaları (Ed. Adnan Karaismailoğlu), Akçağ Yayınları, Ankara 2014, V, s. 141- 159.
• -----, ‚Sultan Veled’in Emir Alemeddin Kayser’e Methiyeleri‛, Mevlânâ Araştır- maları (Ed. Adnan Karaismailoğlu), Akçağ Yayınları, Ankara 2014, V, s. 211- 220.
• -----,‚Sultan Veled’in Moğolların Anadolu Valisi Samagar Noyan ve Ailesine Methiyesi‛, Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, Er- zurum 2013, S. 51, s. 85-90.
• -----, ‚Sultan Veled’in Sâhib Ataoğullarına Methiyeleri‛, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Şarkiyat Mecmuası, ‚Sultan Veled’in Sâhib Ataoğullarına Methiyeleri‛, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Şarkiyat Mecmuası, İs- tanbul 2014, S. 25, s. 65-85.
• Hüseyin Algül, ‚Hamza‛, DİA, İstanbul 1997, XV, 500-502.
• Kerîm-i Aksarâyî, Müsâmeretü’l-ahbâr ve Müsâyeretü’l-ahyâr (tsh. Osman Tu- ran), Ankara 1943 (1944).
• Mevlânâ Celâleddin, Mektuplar (çev. ve haz. Abdülbaki Gölpınarlı), İstanbul 1999.
• M. Halil Yınanç, ‚Danişmendliler‛, İA, III, 468-469, 475.
• Muharrem Kesik, ‚Muînüddin Süleyman Pervâne‛, DİA, İstanbul 2006, XXXI, 91- 93.
• Mu‘în, Muhammed, Ferheng-i Fârsî I-VI, Tahran 1371 hş.
• Pala, İskender, Ansiklopedik Divan Şiiri Sözlüğü, İstanbul 2000.
• Sultan Veled, Dîvân (tsh. Asgar-i Rabbânî ‚Hâmid‛), Tahran 1338 hş.
• Sârem, ‚Şerefuddin Mes‘ûd‛, Dânişnâme-i Edeb-i Fârsî (ed. Hasan Enûşe), Tah- ran 1383 hş., VI, 511.