MODERN FELSEFENİN ÖNCÜLERİ: DESCARTES VE BACON’DA YÖNTEM SORUNU The Pioneers of Modern Philosophy: Methodological problems in Descartes and Bacon

Year 2016, Issue: 56, 117 - 132, 01.01.2016

Mine Kaya Keha

Abstract

Öz

Modern Felsefe terimi genel

anlamda 15.yüzyıldan başlayıp 20. yüzyıla

kadar devam eden felsefi anlayışı ifade

etmek için kullanılır. Modern çağa geçişi

belirleyen en önemli unsurlardan biri

modern bilimde gerçekleşen bilimsel

devrimdir. Bilim bu dönemden itibaren

hâkim entelektüel otorite haline gelip

kültürel dünya tasavvurunun tanımlayıcısı,

yargılayıcısı ve hamisi olarak dinin yerini

alınca, felsefe de kendisini ve alt alanlarını

bilimden hareketle tanımlama durumuna

gelir. Modern felsefe, kozmosun

parçalanmasının yarattığı sonuçların etkisi

altında gelişir. Kozmosun parçalanması,

elbette her şeyden önce İlkçağ ile Ortaçağ

felsefesine damgasını vuran klasik dünya

görüşünün ya da teleolojik evren

anlayışının yıkılmasını ifade eder. Yeni doğa

biliminin düşünce ve görüşlerini çok iyi bir

şekilde kavrayan ve en açık şekliyle ifade

eden ilk filozoflar Francis Bacon ve René

Descartes olmuştur. Her iki filozofunda

doğru bilgiye ulaşabilmek için mutlaka

doğru bir yönteme sahip olmak gerektiği

düşüncesi modern felsefe açısından

oldukça önemlidir.

Anahtar Sözcükler: Bilim, Modern Felsefe, Bilgi, Tümevarım, Sezgi, Cogito.

Abstract

The term modern philosophy is

generally used to express the philosophical

understanding that started in the 15th century

and continued to the 20th century. One of the

most important elements identifying transition

to the modern age is the scientific revolution

taking place in modern science. As the science

turned out to be the dominant intellectual

authority and took the place of religion as an

illustrator, judge and protector of cultural

imagination of the world from this period, the

philosophy started to define itself and its

subfields with reference to the science.

Modern philosophy has developed under the

effects of the results of the disintegration of

cosmos. Disintegration of the cosmos, of

course, above all, means collapsing the classical

worldview marked in ancient and medieval

philosophy or theological understanding of the

universe. Francis Bacon and Descartes were

the first philosophers that understood the

thoughts and views of new natural science

thoroughly and expressed them clearly. Both

philosophers’ idea that having a right method

absolutely required to obtain true

information is very important in modern

philosophy.

Key words: Science, Modern Philosophy, Information, Reasoning, Intuition, Cogito.

Keywords

Bilim, Modern Felsefe, Bilgi, Tümevarım, Sezgi

References

• AYDOĞAN, E. (2013) “Descartes Metafiziğinde Tanrı Problemi”, Erzurum: Atatürk Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Sosyal Bilimler Dergisi, s.91-100
• BACON, F. (2012).Novum Organum, 1.Baskı, İstanbul, Say Yayıncılık.
• CEVİZCİ, A. (2009). Felsefe Tarihi, 1.Baskı, İstanbul, Say Yayıncılık.
• CEVİZCİ, A. (20). Felsefenin Kısa Tarihi,1.Baskı, İstanbul, Say Yayıncılık.
• CEVİZCİ, A. (2010). Felsefe Sözlüğü, 7.Baskı, İstanbul, Paradigma Yayıncılık.
• ÇELİK, S. (2015). Yeniçağda Bilgi Felsefesi, İstanbul: Doruk Yayınları.
• COPLESTON, F. (1997). Felsefe Tarihi- Descartes, 2.Baskı, İdea Yayınları.
• DESCARTES, R.(1997). Aklın İdaresi İçin Kurallar, 1.Baskı, Milli Eğitim Basımevi.
• DESCARTES, R. (1998). Kurallar – Meditasyonlar, 2.Baskı, İdea Yayınları.
• DESCARTES, R.(1984). Metot üzerine Konuşma, 1.Baskı, Sosyal Yayınlar.
• GÖKBERK, M. (2012). Felsefe Tarihi, 24.Baskı, İstanbul, Remzi Kitabevi.
• LACOMBE, O. (1943). Descartes, (çev.Mehmet Karasan), Ankara: İdeal Matbaa
• MAGEE, B. (2000). Büyük Filozoflar, 1.Baskı, İstanbul, Paradigma Yayıncılık.
• ÖNAL AKKAŞ, S.(2004). Francis Bacon, Felsefe Ansiklopedisi, İstanbul: Etik.Yayınları, s.8-17.
• TİMUÇİN, A. (2000). Descartes’çı Bilgi Kuramının Temellendirilişi, İstanbul: Bulut Yayınları.
• MORAN, Berna, Edebiyat Kuramları ve Eleştiri, Cem yayınevi, 2.Baskı, İstanbul 1974.
• NORMAN, Friedman, Recent Short Story Theories, Louisiana State University Presse, 1989.
• ROTHMANN, Kurt, Kleine Geschichte der deutschen Literatur, Philipp Reclam, Stuttgart, 1976.