GÖRGÜ TANIKLIĞINDA YAŞ TAHMİNİNİN GÜVENİLİRLİĞİ / Reliability of the Estimation in Eyewitness Testimony

Year 2017, Issue: 58, 203 - 216, 23.02.2018

Nurdan Sezgin Şükriye Karadayı Beytullah Karadayı

Abstract

Öz

Ortaçağ sonlarına doğru Alman Adli olaylarda görgü tanıklarına sorulan en önemli sorulardan biri failin yaşıdır. Görgü tanıklarının tanık oldukları olaya karışan kişilerin yaşlarını hangi doğrulukta tahmin ettikleri, şüphelilerin soruşturulmasında kolluk kuvvetlerinin hedef daraltması açısından önemlidir. Bu çalışmanın amacı, çocuk ya da yaşlı olmayan ve herhangi bir hafıza problemi bulunmayan görgü tanıklarının yaşla ilgili yaptıkları tahminlerin güvenilirlik oranlarını ölçmektir. Çalışma kapsamında 10-70 yaş arası, 36 kadın ve 36 erkek olmak üzere toplam 72 gönüllüye ait aynı standartlarda çekilmiş fotoğraflar üzerindeki değerlendirmeler 3'ü kadın, 3'ü erkek olmak üzere 6 kişi tarafından gerçekleştirildi. Elde edilen veriler istatistik paket programları aracılığıyla tanımlayıcı istatistik ve grafik analizi ile değerlendirildi. Gözlemcilerin deneklerin yaşını yaklaşık %85’lik doğruluk oranıyla ±5 yaş aralığında, %99 doğruluk oranıyla ±10 yaş aralığında tahmin edebildikleri gözlendi. Sonuç olarak; bir görgü tanığının verdiği ifadelerdeki bilgilerin güvenilirliğini ve gerçekten sapma oranlarını etkileyen pek çok parametre bulunmasına karşın, bu çalışma kapsamında elde edilen bilgiler kolluk kuvvetlerine şüphelilerin yakalanması çalışmalarında hedef daraltılması aşamasında katkı verebilir.

Anahtar Kelimeler: Görgü tanıklığı, yaş tahmini, güvenilirlik, görsel hafıza

Keywords

Görgü tanıklığı, yaş tahmini, güvenilirlik

References

• Alberta A. M., Ricanek K., Patterson E. (2007) A Review of the Literature on the Aging Adult Skull and Face: Implications for Forensic Science Research and Applications, Forensic Science International, vol. 172, No. 1, pp. 1- 9.
• Bates, B., Cleese, J. (2001) The Human Face, BBC Worldwide Limited, London.
• Cohen, G., Faulkner, D. (1989) Age Differences in Source Forgetting: Effects on Reality Monitoring and on Eyewitness Testimony, Psychology and Aging, 4(1), 10.
• Committee on Scientific Approaches to Understanding and Maximizing the Validity and Reliability of Eyewitness Identification in Law Enforcement and the Courts; Committee on Science, Technology, and Law; Policy and Global Affairs; Committee on Law and Just (2014) Identifying the Culprit: Assessing Eyewitness Identification, The National Academies Press, Washington, D.C. Fisher, G. J., Kang, S., Varani, J., Batacsorgo, Z., Wan, Y., Datta, S., Voorhees, J. J. (2002) Mechanisms of Photoaging and Chronological Skin Aging, Arch Dermatol, 138 (11): 1462-1470.
• Hüseynov, V. K., Abbasov, B. E. (2003) Yaşa Bağlı Olarak Meydana Gelen Yüzdeki Değişikliklerin Adli Tıptaki Yeri, Adli Bilimler Dergisi, 1: 1-5.
• Ildırım, E. (2012) Görgü Tanıklığında Yanılabilirlik, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Adli Tıp Enstitüsü Sosyal Bilimler Anabilim Dalı, İstanbul.
• İşcan, M. Y. (1993) Craniofacial Image Analysis and Recognition, Forensic Analysis of the Skull: Craniofacial Analysis,
• Reconstruction, and Identification (M. Y. İşcan, R. P. Helmer, Eds), pp. 1-9, Wiley-Liss, New York.
• İşcan, M. Y., Loth, S. R. (2000) Photo Image Identification, Encyclopedia of Forensic Sciences (J. Siegel, P. Saukko, G. Knupfer, Eds), pp. 795-807, London: Academic Press.