ANADOLU SELÇUKLU SULTANI III. GIYASEDDİN KEYHÜSREV VE SALTANATININ İLK YILLARI / Anatolıan Seljuk Sultan Gıyaseddin Keyhüsrev III And The Early Years of Hıs Reıgn

Year 2015, Issue: 55, 197 - 211, 22.01.2018

Yasemin Aktaş

Abstract

Özet

Anadolu Selçuklu Devleti, İznik’in fethedilmesiyle kurulmuştur. Kuruluş, yükseliş ve yıkılış dönemlerinde birçok sultan tarafından idare edilen devletin tahtına, çocuk yaşta sultanlar da çıkarılmıştır. III. Gıyaseddin Keyhüsrev de çocuk yaşta sultan olanlardan biridir. 1266 yılında çok küçük yaşta tahta çıkarılan sultanın yerine, saltanatının ilk yıllarında Pervane Muinüddin Süleyman, devletin idaresini yürütmüş, sultan ise ismen var olmuştur. Pervane Muinüddin, Moğollarla ilişkisi, Selçuklu ailesinden bir hatunla evlenmesi gibi faaliyetlerle devletin idaresini uzun süre tekelinde tutmaya çalışmıştır. Yine aynı amaçla devlet yönetimine kendi menfaatleri doğrultusunda atamalar yapmıştır. Moğolların desteğini alan Pervane Muinüddin, bu desteğe karşılık olarak da devlet üzerindeki Moğol baskısının ve tahakkümünün biraz daha artmasına sebep olmuştur. Bu baskının etkisi ise birçok alanda hissedilmiştir. Bu dönemde devletin, sultan tarafından değil de bir devlet adamı tarafından idare edilmesi, devlet adamları arasında da rekabete sebep olmuştur.

Anahtar Kelimeler: Anadolu Selçuklu Devleti, III. Gıyaseddin Keyhüsrev, Pervane Muinüddin.

Keywords

Anadolu Selçuklu Devleti, III. Gıyaseddin Keyhüsrev

References

• Mir Muhammed Bin Seyyid Burhanuddin Havendşah (Mirhond), Tarihi Ravzatu’s-Safa, IV, Hayyam Yayınevi, Tahran 1339.
• Müneccimbaşı Ahmed bin Lütfullah, Câmiü’d-düvel, Selçuklular Tarihi, II, Anadolu Selçukluları ve Beylikler, (Haz. Ali Öngül), Akademi Kitabevi, İzmir 2001.
• Neşri, Kitab-ı Cihannüma Neşri Tarihi, (Haz. Reşit Unat-M. Altay Köymen), TTK. Yayınları, Ankara 1995.
• Ocak, Ahmed Yaşar, Babaîler İsyanı, Dergâh Yayınları, İstanbul 2014.
• Sevim, Ali, Anadolu Fatihi Kutalmışoğlu Süleymanşah, TTK. Yayınları, Ankara 1990.
• Sevim, Ali, Anadolu’nun Fethi Selçuklular Dönemi, TTK. Yayınları, Ankara 2000.
• Sevim, Ali, “Keyhüsrev III”, DİA, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara 2002, c. 25, s. 351-352.
• Sümer, Faruk, “Kılıçarslan IV”, DİA, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara 2002, c. 25, s. 404-405.
• Şahin, Mustafa, “Habibü’s-siyer’e Göre Türkiye Selçukluları”, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 54/1, 2014, s. 21-40.
• Taneri, Aydın, “Müsameretü’l-Ahbar’ın Türkiye Selçukluları Devlet Teşkilatı Bakımından Değeri”, Makaleler I, (Yay. Haz. E. Semih Yalçın-Sadet Lüleci), Berikan Yayınları, Ankara 2004, s. 117-162.
• Togan, Zeki Velidi, Umumi Türk Tarihine Giriş, Enderun Kitabevi, İstanbul 1981.
• Turan, Osman, Türk Cihân Hakimiyeti Mefkuresi Tarihi, Boğaziçi Yayınları, İstanbul 1998.
• Turan, Osman, Selçuklular Tarihi ve Türk İslam Medeniyeti, Boğaziçi Yayınları, İstanbul 1999.
• Turan, Osman, Selçuklular Zamanında Türkiye, Ötüken Neşriyat, İstanbul 2010.
• Turan, Refik, Türkiye Selçuklularında Hükümet Mekanizması, MEB. Yayınları, İstanbul 2005.
• Tüzün, Gökhan, Selçuklu Sultanlarının Tahta Çıkış Yöntemleri, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara 2006.